7 Νοεμβρίου 1943: Οι Ναζί καίνε με πρωτοφανή μανία το Καρπενήσι, το προπύργιο του αγώνα κατά του φασισμού

Ένα από τα πιο συγκλονιστικά και φρικαλέα εγκλήματα κατά του αδούλωτου λαού της Ευρυτανίας και της Ελλάδας ολόκληρης διαπράχτηκε από τους Γερμανούς φασίστες καταχτητές σαν σήμερα, στις 7 του Νοέμβρη 1943, στο Καρπενήσι, την «ανταρτομάνα» του αγώνα κατά του φασισμού, τον τόπο που έβαλε τις βάσεις της Ελεύθερης Ελλάδας.

Τέτοιες ημέρες πριν από 75 χρόνια, οι Γερμανοί επιτίθενται με πολυπληθείς δυνάμεις στο Καρπενήσι με σκοπό να «εκκαθαρίσουν» κάθε ίχνος αντίστασης· μετά από σκληρές μάχες με τον ΕΛΑΣ κατορθώνουν να διασπάσουν την άμυνα και να μπουν στην πόλη, στην οποία δεν συναντούν ψυχή, αφού οι κάτοικοι έχουν ενημερωθεί εγκαίρως από τους αντάρτες κι έχουν καταφύγει στα γύρω βουνά.
«Τον Νοέμβριο του 1943 οι Γερμανοί επέδραμαν κατά του Καρπενησίου», γράφει ο συγγραφέας Γιώργος Λεκάκης σε άρθρο του,«επειδή στην ‘αετοφωλιά’ αυτήν της Ευρυτανίας είχε εγκατασταθεί η 13η Μεραρχία του ΕΛΑΣ και η Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή. Έκαψαν ζωντανούς ανθρώπους και ολόκληρες οικογένειες μέσα στα σπίτια τους (…). Αλλά δεν έμειναν πολύ, διότι δεν ήταν ασφαλείς στην περιοχή αυτή.

Επανήλθαν τον Αύγουστο του 1944. Και ολοκλήρωσαν το απάνθρωπο μένος τους κατά αμάχων, «με χιλιάδες στρατό! Μια ολόκληρη εβδομάδα γκρέμιζαν, έκαιγαν, ανατίναζαν όλα τα κτίσματα του Καρπενησίου. Μόνον 8 σπίτια έμειναν όρθια από τα 1.000! Παντού χαλάσματα, δυστυχισμένοι, γυμνοί, πεινασμένοι αγρότες. Σπιτάκια χωρικών γκρεμισμένα με επιστημονική προσοχή. Όλα τα σάρωσε η γερμανική θηριωδία. Κατεστράφησαν και 4-5 μικρά εξωκκλήσια, μικροσκοπικά καταφύγια για οδοιπόρους. Στο Κάψι ερείπια και οι δυο εκκλησιές του. Στην Λάσπη κατακαμένος ο IN Αγ. Νικολάου» (περ. «ΑΕΡΑ», αρ.95, τ. Σεπτ.1945).».
«Ελεηλάτησαν», διαβάζουμε ακόμα, «κάμποσα σπίτια και την αγορά. Διήρπασαν 70.000 οκάδες άλευρα του Ερυθρού Σταυρού. Τα φόρτωσαν στ’ αυτοκίνητα και τα μετέφεραν στην Λαμία. Ανατίναξαν το Γυμνάσιο, τρία τουριστικά ξενοδοχεία («Τυμφρηστός», «Ευρώπη», «Ν. Υόρκη»). Έκαψαν 17 σπίτια και ολόκληρη την Αγορά. Σκότωσαν και έκαψαν ζωντανούς πολλούς (…). Ελεηλάτησαν, διήρπασαν, έκαψαν, ανατίναξαν εκκλησιές, μοναστήρια, σχολεία, σπίτια, ολόκληρο το Καρπενήσι, ολόκληρα χωριά. Κατέστρεψαν, ισοπέδωσαν τα πάντα. Φάνηκαν αντάξιοι του ονόματος των προγόνων τους, Αλαμανών (…).
Οι κάτοικοι δεν είχαν μέσα να μεταφέρουν τα πράγματα τους για να τα σώσουν, διότι οι αντάρτες είχαν προηγουμένως επιτάξει όλα τα φορτηγά ζώα. Έτσι άνοιγαν λάκκους και τα έκρυβαν μέσα. (Πηγή: Κ.Ε.Χινόπωρου «Ο σπαραγμός της Ευρυτανίας», 1945).»

Συγκλονιστική είναι η μαρτυρία του φωτογράφου της Αντίστασης Σπύρου Μελετζή, που αποτύπωσε με τον φακό του το αποτέλεσμα της μανίας των Γερμανών κατακτητών:
«Πρόβαλε μπροστά στα μάτια μου το καμένο Καρπενήσι όπως τ’ αντίκρυσα αμέσως μετά το κάψιμό του από τους Γερμανούς να κείτεται σωριασμένο στη γη, σκελετωμένο ερείπιο σαν άταφος νεκρός με τούς μαυρισμένους τοίχους των σπιτιών του απ’ την κάπνα τής φωτιάς. Τα ξυπόλυτα παιδάκια, τυλιγμένα στα κουρελιασμένα ρουχαλάκια τους πού κρατούσαν ένα ντενεκεδάκι ή ένα πιάτο στα χέρια τους κι’ είχαν μπει στη σειρά να πάρουν λίγο φαγί πού τούς είχε ετοιμάσει η Εθνική Αλληλεγγύη…».


* Οι φωτογραφίες είναι του Σπύρου Μελετζή και προέρχονται από την έκδοση-λεύκωμα: “Με τους αντάρτες στα βουνά” (Καλλιτεχνικές εκδόσεις Σ. Μελετζή – Ε. Παπαδάκη, Αθήνα 1984).
evrytanika