ΠΡΕΣΠΕΣ, Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ
Του Νίκου Τοπούζη
Ο τάφος του Θουκυδίδη, ο πνευματικός τάφος του, βρίσκεται στις Πρέσπες. Η λογική και στρατηγική του σκέψη έπεσαν άδοξα στους Ψαράδες των Πρεσπών ύστερα από την αδιανόητη υπογραφή του τότε ΥΠΕΞ κ.Κοτζιά.
Σε δύο προηγούμενα άρθρα κατέδειξα δύο λόγους που δε μπορεί να εφαρμοστεί η ανοησία των Πρεσπών.
Πρώτος είναι ο ιστορικός συναισθηματικός των Ελλήνων, δείχνοντας ένα μικρό απόσπασμα από τις σφαγές που διέπραξαν οι πρόγονοι (φυσικοί και ιδεολογικοί) των Σκοπιανών στη Μακεδονία: https://olympia.gr/2019/01/09/%CF%80%CF%89%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%AD%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%B1/?fbclid=IwAR1I_ZTdtYUwN7svKGRTg98MVEDQl9JuLfD6zuEafwmtfsI56eJ2nbrhV6s
Δεύτερος είναι καθαρά πρακτικός από την πλευρά των ίδιων των Σκοπιανών αλλά και των Ελλήνων υποστηρικτών των Πρεσπών. Είναι σημαντικό σε έναν διάλογο, σε μια διαπραγμάτευση να μπορείς να βλέπεις και από την οπτική της αντίθετης πλευράς. Η ανοησία των Πρεσπών ανοίγει επικίνδυνα νομικά μονοπάτια αποκλεισμού των Σκοπίων από τη θαλάσσια πρόσβαση, άρα οικονομική καταστροφή και σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας του κρατιδίου: https://olympia.gr/2019/01/09/niktop/?fbclid=IwAR14prTER5p7Z-nyK7g1ek2yJuf_73v-JbxYx_CgmD-La3gUplGswsaJ_CI
Σε αυτό το άρθρο θα μιλήσουμε για Γεωπολιτική Εδώ θα πρέπει να κάνουμε έναν διαχωρισμό εννοιών. Άλλο οι Διεθνείς Σχέσεις, άλλο η Γεωπολιτική. Οι Διεθνείς Σχέσεις είναι πως οραματιζόμαστε να γίνει καλύτερος ο κόσμος και ποιες οι πράξεις μας επάνω στο όραμα μας, η Γεωπολιτική κάνει ανάγνωση το πως είναι πραγματικά ο κόσμος και τι μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε τη θέση της χώρας στον φυσικό γεωγραφικό μας χώρο. Όραμα vs ρεαλισμός.
Καλά το οράματα, έτσι αλλάζει ο κόσμος. Αλλά όποιος θέλει να αλλάξει τον κόσμο θα πρέπει να έχει την κατάλληλη ΙΣΧΥ και να είναι διατεθειμένος να αποτύχει πολλές περισσότερες φορές από όσες θα καταφέρει να επιφέρει κάποια, έστω και μικρή, αλλαγή. Εδώ είναι Βαλκάνια, πεδίο διαμάχης γιγάντων, και η Ελλάδα μας δυστυχώς δεν διαθέτει την απαραίτητη ισχύ να αλλάξει τον κόσμο. Οπότε ας δούμε και τη γεωπολιτική άποψη ως εναλλακτική της ουτοπίας και των ευχολογίων που διαβάζουμε ως περιτύλιγμα των Πρεσπών. Αυτή της ψυχρής λογικής που υποδεικνύει ότι στο διεθνές στερέωμα κυριαρχούν μόνο δύο έννοιες: η Ισχύς και το Συμφέρον.
Από την εποχή του Θουκυδίδη και της πολιορκίας των Πλαταιών, ως και τον πόλεμο της Οσετίας, ο ισχυρός επιβάλλει το συμφέρον του στον αδύναμο. Ισχύς λογίζεται ως ο συνδιασμός Οικονομιας, Παραγωγικότητας, Ενόπλων Δυνάμεων, Συμμαχιών, Κοινωνικής Συνοχής και πολλά άλλα. Ο πατέρας της στρατηγικής ανάλυσης (λανθασμένα ορισμένοι κατατάσσουν τον Θουκυδίδη ως ιστορικό) δίνει ξεκάθαρα το στίγμα πως στις διακρατικές σχέσεις δεν υπάρχει «δίκαιο» και «άδικο», δεν υπάρχουν φιλίες ή έχθρες, υπάρχει μόνο το συμφέρον του ισχυρού.
Στην ανοησία (από την Ελληνική πλευρά) όμως των Πρεσπών έχουμε την πρώτη, καταγεγραμμένη στην Ιστορία της Διπλωματίας, ταπεινωτική ήττα και συντριβή ισχυρού μέρους από τον ανίσχυρο συνομιλητή του! Τα Σκόπια πέτυχαν το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα για την χώρα τους (εφόσον όλοι ξέραμε πως η αρχαιολατρεία είναι απλώς τέχνασμα για να «υποχωρήσουν» μετά). ΚΑΙ αποδοχή του ονόματος Μακεδονία από μέρους μας (εφόσον το βόρεια θα ξεχαστεί πριν καν στεγνώσει το μελάνι της επίσημης υπογραφής) ΚΑΙ είσοδος σε ΝΑΤΟ/ΕΕ, άρα χάνουμε το όποιο διαπραγματευτικό πλεονέκτημα είχαμε ως τώρα. Η Ελλάδα τι αποκομμίζει από τις Πρέσπες; Ευχολόγια και μόνο. Δεν παίρνουμε κανένα πραγματιστικό/χειροπιαστό αντάλλαγμα για την είσοδο τους στους Δυτικούς θεσμούς. Απολύτως κανένα κέρδος για την Ελλάδα
Εφόσον οι Σκοπιανοί ΔΕΝ είναι Μακεδόνες και δεν πρέπει ποτέ να αποδεχθούμε την παραχώρηση του ονοματος της Μακεδονίας σε ξένο κράτος, αν ήθελαν να γίνουν δεκτοί σε ΝΑΤΟ/ΕΕ θα έπρεπε να βρουν ένα όνομα που δεν προσβάλλει την ιστορία του Ελληνισμού και να προχωρήσουν σε κάποιο αντάλλαγμα προς την Ελλάδα. Ποιο θα μπορούσε να είναι αυτό το αντάλλαγμα; Η αναγνώριση φυσικά της ξεχασμένη Ελληνικής μειονότητας στα Σκόπια, των πραγματικών βόρειων Μακεδόνων που το Αθηνοκεντρικό κράτος έχει ξεχάσει από το 1913 μέχρι σήμερα. Η απόδοση στις οικογένειες (με τη συναίνεση τους βέβαια) των παλαιών Ελληνικών τους ονομάτων και η ίδρυση ελληνικών σχολείων σε Μοναστήρι, Γεύγελη, Στρώμνιτσα και τις υπόλοιπες Ελληνικές πόλεις στη ΠΓΔΜ.
Μπορεί η παραπάνω πρόταση να ξενίζει στην Ελλάδα που έχει συνηθίσει να μην διεκδικεί. Στην Ελλάδα που δεν γνωρίζει (ή τη βολεύει να μην) Ιστορία και τους παραγκωνισμένους (πολλές φορές και για πολιτικούς λόγους) Έλληνες του Εξωτερικού. Στην Ελλάδα της πολιτικής κατευνασμού απέναντι σε όλους τους γείτονες. Ο κατευνασμός όμως πάντα οδηγεί σε αναπόφευκτες συγκρούσεις, και πάντα με μειονέκτημα εκείνου που υποχωρεί. Στο Σκοπιανό ξεχάσαμε τον Θουκυδίδη και τα διδάγματα του, ξεχάσαμε πως είναι να ασκείς Εξωτερική Πολιτική ως σύγχρονη και ισχυρή χώρα.
Το παράδοξο στις μέρες μας είναι το εξής: Στην Ανατολική Μεσόγειο, με ρεαλισμό και αυτοπεποίθηση, κτίσαμε ενεργειακή σύμπραξη και στρατηγικές σχέσεις με Αίγυπτο και Ισραήλ, ΗΠΑ και Γαλλία (και με τους ενεργειακούς κολοσσούς τους), και έτσι καταφέραμε και ανοίξαμε έναν διάδρομο ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ-ΕΙΡΗΝΗΣ-ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ για όλη την περιοχή. Ο Σουλτάνος Ερντογάν έχει εγκλωβιστεί χάριν την αποφασιστικότητα του Ελληνισμού. Ελλάδα και Κύπρος μετά από δεκαετίες έδρασαν δυναμικά και πέτυχαν μια στρατηγική νίκη που μπορεί να οδηγήσει το Ελλαδικό κράτος έξω από το οικονομικό αδιέξοδο της τελευταίας δεκαετίας. Αναρωτιέμαι πως γίνεται απέναντι στην ισχυρή Τουρκία να πετύχαμε τόσο περήφανη νίκη και απέναντι στο ανίσχυρο και αμφιβόλου βιωσιμότητας κράτος των Σκοπίων να υποστήκαμε τόσο ταπεινωτική ήττα…
Διάβαζα και πάλι Κονδύλη και την ανάλυση του στην καταστροφή της Μήλου, όπου οι Αθηναίοι είπαν (το νόημα είναι το εξής) το περίφημο: ο δυνατός προχωράει μέχρι εκεί που του επιτρέπει η δύναμη του και ο αδύναμος υποχωρεί ως εκεί που του επιβάλλει η αδυναμία του:
“Μόνον οἱ ἀδύνατοι ἀντλοῦν ἀπό τή θεία ἤ φυσική τάξη μιάν ἠθική — ὅμως ἡ ἤθικη, ὡς ἐπιχείρημα καί ὡς ὅπλο, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἰσχυρότερη ἀπό ὅσους ὑποχρεώνονται νά καταφύγουν σ’ αὐτήν. Ἡ πίστη στήν ὑπερίσχυση τῶν ἠθικῶν κανόνων γεννᾶ ἁπλῶς φροῦδες ἐλπίδες, ὠθεῖ σέ ἀπελπισμένες καί αὐτοκαταστροφικές ἐνέργειες. Ἡ πράξη θά ὄφειλε νά προσανατολίζεται στούς κανόνες τῆς φρόνησης, οἱ ὁποῖοι πάλι πρέπει νά ὑπηρετοῦν τή φυσική ἐπιταγή τῆς αὐτοσυντήρησης. Βεβαίως, ἡ αὐτοσυντήρηση ἔχει διαφορετικό νόημα γιά τόν ἰσχυρό, ὁ ὁποῖος μπορεῖ νά διατηρήσει τήν ἰσχύ του μονάχα διευρύνοντάς την συνεχῶς, καί γιά τόν ἀδύνατο, ὁ ὁποῖος σώζεται ἀνταποκρινόμενος στίς ἐπιθυμίες τοῦ ἰσχυρότερου.”
Οι διαπιστώσεις του Κονδύλη μου φέρνουν στο μυαλό τα επιχειρήματα όλων όσων υπερασπίζονται τις Πρέπσες αλλά και γενικά την παραχώρηση του «Μακεδονία» στους Σκοπιανούς ως «ανάγκη να κλείσει επιτέλους αυτό το ζήτημα»….
Το πρόβλημα δεν είναι βέβαια μόνο οι Πρέσπες αλλά η συνολική αντιμετώπιση του Σκοπιανού από τους περισσότερους Έλληνες πολιτικούς και διπλωμάτες. Η υπογραφή του κ.Κοτζιά ήταν απλώς η κορυφή στο παγόβουνο που αφήσαμε εδώ και 27 χρόνια να μεγαλώνει. Πρέπει οπωσδήποτε να επιστρέψουμε στην Εθνική Γραμμή του συβουλίου των πολιτικών αρχηγών του 1992 που απαγορεύει ρητά τη διαπραγμάτευση το ονόματος της Μακεδονίας μας ως μέρος ονομασίας ξένου κράτους. Πρέπει επιτέλους να φερθούμε ως κυρίαρχο και ισχυρό μέλος κράτος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Να κοιτάξουμε αποκλειστικά και μόνο το δικό μας συμφέρον και να διασφαλίσουμε το ειρηνικό μέλλον της επόμενης γενιάς στην περιοχή. Να συμπεριφερθούμε ως την χώρα που έχει δημιουργήσει ένα πλέγμα ασφαλείας από τα ενεργειακά πεδία της Ανατολικής Μεσογείου μέχρι και τις δύο όχθες του Δούναβη. Χρειαζόμαστε Γεωπολιτική και ρεαλισμό, όχι Διεθνείς Σχέσεις και ιδεαλισμό.
