Πρώτος Νεκρός Αντάρτης της Ε.Ο.Κ.Α. -15/12/1955, Χαράλαμπος Μούσκος

Π Ε Μ Π Τ Η ήταν η 15η Δεκεμβρίου 1955. Όγδοος μήνας της Κυπριακής Επανάστασης. Στο Μερσινάκι, κοντά στους αρχαίους Σόλους, ες γην εναλίαν Κύπρον, θυσιάστηκε ο πρώτος νεκρός σε μάχη, αντάρτης της ΕΟΚΑ. Χαράλαμπος Μούσκος, 23 ετών, από την Παναγιά της Πάφου.

– Εξάδελφος του ηγέτη του αντιαποικιακού αγώνα Αρχιεπισκόπου κι Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄.
– Απ’ τα πρώτα παλληκάρια που ο Αρχηγός Διγενής όρισε επικεφαλής των ομάδων οι οποίες επιχείρησαν τις εναρκτήριες εκρήξεις σε βρετανικούς στόχους στη Λευκωσία, πριν από τα ξημερώματα της Παρασκευής 1ης Απριλίου 1955, ημέρας έναρξης του ένοπλου εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού και για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Ε Π Ε Σ Ε ΜΑΧΟΜΕΝΟΣ, ο Μούσκος, στην αποτυχημένη ενέδρα που η άπειρη, ανεκπαίδευτη αλλ’ εύψυχη Ομάδα Ανταρτών «Ουρανός», του Μάρκου Δράκου, διενήργησε στο Μερσινάκι εναντίον στρατιωτικού οχήματος του εμπειροπόλεμου ταγματάρχη Brian Jackson Coombe.
– Από τα πυρά των ανταρτών φονεύθηκε ο υποδεκανέας James Brian Morum.
Σ ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ του νεκρού Μούσκου οι Άγγλοι βρήκαν το αυτόματό του, ένα γερμανικό Schmeisser με αριθμό 4137.
– Στην τσέπη του, μια βαμμένη απ’ το αίμα του κόλλα τετραδίου. Με χειρόγραφους τους στίχους: «Την Ελλάδα αγαπώ, αλλά και σένα». Από το τραγούδι της Σοφίας Βέμπο του 1941 με τίτλο «Δύο αγάπες» του στιχουργού Κωστή Κοφινιώτη.
– Τους ίδιους στίχους πήρε κι ο 18χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης και πρόσθεσε κι άλλους δικούς του.
Είναι τ’ ομώνυμο τραγούδι που μελοποίησε το 1993 ο Μάριος Τόκας.
– Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, μαθητής της Στ’ Γυμνασίου, βγήκε στο αντάρτικο 5 Δεκ. 1955. Εκεί έγραψε και το ποίημα για τον θυσιασθέντα Χαράλαμπο Μούσκο «ένας ήρως πέθανε μην τον κλαίτε φίλοι […] την πανώρια λευτεριά πήγε να μας φέρει»…. Τον Παλληκαρίδη τον συνέλαβαν οι Εγγλέζοι ένα χρόνο αργότερα, 18 Δεκ. 1956 καθώς μετέφερε ένα γρασαρισμένο οπλοπολυβόλο Μπρεν LB-13545. Τον καταδίκασαν σε θάνατο και τον απαγχόνισαν 14η Μαρτίου 1957.
Δ Ι Π Λ Α ΣΤΟΝ θυσιασθέντα Χαράλαμπο Μούσκο, 15η Δεκ. 1955, συνελήφθησαν οι συναγωνιστές του Ανδρέας Ζάκος, 24 χρ., τραυματισμένος και ο Χαρίλαος Μιχαήλ, 21 χρ., που τον περιέθαλπε. Τους απαγχόνισαν οι Εγγλέζοι 9 Αυγ. 1956, μαζί με τον αγιότερο της Ε.Ο.Κ.Α. Ιάκωβο Πατάτσο, 22 χρονών.
Σ Τ Η Ν ΚΗΔΕΙΑ του Μούσκου, αγγλικές δυνάμεις επέδραμαν με ρόπαλα και δακρυγόνα εναντίον του άοπλου πλήθους στη Λευκωσία που συνόδευε με τις γαλανόλευκες σημαίες του έθνους το φέρετρο του ήρωα απ’ την εκκλησία της Φανερωμένης ώς το Ελληνικόν Κοιμητήριον των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
– Ολόθερμα πάνδημος υψώθηκε, βροντερός, εξ όλης της ψυχής και εξ όλης της διανοίας, εκείνη τη μέρα στους κυπριακούς ουρανούς ο Ύμνος μας: «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά και σαν πρώτα ανδρειωμένη χαίρε ω χαίρε ελευθεριά»…
Γ Ι Α Ν’ ΑΠΟΦΥΓΟΥΝ τα πλήθη του εξεγερμένου λαού στις κηδείες των ηρώων, οι Εγγλέζοι, δημιούργησαν εντός φυλακών τα Φυλακισμένα Μνήματα:
– 1956: Μιχαλάκης Καραολής, Ανδρέας Δημητρίου, Ιάκωβος Πατάτσος, Ανδρέας Ζάκος, Χαρίλαος Μιχαήλ, Στέλιος Μαυρομμάτης, Ανδρέας Παναγίδης, Μιχάλης Κουτσόφτας.
– 1957: Μάρκος Δράκος, Γρηγόρης Αυξεντίου, Ευαγόρας Παλληκαρίδης, Στυλιανός Λένας.
– 1958: Κυριάκος Μάτσης.
Η Κιβωτός με τα άγια των αγίων του κυπριακού Ελληνισμού.
Λάζαρος Μαύρος
sigmalive