Οι ελληνοποιημένες τουρκικές καρυδιές Καλιφόρνιας

Ενώ οι παραγωγοί πήρανε δενδρύλλια από ελληνικά φυτώρια, εμβολιασμένα –υποτίθεται– με ποικιλίες Καλιφόρνιας, τελικά αυτά τα δέντρα δώσανε χαρακτηριστικά τούρκικων ποικιλιών.

Tελικά φαίνεται ότι δεν τρώμε μόνο τούρκικα ψάρια βαπτισμένα ελληνικά, καθώς οι ελληνοποιήσεις τούρκικων προϊόντων προχωρούν ακόμη περισσότερο και σε άλλα επίκαιρα προϊόντα υψηλής ζήτησης. Είναι αλήθεια ότι το θεσμοθετημένο Εργαστήριο Δενδροκηπευτικών & Εδαφικών Πόρων HORTLAB του ΤΕΙ Θεσσαλίας, ενώ μέχρι πριν από μερικά χρόνια δεχόταν καθημερινά τηλεφωνήματα για ενημέρωση πάνω στις προοπτικές της καλλιέργειας της καρυδιάς με ποικιλίες Καλιφόρνιας, αυτό το ενδιαφέρον πήρε, τα δύο τελευταία χρόνια, μια πολύ πιο ανησυχητική τροπή.
Αθρόες εισαγωγές
Πράγματι, αυτά τα τελευταία πέντε χρόνια παρατηρήθηκε και παρατηρείται μία ανεξέλεγκτη εισαγωγή φυτών καρυδιάς, λόγω της μεγάλης ζήτησης, από την Τουρκία. Τα ελληνικά φυτώρια, μη δυνάμενα να ανταποκριθούν στη μεγάλη και ξαφνική ζήτηση εμβολιασμένων φυτών καρυδιάς με ποικιλίες Καλιφόρνιας, ανάγκασαν τους ενδιαφερόμενους καλλιεργητές να στραφούν σε εμπόρους πολλαπλασιαστικού υλικού εισαγωγής, κυρίως από Τουρκία και δευτερευόντως από Βουλγαρία.
Δεν θα σταθώ βέβαια εδώ στο κατά πόσο τα φυτά αυτά που εισάγονται, είναι εμβολιασμένα με ποικιλίες Καλιφόρνιας (όπως π.χ. η Chandler) και όχι με τούρκικες. Ήδη τα πρώτα δείγματα τέτοιων απροσδιορίστου ποικιλίας καρπών φάνηκαν και πολλοί είναι οι παραγωγοί που καταφεύγουν πλέον σε δικαστικές διαμάχες και διεκδικήσεις.
Βέβαια, όλα τα εισαγόμενα φυτά από τη γείτονα χώρα, δεν είναι της ίδιας κατηγορίας. Σίγουρα υπάρχουν και φυτά πλήρως πιστοποιημένα (με μπλε καρτελάκι).
Τα πρώτα ανησυχητικά μηνύματα
Αυτό, όμως, που είναι ανησυχητικό είναι ότι πολλοί παραγωγοί, ενώ πήρανε δενδρύλλια από ελληνικά φυτώρια, εμβολιασμένα –υποτίθεται– με ποικιλίες Καλιφόρνιας, τελικά αυτά τα δέντρα δώσανε χαρακτηριστικά τούρκικων ποικιλιών.
Από επιτόπου επισκέψεις που πραγματοποίησε το HORTLAB σε καρυδεώνες παραγωγών, διαπιστώθηκαν τα εξής ανησυχητικά:
Η μορφολογία αυτών των δέντρων, των καρπών τους, αλλά και η όλη ανάπτυξή τους, δεν οδηγούσαν σε καλιφορνέζικες ποικιλίες, υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών, αλλά σε υποβαθμισμένης εμφάνισης τούρκικες ποικιλίες. Υπάρχουν ήδη καρυδεώνες ηλικίας πέντε, ίσως και περισσοτέρων ετών, που δεν παρουσιάζουν κανένα χαρακτηριστικό «πλαγιοκαρπίας» και χαμηλής επομένως ανάπτυξης και ούτε συνοδεύονται από αυξημένη παραγωγή. Επιπρόσθετα, στα καρύδια που δίνουν, η ψίχα τους είναι περισσότερο σκούρα και μαύρη, παρά ξανθιά.
Υπάρχει εξήγηση;
Γεννάται, λοιπόν, το ερώτημα, πώς βρεθήκανε αυτά τα δενδρύλλια σε Έλληνες φυτωριούχους και μάλιστα πουλήθηκαν σαν ελληνικά, με χαρτιά και πιστοποιητικά από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, που χορηγεί μέσω από το κάθε τοπικό πρώην ΚΕΠΠΥΕΛ (Κέντρο Ελέγχου & Πιστοποίησης Πολλαπλασιαστικού Υλικού & Ελέγχου Λιπασμάτων);
Ψάχνοντας το όλο θέμα, καταλήγουμε στην υπόθεση ότι ίσως κάποιοι Έλληνες φυτωριούχοι, για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση σε εμβολιασμένα φυτά καρυδιάς με ποικιλίες Καλιφόρνιας, αγοράζουν χωρίς παραστατικά τούρκικα ή βουλγάρικα δενδρύλλια από τους διάφορους εισαγωγείς, οπότε το όφελος, όταν δεν κόβονται τιμολόγια, είναι διπλό και για τον πωλητή εισαγωγέα, αλλά και για τον αγοραστή φυτωριούχο. Αυτά τώρα τα δενδρύλλια, ο φυτωριούχος τα παρουσιάζει σαν δικά του στον υποψήφιο αγοραστή και τα πουλάει με χαρτιά και πιστοποιητικά που του χορηγεί το ΚΕΠΠΥΕΛ εν αγνοία του, σαν να ήταν δικά του!
Εδώ, τώρα, γεννιούνται δύο προφανή ερωτήματα:
1: Είναι δυνατόν ο εισαγωγέας να εισάγει επιπλέον φυτά, τα οποία να μη δηλώσει;
Υποψιαζόμαστε ότι θα μπορούσε να γίνει, γιατί σε ένα φορτηγό που χωράνε 20.000 με 30.000 φυτά και που κανένας δεν κάθεται να τα μετρήσει ένα προς ένα, είναι πραγματική «πρόκληση» να δηλώσει φερ’ ειπείν 10.000 ενώ μέσα υπάρχουν π.χ. 20.000 φυτά. Έτσι κερδίζει ο εισαγωγέας κυρίως τον αναλογούντα ΦΠΑ, αλλά και το αναλογούν «ανταποδοτικό τέλος» ανά φυτό, όπως και την μετέπειτα φορολόγηση.
2: Είναι δυνατόν τώρα ένας φυτωριούχος να «μπερδέψει» αυτά τα φυτά που αγοράζει από τον παραπάνω εισαγωγέα με τα δικά του;
Θα μπορούσε υποθετικά και να το κάνει, γιατί ενώ για παράδειγμα έχει εμβολιάσει αυτός ο ίδιος πχ 1.000 φυτά, δηλώνει στο ΚΕΠΠΥΕΛ ότι έχει εμβολιασμένα πχ. 10.000 φυτά. Με υπολογισμούς που κάναμε, μπορεί το κέρδος να ανέλθει σε αυτά τα «βαπτισμένα» δέντρα σε περίπου 8 ευρώ/δενδρύλλιο και χωρίς κανένα ρίσκο παραγωγής, εν αντιθέσει με το αν τα δενδρύλλια ήταν φτιαγμένα απ’ αυτόν.
Στο παραπάνω υποθετικό σενάριο, θα μπορούσα να προσθέσω ακόμη ένα «κόλπο» που θα μπορούσε να γίνει από κάποιους φυτωριούχους. Αντί να αγοράσουν έτοιμα μεγαλωμένα φυτά μόνο για πώληση, θα μπορούσαν να αγοράσουν και έναν μεγάλο αριθμό φυτών που είναι εμβολιασμένα με «κοιμώμενο» οφθαλμό, τα οποία και θα τα φύτευαν στον χώρο του φυτωρίου τους για να τα μεγαλώσουν για την επόμενη χρονιά και να τα εμφανίσουν ότι είναι δικά τους εμβολιασμένα. Βέβαια, ένας ειδικός μπορεί να υποπτευθεί και να καταλάβει αν αυτά τα δενδρύλλια είναι ελληνικά ή τούρκικα, κυρίως από τον τρόπο εμβολιασμού, που δεν πολυσυνηθίζεται στη χώρα μας.
Το μόνο σίγουρο είναι πως η πλειονότητα των φυτωριούχων ακολουθούν το γράμμα του νόμου και δεν πρέπει να μπουν στον ίδιο σάκο με τους καιροσκόπους και με όσους εγκληματούν εις βάρος των μόχθων των βασανισμένων καλλιεργητών.
Τι πρέπει να γίνει;
Θα πρέπει ο αρμόδιος υφυπουργός να διατάξει άμεσα και πριν αρχίσουν αυτόν τον μήνα (σ.σ. Νοέμβριο) οι αθρόες εισαγωγές τούρκικων δενδρυλλίων καρυδιάς, την πλήρη καταμέτρηση, από τα ΚΕΠΠΥΕΛ, όλων των εμβολιασμένων ελληνικών δενδρυλλίων καρυδιάς που υπάρχουν στα χωράφια των φυτωριούχων. Σύμφωνα, λοιπόν, με ό,τι καταμετρηθεί, μόνο για αυτά τα δενδρύλλια να επιτρέψουν στον φυτωριούχο να δώσει χαρτιά και πιστοποιητικά.
Αυτή η «ανθρωπιστική κρίση» που βιώνουν κάθε μέρα οι αγρότες είναι το λιγότερο θλιβερή. Απελπισμένοι και σε πλήρη απόγνωση, αφού έχουν δώσει και το τελευταίο τους ευρώ και τελικά όλος ο καρυδεώνας τους, μετά από τόσα χρόνια, είναι για ξήλωμα.
Το HORTLAB θα σταθεί μπροστάρης και αρωγός σε κάθε καλλιεργητή, αλλά και σε κάθε υπηρεσία του υπουργείου που θα κινηθεί προς την κατεύθυνση μιας οριστικής λύσης, όπως και σε κάθε παρόμοιο πρόβλημα που θα εμφανιστεί και θα ζητάει τη διαλεύκανσή του.
—————————
Του δρος Αλέξανδρου Παπαχατζή, γεωπόνου, διευθυντή στο Εργαστήριο Δενδροκηπευτικών & Εδαφικών Πόρων HORTLAB του ΤΕΙ Θεσσαλίας
ypaithros