Εορτάζοντες την 17ην του μηνός Ιανουαρίου

Ο ΜΕΓΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

Ο ΟΣΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ο νέος και θαυματουργός ο εν τη Σκήτη της Βέροιας άσκήσας
Ο ΜΕΓΑΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ο βασιλεύς
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΟΥΝΙΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΒΩΝ
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΧΙΛΛΑΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ο νέος εξ Ιωαννίνων
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ (Ρώσος)
Αναλυτικά
Ο ΜΕΓΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
Γεννήθηκε το 251 στην Ανω Αίγυπτο από γονείς χριστιανούς, πού κατείχαν μεγάλη περιουσία. Από την παιδική του ηλικία ο Αντώνιος έδειχνε με όλη του τη διαγωγή έκτακτη ανθρώπινη ύπαρξη. Σε ηλικία 18-20 χρόνων, χάνει τους δύο γονείς του και δοκιμάζει πολύ θλίψη και οδύνη. Όμως, συνέρχεται γρήγορα και συγκεντρώνει όλη την προσοχή του στη θεία θεωρία και στη φροντίδα της μικρής του αδελφής. Το βέλος του θείου έρωτα δεν αργεί να χτυπήσει την καρδιά του Αντωνίου. Καθώς μια Κυριακή άκουγε από το Ευαγγέλιο την περικοπή σχετικά με τον πλούσιο νεανίσκο, στον όποίο ο Κύριος μας είπε: ΄Αν θέλεις να γίνεις τέλειος, πήγαινε, πώλησε τα υπάρχοντα σου και μοίρασε τα στους φτωχούς, και θα έχεις θησαυρό στον ουρανό. Και έλα να με ακολουθήσεις”1, τόση εντύπωση του δημιούργησε, πού την εξέλαβε αμέσως σαν θεία υπόδειξη και πρόσκληση. Άφοϋ πρώτα τακτοποίησε τη μικρότερη αδελφή του, έπειτα μοίρασε στους φτωχότερους οικογενειάρχες όλη τη μεγάλη πατρική του περιουσία και αναχώρησε στην έρημο για μεγαλύτερη πνευματική και ηθική τελειότητα. Πράγματι, ο αγώνας του μέσα στην έρημο αποδίδει πλούσιους πνευματικούς καρπούς. Γίνεται ο ασκητής των ασκητών και άπ’ όλα τα μήκη και πλάτη της χριστιανικής γης έρχονται να τον ακούσουν και να τον συμβουλευθούν. Μεταξύ αυτών και δύο πολύφωτοι αστέρες της Εκκλησίας μας, ο Μ. Βασίλειος και ο Μ. Αθανάσιος. Σέ ηλικία περίπου 105 χρόνων, ο Μέγας Αντώνιος παραδίδει προς το Θεό την ψυχή του.
1. Ευαγγέλιο Ματθαίου, ιθ’ 21.
Απολυτίκιο. ΄Ηχος δ’.
Τον ζηλωτήν Ήλίαν τοις τρόποις μιμούμενος, τω Βαπτιστή εύθείαις ταις τρίβοις επόμενος, Πάτερ Αντώνιε, της ερήμου γέγονας οικιστής, και την οικουμένην έστήριξας εύχαίς σου. Διό πρέσβευε Χριστώ τω θεώ, σωθήναι τάς ψυχάς ημών.
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ο νέος και θαυματουργός ο εν τη Σκήτη της Βέροιας άσκήσας
Καταγόταν από τη Βέροια της Μακεδονίας και γεννήθηκε από γονείς ευσεβείς και ενάρετους. Είχε μεγάλο ερωτά στον ασκητισμό και νέος ακόμα πήγε στη Μονή της Περαίας, πού τότε ήταν σε μεγάλη ακμή. Εκεί έγινε μοναχός, τύπος και κανόνας αρετής σ’ όλη την αδελφότητα. Αργότερα, με την άδεια του ηγουμένου του, αποχώρησε από τη Μονή για άσκηση υψηλότερης πνευματικής ζωής. Εγκαταστάθηκε σε μια σπηλιά παραπλεύρως του κοντινού ποταμού. Εκεί για 50 χρόνια μόνος πέρασε με προσευχή και άσκηση, και εκεί τελικά πέθανε ειρηνικά, άταφος. Κατά τύχη όμως, κάποιοι κυνηγοί πού περνούσαν από κει, οδηγούμενοι από τα σκυλιά τους, βρήκαν το άγιο λείψανο του μέσα στη σπηλιά. Τότε ο αρχιερέας του τόπου μαζί με το λαό, το περισυνέλεξαν και με ευλάβεια το μετέφεραν στη Βέροια, οπού και έκτισαν ναό στ’ όνομα του, πού σώζεται μέχρι σήμερα. Στη σπηλιά δε, έκτισαν σκήτη, στ’ όνομα του Τιμίου Προδρόμου, όπου συγκέντρωσε πολλούς μοναχούς.
Ο ΜΕΓΑΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ο βασιλεύς
Ή μνήμη του μεγάλου Θεοδοσίου από τον Άγιο Νικόδημο, τοποθετείται την 17η Ιανουαρίου, όταν και πέθανε. Σ’ άλλους συναξαριστές ή μνήμη αυτού σημειώνεται την 9η και 10η Νοεμβρίου (Delehane). ο Θεοδόσιος καταγόταν από γένος αξιωματούχων. Γενναιότατος στρατηγός και ο ϊδιος, ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Ανατολής το 379 από τον Γρατιανό. Υπήρξε προστάτης της ορθόδοξης πίστης, ευλαβής προς τον κλήρο, και συγκάλεσε την Β’ Οικουμενική Σύνοδο για να αποκαταστήσει την εκκλησιαστική ειρήνη. Πέθανε την 17η Ιανουαρίου 395. Το δε λείψανο του, από τα Μεδιόλανα μετακομίσθηκε, και κατατέθηκε στο ναό των Αγίων Αποστόλων. Πα τα στρατηγικά του κατορθώματα, για τις υπηρεσίες του στην ορθόδοξη πίστη και Εκκλησία, για την ηθική του μεγαλοφροσύνη, για τη χριστιανική του μετριοφροσύνη και την ειλικρινή και πανηγυρική αφοσίωση του προς τη θρησκεία μας, ονομάσθηκε από την ιστορία μέγας, ή δέ Έκκλησία δίκαια τον κατέταξε μεταξύ των Αγίων της.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΟΥΝΙΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΒΩΝ
Αγνωστοι στους Συναξαριστές και τα Μηναία. Μνημονεύονται στον Κώδικα της Κρυπτοφέρης Βγ IV. Υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο στην Καππαδοκία, άπ’ όπου κατάγονταν, μαζί με την αγία Νεονίλλη και τους τρεις εγγονούς της (+16 Ιανουαρίου). Ή Ίουνίλλα λοιπόν, έριξε το βρέφος της από την αγκαλιά της, ομολόγησε τον Χριστό και αποκεφαλίστηκε. ο δε Τουρβών κατέστρεψε τα είδωλα και διακήρυττε ότι είναι χριστιανός, συνελήφθη και αποκεφαλίσθηκε.
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΧΙΛΛΑΣ
Αχιλλάς ο όσιος Πατήρ ημών ήτο αναχωρητής και ήσκήτευεν εις την έρημον της Αιγύπτου, γράφει δε περί τούτου ο Εύεργετινός, ότι επήγε ποτέ εις τον Άββάν Ήσαΐαν και εύρεν αυτόν τρώγοντα και έχοντα εις το πινάκιον άλας και ύδωρ. ο δε Ησαΐας, ίδών τον όσιον Άχιλλάν, έκρυψε κατ* οίκονομίαν το πινάκιον οπίσω του κοφινίου το όποιον έπλεκε, δια να μη σκανδαλίση αυτόν, επειδή δεν υπήρχε τοιαύτη συνήθεια εις την Σκήτην. ο δε Αχιλλάς, βλέπων αυτόν τρώγοντα και ουδέν ενώπιον αυτού έχοντα, ήρώτησεν αυτόν τί έτρωγεν. ο δε Ησαΐας άπεκρίθη’ “Συγχώρησόν μοι, ‘Αββά, ότι έκοπτον θαλλία φοινίκων εις το καύμα, όθεν έβαλαν εις το στόμα μου άρτον ξηρόν και δεν κατέβαινεν, επειδή έξηράνθη από το καύμα ο φάρυγξ μου, δια τούτο ήναγκάσθην να βάλω ύδωρ και άλας, ίνα βρέξω εις αυτά τον άρτον μου και δυνηθώ να τον φάγω”. Τότε λέγει ο ‘Αββάς ‘Αχιλλάς· Ελάτε να ίδητε, ώ Πατέρες της Σκήτης, τον Ησαΐαν, όστις τρώγει ζωμόν, ευρισκόμενος εις Σκήτην”. Είτα λέγει προς αυτόν “Εάν θέλης να τρώγης ζωμόν, ύπαγε εις την Αίγυπτον”. Τοιαύτην έγκράτειαν είχον τότε εις τάς Σκήτας.
Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ο νέος εξ Ιωαννίνων
Γεννήθηκε το 1808 στο χωριό Τζούρχλι (ή Τζούραλη) της επαρχίας Γρεβενών, από γονείς φτωχούς γεωργούς, τον Κωνσταντίνο και τη Βασίλω. ο Γεώργιος, επειδή οι γονείς του ήταν φτωχοί, παρέμεινε αγράμματος. Ορφάνεψε σε παιδική ηλικία και πήγε στα Ιωάννινα, όπου έγινε Ιπποκόμος του Χατζή Αβδουλά, αξιωματικού του Ίμίν πασά, στον οποίο και παρέμεινε για οκτώ χρόνια. Κατά τον Οκτώβριο του 1836 συκοφαντήθηκε από εχθρούς του Τούρκους, ότι δήθεν, προηγουμένως εξισλαμίστηκε και κατόπιν επανήλθε στη χριστιανική θρησκεία. Μπροστά στον κριτή ο Γεώργιος απολογήθηκε με θάρρος και απέδειξε Ότι ποτέ δεν έγινε αρνησίθρησκος. Έτσι, αφού βρέθηκε και απερίτμητος τον άφησαν ελεύθερο. Αργότερα πήρε σύζυγο ονόματι Ελένη και προσλήφθηκε Ιπποκόμος του μουσελίμη Φιλιατών και πήγε στην πόλη αυτή. Κατόπιν με άδεια του αφέντη του, ήλθε στα Ιωάννινα για δικές του υποθέσεις, όπου την 12η Ιανουαρίου 1838, ήμερα Τετάρτη, κάποιος Οθωμανός τον συκοφάντησε ότι δήθεν ήταν προηγουμένως Τούρκος και ξανάγινε χριστιανός. Έτσι συνελήφθη, φυλακίστηκε και με τη βία οι Τούρκοι προσπαθούσαν να τον αλλαξοπιστήσουν. ο Γεώργιος όμως, παρέμεινε άμετάπειστος, ομολογώντας τον Χριστό. Μάταια λαός και κλήρος προσπαθούσαν να τον πείσουν να δραπετεύσει από τη φυλακή. Αυτός επέμενε να μαρτυρήσει για τον Χριστό. Τρεις φορές πού οδηγήθηκε στον κριτή, συνεχώς ομολογούσε την πίστη του. Έτσι τη Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 1838, ο Γεώργιος απαγχονίστηκε στην αγορά. Το λείψανο του παρέμεινε κρεμασμένο μέχρι της 19 Ιανουαρίου, έπειτα δωρήθηκε από τον Μουσταφά πασά στον Μητροπολίτη Ιωαννίνων Ιωακείμ και τάφηκε με τιμές δίπλα στο ιερό Βήμα του Μητροπολιτικού ναού του Αγίου Αθανασίου. Την 26η Οκτωβρίου 1971 έγινε ή ανακομιδή των Ιερών λειψάνων του Αγίου, στο ναό πού έφερε το όνομα του και κτίστηκε στον τόπο πού πριν ήταν το σπίτι του.
Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Τον πανεύφημον Μάρτυν Χριστού Γεώργιον, Ιωαννίνων το κλέος και πολιούχον λαμπρών, εν ωδαΐς πνευματικαϊς άνευφημήσωμεν ότι ένήθλησε στερρώς και κατήνεγκεν έχθρόν, του Πνεύματος τη δυνάμει και νυν άπαύστως πρεσβεύει, έλεηθήναι τάς ψυχάς ημών.
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ (Ρώσος)
ό ιδρυτής Ί.Μ. Αγίου Νικολάου (+ 13ος αι.).