Παιδική κατάθλιψη, ένα υπαρκτό πρόβλημα

Δεν είναι μια ψυχική ασθένεια που αφορά μόνο ενήλικες. Παιδιά και νέοι σύμφωνα με ψυχιάτρους πάσχουν από κατάθλιψη, η οποία συχνά είναι απόρροια μπούλινγκ ή φαινομένων αποκλεισμού.

Σύμφωνα με στοιχεία πρόσφατης έρευνας του Γερμανικού Ιδρύματος για Παροχή Βοήθειας σε Άτομα με Κατάθλιψη, 3% έως 10% των παιδιών και εφήβων στη Γερμανία πάσχουν από κατάθλιψη. Όπως εξηγεί ωστόσο ο παιδοψυχίατρος Μίχαελ Κελς στη DW, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι περιπτώσεις παιδικής και νεανικής κατάθλιψης αυξάνονται, απλώς σήμερα αυτά τα περιστατικά καταγράφονται και παρακολουθούνται ιατρικά καλύτερα. «Υπάρχει επίσης μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση πάνω σε αυτό το θέμα. Αυτό έχει βοηθήσει πολλούς ασθενείς να μιλήσουν ανοιχτά για τα ψυχολογικά τους προβλήματα» σημειώνει ο Γερμανός ειδικός.
Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική νόσος που πολλοί συνδέουν αυτόματα με την ενήλικη ζωή. Είναι όμως μια ασθένεια που συναντά κανείς και στα παιδιά και τους εφήβους. Όπως εξηγεί ο Μ. Κελς, οι λόγοι εμφάνισης της κατάθλιψης είναι πολύπλοκοι και διαφέρουν ανά άτομο. Ειδικά στα παιδιά τραυματικές εμπειρίες όπως η απώλεια ή ο χωρισμός των γονιών, μια βαριά ασθένεια σε κάποιο μέλος της οικογένειας, ο σχολικός εκφοβισμός, η άσκηση βίας αλλά ακόμη και μια συναισθηματικά φορτισμένη μετακόμιση μπορεί να επιδράσουν αρνητικά στον παιδικό ή εφηβικό ψυχισμό και να οδηγήσουν ακόμη και στην κατάθλιψη. Τα τραύματα που μπορεί να προκληθούν σε μια νεανική ψυχή ενδέχεται να μη μπορούν να ξεπεραστούν εύκολα μέσα στην οικογένεια και το σχολείο, οπότε στις περιπτώσεις αυτές είναι αναγκαία η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία από ειδικούς.
Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να επιτείνει την κατάθλιψη κατά πολλούς είναι η υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο και τα νέα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στο διαδίκτυο επίσης μπορούν να εμφανιστούν περιστατικά εκφοβισμού ή παρενόχλησης παιδιών και εφήβων. Για τον Γερμανό ειδικό όλα αυτά αποτελούν σαφώς παράγοντες που μπορεί να ευνοήσουν την εμφάνιση κατάθλιψης, ωστόσο θα ήταν υπερβολικό να «στοχοποιηθούν» τα νέα μέσα συλλήβδην, μιας και σε πολλές περιπτώσεις βοηθούν τους νέους ακριβώς στο αντίθετο: στην επικοινωνία αλλά και την κοινωνικοποίησή τους.
Πώς μπορεί να θεραπευτεί η παιδική και νεανική κατάθλιψη;
Σημαντικό ρόλο σύμφωνα με τους ειδικούς στην έγκαιρη διάγνωση της παιδικής και εφηβικής κατάθλιψης παίζει το οικογενειακό περιβάλλον. Οι γονείς μπορούν να αντιληφθούν ότι το παιδί τους εμφανίζει τάσεις κατάθλιψης παρατηρώντας αλλαγές στη συμπεριφορά του, τάσεις αντικοινωνικής συμπεριφορές, απουσία χαράς και εμφάνιση λύπης. Συμπτώματα κατάθλιψης εμφανίζονται πιο συχνά στην εφηβεία, με πιο ακραία τα εξής: έντονες τάσεις απομόνωσης, τάσεις αυτοτραυματισμού ή ακόμη αυτοκτονίας.
Ο Μίχαελ Κελς υπογραμμίζει ότι πλέον η παιδοψυχιατρική έχει προχωρήσει πολύ και υπάρχουν πολλοί ειδικοί παιδοψυχίατροι και παιδοψυχοθεραπευτές αλλά και εξειδικευμένες κλινικές που ασχολούνται με την κατάθλιψη στις ευαίσθητες αυτές ηλικίες. «Σε αυτούς πρέπει να απευθυνθεί κανείς για να γίνει διάγνωση και να ακολουθηθεί η ενδεδειγμένη θεραπεία», εξηγεί ο ίδιος τονίζοντας ότι η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί με πολλές και διαφορετικές μορφές αλλά και διαβαθμίσεις.
Στις ήπιες μορφές κατάθλιψης συνιστά μια συμβουλευτική παρέμβαση ειδικού και παρακολούθηση του παιδιού ή εφήβου χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Ο Μ. Κελς εκτιμά μάλιστα ότι φάρμακα συνιστάται να χορηγούνται μόνο σε περιπτώσεις νέων που εμφανίζουν μεσαίας κλίμακας και βαριά κατάθλιψη, κι αυτό αυστηρά και μόνο κατόπιν ειδικής ψυχιατρικής παρακολούθησης.
DW