Η μεγαλύτερη ξύλινη κατασκευή της Ευρώπης (βίντεο)

Τα 206 δωμάτια της σιωπής – Η συγκλονιστική ιστορία του ελληνικού ορφανοτροφείου της Πριγκήπου που απειλείται με κατάρρευση.

Στην Πρίγκηπο, το μεγάλο νησί των Πριγκηπονήσων στην Κωνσταντινούπολη, το τεράστιο πενταώροφο ξύλινο κτίριο ξεπροβάλει επιβλητικό μέσα από το πυκνό δάσος. Είναι εγκαταλελειμμένο, ερειπωμένο και βρίσκεται ένα βήμα πριν από την κατάρρευση. Μπορεί πλέον να θυμίζει σκηνικό ταινίας τρόμου, αλλά κάποτε φιλοξενούσε εκατοντάδες ορφανά από την ελληνική κοινότητα.
Για επτά δεκαετίες, παιδικές φωνές γέμιζαν τα 206 δωμάτια, τους διαδρόμους και τον κήπο του ελληνορθόδοξου ιδρύματος. Παρόλο που σήμερα βρίσκεται σε κακή κατάσταση, το κτίριο εξακολουθεί να θεωρείται η μεγαλύτερη ξύλινη κατασκευή της Ευρώπης και η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο.
Το καζίνο που έγινε ορφανοτροφείο
Το κτίριο κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, στο αποκορύφωμα της Μπελ Επόκ, όπως ονομάστηκε η περίοδος στην Ευρώπη από το 1871 μέχρι την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1914. Εποχή που χαρακτηρίστηκε από αισιοδοξία. Χτίστηκε με σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα Αλεξάντρ Βαλορί, ο οποίος είχε αναλάβει και την κατασκευή του ξενοδοχείου Πέρα Παλλάς το 1892.
Το κτίριο προοριζόταν να γίνει χαρτοπαικτική λέσχη και ξενοδοχείο για Ευρωπαίους τουρίστες. Οι περισσότεροι έφταναν στην Κωνσταντινούπολη με το θρυλικό τρένο Οριάν Εξπρές, που ήταν το πρώτο διηπειρωτικό τρένο της Ευρώπης και ξεκινούσε από το Παρίσι.
Το τεράστιο ξύλινο κτίριο κτίστηκε με χρηματοδότηση της γαλλικής εταιρίας παροχής σιδηροδρομικών υπηρεσιών Compagnie des Wagons-Lits, στην οποία οφειλόταν και η κατασκευή του θρυλικής γραμμής. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1898. Όμως, η λειτουργία του καζίνου – ξενοδοχείου εμποδίστηκε από τον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίντ Β, ο οποίος αρνήθηκε να παραχωρήσει την απαιτούμενη άδεια. Πίστευε ότι ο τζόγος ήταν ανήθικος και αμαρτία.
Τελικά, το κτίριο αγοράστηκε από την Ελένη Ζαρίφη που ήταν σύζυγος πλούσιου Έλληνα τραπεζίτη που ζούσε στην Κωνσταντινούπολη, η οποία το δώρισε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Το 1903 το κτίριο «μεταμορφώθηκε» σε ορφανοτροφείο. Εκεί γίνονταν επίσης, μαθήματα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για παιδιά. Είχε ακόμη και αίθουσες χορού.
Σε συνέντευξη που έδωσε στην Hurriyet ο δάσκαλος Γιάννης Καλαμάρης, ο οποίος δίδασκε από το 1955 έως το 1961 στο ορφανοτροφείο, το χαρακτήρισε ως το «πιο όμορφο μέρος στην Κωνσταντινούπολη».

Το κλείσιμο
Μέχρι το 1964 που έκλεισε, στέγασε περίπου χιλιάδες ελληνορθόδοξα ορφανά. Στο ίδρυμα μπήκε λουκέτο εξαιτίας των συστηματικών διωγμών των Ελλήνων. Τη χρονιά εκείνη οι απελάσεις των Ρωμιών της Πόλης ήταν μαζικές. Είχαν προηγηθεί τα καταστροφικά Σεπτεμβριανά και το πογκρόμ κατά της κοινότητας που επιδείνωσαν δραματικά τις σχέσεις των δύο χωρών. Από τότε το ορφανοτροφείο αφέθηκε στο έλεος των φυσικών καταστροφών.
Η χαριστική βολή δόθηκε όταν έπιασε φωτιά τη δεκαετία του ΄80. Τα παράθυρα έσπασαν. Μεγάλο μέρος της οροφής έπεσε. Τα αντικείμενα που παρέμειναν στο εσωτερικό σκούριασαν ή σάπισαν.
Παρά την παρέμβαση του Πατριαρχείου, το κτίριο κατασχέθηκε από την τουρκική κυβέρνηση το 1997. Το Πατριαρχείο προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τελικά το 2006 επέστρεψε σε ορθόδοξη κυριαρχία.

Τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης κάνει ενέργειες για την αποκατάσταση του κτιρίου. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε καταθέσει επίσημο αίτημα προς την κυβέρνηση της Άγκυρας για τη διάσωσή του.
Η μη κυβερνητική πανευρωπαϊκή οργάνωση πολιτιστικής κληρονομιάς Europa Nostra, συμπεριέλαβε το κτίριο στον κατάλογο με τα επτά αξιοθέατα που απειλούνται με κατάρρευση.
Στο πλαίσιο των δράσεων για την ανάδειξη του κτιρίου έχει διοργανωθεί η έκθεση «206 δωμάτια σιωπής» στη Σχολή Γαλατά στην Κωνσταντινούπολη και είναι υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 10 Νοεμβρίου, όπου θα υπάρχουν γραπτές και προφορικές μαρτυρίες για την ιστορία του ορφανοτροφείο, αλλά και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό.
Δείτε το βίντεο drone από το κανάλι στο Youtube Hobi Drone που κατέγραψε από ψηλά το εγκαταλελειμμένο ορφανοτροφείο:
https://youtu.be/41olrjqE76s
mixanitouxronou