Ντενίς (Διονύσιος) της Πορτογαλίας: Ο φιλειρηνικός βασιλιάς-αγρότης

O Διονύσιος, πορτογαλ. Dinis ή Diniz, ο αποκαλούμενος και βασιλιάς αγρότης, (9 Οκτωβρίου 1261 – 7 Ιανουαρίου 1325) από τον Πορτογαλικό Οίκο της Βουργουνδίας ήταν ο έκτος βασιλιάς της Πορτογαλίας (1279 – 1325).

Ήταν ο μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του βασιλιά της Πορτογαλίας Αλφόνσου Γ΄ από την δεύτερη σύζυγο του Βεατρίκη της Καστίλης, κόρης τού Αλφόνσου Ι΄ της Καστίλης.
Όταν ανέβηκε στον θρόνο κληρονόμησε νέα διαμάχη από τον πατέρα του με τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, αλλά φρόντισε γρήγορα να συμφιλιωθεί μαζί της, υπογράφοντας ευνοϊκή συμφωνία με τον πάπα.
Έδωσε επίσης άσυλο στους Ναΐτες ιππότες, που είχαν διωχθεί από τη Γαλλία, καθιστώντας έτσι την Πορτογαλία το κέντρο της συνέχειας του ιπποτικού αυτού τάγματος.
Μετά την ανακατάληψη της Πορτογαλίας από τους Μαυριτανούς, που είχε ολοκληρωθεί από τον πατέρα του, ο Διονύσιος/Ντένις -σαν φιλειρηνικός βασιλιάς- δεν ασχολήθηκε ξανά με πολέμους και φρόντισε μονάχα την εσωτερική οργάνωση του βασιλείου του. Έκανε μονάχα έναν σύντομο πόλεμο με την Καστίλη για την κατοχή των πόλεων Σέπρα και Μούρα, αλλά τελικά το 1297 υπέγραψε μια συμφωνία για τα σύνορα με τον βασιλιά Φερδινάνδο Δ΄ της Καστίλης, που ισχύει μέχρι και σήμερα.
Κύριος σκοπός του ήταν η οργάνωση και η δικαιοσύνη στην χώρα του δημιουργώντας νόμους, με σκοπό να προστατέψουν τον φτωχό λαϊκό πληθυσμό από τις αυθαίρετες συμπεριφορές των πλουσίων. Ταξίδευε ο ίδιος μαζί με την σύζυγό του σε όλα τα μέρη του βασιλείου του για να γνωρίσει τα προβλήματα των κατοίκων γι’ αυτό απεκλήθη ο βασιλιάς – αγρότης.
Το 1290 καθιέρωσε τα Πορτογαλικά σαν επίσημη γλώσσα του κράτους του και ως γλώσσα των δικαστηρίων. Έκτισε πλήθος από νέες πόλεις και φρούρια. Προσπάθησε να οργανώσει το εμπόριο στην χώρα του με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, με σημαντικότερη επιτυχία την εμπορική συνθήκη με την Αγγλία το 1308.
Έδωσε μεγάλη σημασία στην γεωργία και στην προστασία της γης από τους φυσικούς κινδύνους, ενώ δημιούργησε ένα δάσος κοντά στην Λεϊρία, που παραμένει μέχρι και σήμερα ένα από τα σημαντικότερα δάση στην Πορτογαλία. Εκτός από προστάτης της φύσης, ήταν επίσης προστάτης των τεχνών και των επιστημών: επί των ημερών του ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας, το σημερινό Πανεπιστήμιο της Κοΐμπρα και η Λισσαβώνα έγινε το μεγαλύτερο επιστημονικό κέντρο στην Ευρώπη. Ο ίδιος επίσης υπήρξε μεγάλος ποιητής, λογοτέχνης και τροβαδούρος, γράφοντας συνολικά 137 τραγούδια.
Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του, υπήρχαν στην οικογένειά του εσωτερικές συγκρούσεις ανάμεσα στον διάδοχό του Αλφόνσο Δ΄ και τον νόθο γιο του Αλφόνσο Σάντσες. Την εποχή τού θανάτου του η Πορτογαλία ήταν βασίλειο ισάξιο με όλα τα υπόλοιπα βασίλεια της Ιβηρικής· τον διαδέχθηκε ο γιος του Αλφόνσος Δ΄.
Οικογένεια
Νυμφεύτηκε την Ελισάβετ τού Οίκου της Βαρκελώνης, κόρη τού Πέτρου Γ΄ τη Αραγωνίας, μετέπειτα αγίας και είχε τέκνο:
Κωνστάνσα 1290-1313, παντρεύτηκε τον Φερδινάνδο Δ΄ της Καστίλης, από τον Κστιλιανό Οίκο της Ιβρέα.
Αλφόνσος Δ΄ 1291-1357, βασιλιάς της Πορτογαλίας.
Από μη νόμιμες σχέσεις είχε φυσικά τέκνα. Από τη Μαρία Πίρες:
(νόθος) Ζοάο Αφόνσο π. 1280-1325, κύριος της Λόουσα.
Από τη Μαρίνα Γκόμες:
(νόθη) Μαρία-Αφόνσα π. 1290-μετά το 1340, παντρεύτηκε τον Ιωάννη-Αλφόνσο δε λα Σέρδα κύριο τού Γκιμπραλεόν, Ουέλβα, Ρεάλ δε Μανθανάρες και Δέθα.
(νόθη) Μαρία-Αφόνσα απεβ. 1320, μοναχή στη μονή στο Οντιβέλας.
Από τη Γκάρσια Φρόες:
(νόθος) Πέτρος-Αλφόνσος πριν το 1289-1350, κόμης του Μπάρσελος.
Από την Αλντόνσα Ροντρίγκες Τάλα:
(νόθος) Αλφόνσος-Σάντσες 1289-1329, κύριος τού Αλμπουκέρκε.
Από άλλη ερωμένη του:
Φερνάο Σάντσες π. 1280-1329.
wikipedia