Τι σημαίνει η λέξη Σαρδάμ και ποιος την επινόησε;

Όταν κάποιος ομιλητής υποπέσει σε φραστικό λάθος ή αναγραμματίσει μια λέξη, λέμε ότι κάνει σαρδάμ. Πού τη βρήκαμε όμως αυτή τη λέξη και τη χρησιμοποιούμε κατά κόρον σήμερα;

Φωτογραφία: Ο Αχιλλέας Μαδράς (αριστερά) με τον Αλέκο Σακκελάριο
Η λέξη σαρδάμ είναι το επώνυμο Μαδράς διαβασμένο ανάποδα.
Ο Αχιλλέας Μαδράς (1875-1972)* ήταν ηθοποιός και σκηνοθέτης του κινηματογράφου, γεννηθείς στην Κωνσταντινούπολη το 1875. Υπήρξε ο δημιουργός της περίφημης ταινίας «Μαρία η Πενταγιώτισσα» (1926), που θεωρείται η πρώτη ελληνική κινηματογραφική υπερπαραγωγή.
Γνωστός με το καλλιτεχνικό όνομα Άλκης Ακύλας, δεν έμεινε στην ιστορία για το ταλέντο του αλλά για τον αναγραμματισμό του ονόματός του: Μαδράς – σαρδάμ. Λέγεται ότι το έκανε αυτό για να σατιρίσει τον εαυτό του για τα πολλά λάθη που έγιναν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας. Έκτοτε η λέξη σαρδάμ χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει φραστικά λάθη και αναγραμματισμούς λέξεων που κάνουν οι ομιλητές.
* Ο Αχιλλέας Μαδράς έκανε τα πρώτα του βήματα ως ηθοποιός με τον θίασο της Σάρας Μπερνάρ το 1900 στο Παρίσι, ενώ ήταν από τους πρώτους που εμφανίστηκαν στον κινηματογράφο στις πρώτες γαλλικές ταινίες (1904). Στην Ελλάδα έγινε δημοφιλής από τις σκηνές που γύρισε με θέμα τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας του 1922.
Εκτός από την «Μαρία Πενταγιώτισσα», δημιούργησε επίσης τις ταινίες «Τσιγγάνα της Αθήνας» (1923) και «Ο Μάγος της Αθήνας» (1930). Ακόμα, μαζί με τη σύζυγό του, επίσης ηθοποιό, Φρίντα Πουπελίνα έφτιαξε την εταιρεία κινηματογραφικών παραγωγών και εκμετάλλευσης «ΑΖΑΞ ΦΙΛΜ». Παλαίμαχος πλέον, λίγο πριν από το ξέσπασμα του Ελληνοϊταλικού πολέμου, δημιούργησε και διεύθυνε την ομώνυμη κινηματογραφική σχολή «Στούντιο Μαδρά».
bimag