Οι αρχαίοι Έλληνες έδωσαν τη μέθοδο να βγάζουμε νόημα απ’ τον κόσμο

“Οι αρχαίοι Έλληνες έδωσαν σε όλους μας τη μέθοδο για να βγάζουμε νόημα απ’ τον κόσμο. Ο Σοφοκλής μπορεί να μας βοηθήσει στις πιο σκοτεινές μας ώρες. Ο Αριστοφάνης μπορεί ακόμη και σήμερα να ρίξει τη μάσκα της υποκρισίας από τους δυνατούς και τους αγαθούς.

Κανείς δεν έχει ξεπεράσει την ικανότητα του Θουκυδίδη να εξηγήσει πώς ξεκινούν οι πόλεμοι. Τα ερωτικά τραγούδια της Σαπφώς και του Ανακρέοντα θα μπορούσαν να βρίσκονται στην κορυφή των charts εάν γνωρίζαμε τη μουσική τους. Στην καθημερινή εργασία μου σκέφτομαι συνεχώς τον Πλούταρχο, τα ανέκδοτα στις βιογραφίες και τα δοκίμιά του που μάς δείχνουν τη σωστή και τη λανθασμένη πρακτική της εξουσίας. Ο “Δημήτριος” του Πλουτάρχου μάς διδάσκει ότι πάντα υπάρχει χρόνος για να ανταποκριθούμε στην ανάγκη (όταν κάποτε δήλωσε “Πολύ απασχολημένος” σε μία από τις υπηκόους του, η ηλικιωμένη γυναίκα του αντέτεινε “Τότε μην είσαι βασιλιάς!” ντροπιάζοντάς τον).
Οι συμβουλές του Πλουτάρχου για την αξία της πειθώς και της αλληλεγγύης στο έργο του “Πολιτικά παραγγέλματα” είναι εξαιρετικές για όποιον θέλει να διοικεί. Οι πολιτικοί, όπως και οι επικεφαλής πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, οφείλουν να τον διαβάζουν. Ο “Αλκιβιάδης” του, για παράδειγμα, δείχνει πώς μία τοξική προσωπική ζωή μπορεί να καταστρέψει τις προσπάθειες για πρόοδο στη δημόσια σφαίρα και θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικό ανάγνωσμα για οποιονδήποτε θέλει να γίνει πολιτικός ηγέτης σε μια δημοκρατία. Την ίδια στιγμή, ο Πλούταρχος δεν είναι πομπώδης και στα έργα του λάμπει ένα υπαινικτικό χιούμορ, το οποίο οι άνθρωποι της δημόσιας ζωής θα έπρεπε επίσης να υιοθετούν όταν μπορούν. Ο Πλούταρχος τουλάχιστον ισχυρίζεται ότι έχει εφαρμόσει ήδη αυτά που πρεσβεύει – ακόμη και αν αυτό σημαίνει την επιθεώρηση του αποστραγγιστικού συστήματος στη γενέτειρά του, πράγμα για το οποίο ήταν περήφανος: “Λέω σε όσους με επικρίνουν ότι στέκομαι και κοιτάζω να μετρούν πλακίδια ή να τοποθετούν μεγάλες πέτρες ότι δεν το κάνω για μένα, αλλά για τον τόπο που με γέννησε”.
Η αγάπη του για τη γενέθλια Χαιρώνεια ξεχωρίζει μέσα στο έργο του, παρά το γεγονός ότι ανάμεσά στους φίλους του μετρούσε προξένους και στρατηγούς, ταξίδεψε στην Αλεξάνδρεια και τη Ρώμη, στην Αθήνα και τους Δελφούς, όπου υπήρξε και ιερέας. Ποτέ δεν εγκατέλειψε την πόλη του για μεγάλο διάστημα και συχνά την υπερασπιζόταν καταφέρνοντας μία αξιοζήλευτη ισορροπία μεταξύ του τοπικού και του οικουμενικού στη σκέψη του.
Ο καθένας από εμάς, σε οποιαδήποτε διαδρομή της ζωής του, μπορεί να ανακαλύψει σοφία στον Πλούταρχο και να την εφαρμόσει ακόμη και στον σημερινό πολύπλοκο κόσμο μας. Ο Θουκυδίδης αποκαλούσε το δικό του έργο “κτήμα ες αεί”. Ο Πλούταρχος, που αγαπούσε τον Θουκυδίδη, σίγουρα θα συμφωνούσε. Θα πρόσθετα ότι και τα κείμενα του Πλούταρχου διεκδικούν τον ίδιο χαρακτηρισμό”
Judith Mossman -Καθηγήτρια Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ
Η Judith Mossman συμμετέχει στον συλλογικό τόμο «Όψεις και θέματα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας» (Δημ. Παπαδήμα, 2010) σε επιμέλεια Justina Gregory. Από τα βιβλία της στα αγγλικά ξεχωρίζει η εργασία για την «Εκάβη» του Ευριπίδη
mythiki-anazitisi