Γάιος Καλιγούλας -Συνώνυμο της αλόγιστης σπατάλης και της απόλυτης αλαζονείας, της παραφροσύνης, της κραιπάλης και των οργίων

Ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας Γερμανικός (Gaius Iulius Caesar Germanicus, 31 Αυγούστου 12 μ.Χ. – 24 Ιανουαρίου 41 μ.Χ.), πιο γνωστός από το προσωνύμιο Καλιγούλας, ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 37 μ.Χ. έως το 41 μ.Χ. και μέλος της πρώτης δυναστείας που κυβέρνησε στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία, γνωστή ως η Ιουλιο-Κλαυδιανή δυναστεία.

Φωτογραφία: By Louis le Grand – Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2484300
Ο πατέρας του Καλιγούλα, Γερμανικός, ανιψιός και υιοθετημένος γιος του αυτοκράτορα Τιβέριου, ήταν ένας πολύ επιτυχημένος Ρωμαίος στρατηγός και ένα από τα πιο αγαπητά δημόσια πρόσωπα της Ρώμης. Η μητέρα του, Αγριππίνα η Πρεσβύτερη, ήταν η εγγονή του αυτοκράτορα Αυγούστου. Δυο χρόνια μετά την γέννηση του Καλιγούλα, ο θείος του Τιβέριος διαδέχτηκε τον Αύγουστο στην εξουσία και έγινε Αυτοκράτορας της Ρώμης το 14 μ.Χ.
Ως παιδί, ο Γάιος κέρδισε το προσωνύμιο Καλιγούλας (που σημαίνει “μπότα μικρού στρατιώτη”, υποκοριστικό της λέξης caliga) από τους στρατιώτες του πατέρα του, όταν τον συνόδευε κατά τις εκστρατείες του στη Γερμανία.
Όταν ο Γερμανικός απεβίωσε στην Αντιόχεια το 19 μ.Χ., η σύζυγός του Αγριππίνα η Πρεσβύτερη επέστρεψε με τα έξι παιδιά της στη Ρώμη, όπου ενεπλάκη σε μία πικρή διαμάχη με τον Τιβέριο. Η σύγκρουση οδήγησε τελικά στον αφανισμό της οικογένειάς της, με τον Καλιγούλα να είναι το μοναδικό επιζόν αρσενικό μέλος. Ο Καλιγούλας δέχτηκε μία πρόσκληση το 31 μ.Χ. να ακολουθήσει τον αυτοκράτορα στο νησί Κάπρι, όπου ο Τιβέριος είχε αποσυρθεί πέντε χρόνια νωρίτερα. Μετά τον θάνατο του Τιβέριου, ο Καλιγούλας τον διαδέχτηκε στην εξουσία και έγινε αυτοκράτορας το 37 μ.Χ.
Υπάρχουν ελάχιστα εναπομείναντα στοιχεία σχετικά με την βασιλεία του Καλιγούλα, παρόλο που χαρακτηρίζεται ως ένας ευγενής και μετριοπαθής Αυτοκράτορας κατά τους έξι πρώτους μήνες της εξουσίας του. Οι ιστορικές πηγές επικεντρώνονται στον σαδισμό, στη σκληρότητα και στην υπερβολή που προέβαλε απέναντι στον λαό του καθώς και στην σεξουαλική διαστροφή του, παρουσιάζοντάς τον ως έναν παράφορο τύραννο. Αν και η αξιοπιστία αυτών των πηγών αμφισβητείται, είναι γνωστό ότι κατά την διάρκεια της σύντομης βασιλείας του, ο Καλιγούλας εργάστηκε για να ενισχύσει την προσωπική εξουσία του αυτοκράτορα, σε αντίθεση με τις δυνατότητες που είχε ένας αρχηγός κράτους. Έστρεψε μεγάλο μέρος της προσοχής του σε φιλόδοξα κατασκευαστικά έργα και σε πολυτελείς κατοικίες για τον εαυτό του, ενώ παράλληλα ξεκίνησε την κατασκευή δυο υδραγωγείων στην Ρώμη: το Aqua Claudia και το Anio Novus. Κατά την διάρκεια της βασιλείας του, η αυτοκρατορία της Ρώμης προσάρτησε το βασίλειο της Μαυριτανίας ως επαρχία της.
Στις αρχές του 41 μ.Χ. ο Καλιγούλας δολοφονήθηκε ως αποτέλεσμα συνωμοσίας από αξιωματούχους της πραιτοριανής φρουράς, τους συγκλητικούς και τους αυλικούς. Η προσπάθεια ωστόσο των συνωμοτών να χρησιμοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για την αποκατάσταση της ρωμαϊκής δημοκρατίας, απέτυχε. Την ημέρα της δολοφονίας του Καλιγούλα, οι πραιτοριανοί ανακήρυξαν τον θείο του Κλαύδιο ως τον επόμενο Ρωμαίο Αυτοκράτορα.
Ο Καλιγούλας ήταν το τελευταίο άρρεν μέλος τού γένους των Κλαυδίων· τον διαδέχθηκε ο ανιψιός του Νέρων από το γένος των Δομιτίων Αηνοβάρβων, το οποίο συνδεόταν με επιγαμίες με το γένος των Κλαυδίων και το γένος τού Αυγούστου. Ο Νέρων ήταν τρισεγγονός τού Αυγούστου και συμπεριλαμβάνεται στην Ιουλιο-Κλαυδιανή δυναστεία· η πτώση τού Νέρωνα το 68 μ.Χ. σήμανε τη λήξη της.
Οικογένεια
Ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας (ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του φημισμένου συγγενή του) γεννήθηκε στο Άντιο στις 31 Αυγούστου 12 μ.Χ. και ήταν το τρίτο από τα έξι επιζώντα παιδιά του Γερμανικού και της δεύτερης εξαδέλφης του Αγριππίνας της πρεσβύτερης. Ο Γάιος είχε δύο μεγαλύτερους αδερφούς, τον Νέρωνα Ιούλιο Καίσαρα και τον Δρούσο Καίσαρα και τρεις μικρότερες αδελφές, την Αγριππίνα τη Νεότερη, την Ιουλία Δρουσίλλα και την Ιουλία Λιβίλλα. Ήταν ανιψιός του Κλαύδιου, μικρότερου αδελφού του Γερμανικού και μελλοντικού Αυτοκράτορα.
Η Αγριππίνα η Πρεσβύτερη ήταν η κόρη του Μάρκου Βιψάνιου Αγρίππα (Marcus Vipsanius Agrippa) και της Ιουλίας της Πρεσβύτερης. Η Ιουλία ήταν κόρη του Αυγούστου και της Σκριβωνίας. Μέσω της Αγριππίνας, ο Αύγουστος ήταν ο προπάππους του Γάιου.
Πρώτα χρόνια
Στην ηλικία των δύο ή τριών ετών, ο Γάιος συνόδευσε τον πατέρα του Γερμανικό, στις εκστρατείες του στην βόρεια Γερμανία. Οι στρατιώτες διασκέδαζαν, που ο Γάιος ντυνόταν με μία μικροσκοπική στολή στρατιώτη, που περιλάμβανε την πανοπλία και τις μπότες. Σύντομα του δόθηκε το προσωνύμιο Καλιγούλας, που σήμαινε “μικρή μπότα στρατιώτη” στα λατινικά, χάρη στις μικρές μπότες που φορούσε. Ωστόσο ο Γάιος μίσησε αυτό το προσωνύμιο.
Ο ιστορικός Σουητώνιος ισχυρίζεται, ότι ο Γερμανικός δηλητηριάστηκε στην Συρία από έναν αξιωματικό του Τιβέριου, με αυτόν τον τελευταίο να θεωρεί τον Γερμανικό ως πολιτικό αντίπαλο.
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Καλιγούλας έζησε με την μητέρα του, μέχρι που οι σχέσεις της με τον Τιβέριο επιδεινώθηκαν. Ο Τιβέριος δεν επέτρεπε στην Αγριππίνα να ξαναπαντρευτεί, επειδή φοβόταν ότι ο σύζυγός της θα γινόταν αντίπαλός του. Η Αγριππίνα και ο αδελφός του Καλιγούλα, ο Νέρων Ιούλιος Καίσαρ, εκδιώχθηκαν το 29 μ.Χ. με την κατηγορία της προδοσίας.
Ο έφηβος Καλιγούλας στάλθηκε τότε να ζήσει με την προγιαγιά του (και μητέρα του Τιβέριου) Λιβία. Μετά τον θάνατό της, στάλθηκε να ζήσει με την γιαγιά του Αντωνία τη Νεότερη. Το 30 μ.Χ. ο αδελφός του, Δρούσος Καίσαρας, φυλακίστηκε με την κατηγορία της προδοσίας και ο αδελφός του Νέρων Ιούλιος Καίσρ απεβίωσε στην εξορία, είτε από λιμοκτονία είτε από δολοφονία. Ο Σουητώνιος γράφει, ότι μετά τον διωγμό της μητέρας και των αδελφών του, ο Καλιγούλας και οι τρεις αδελφές του δεν ήταν τίποτε άλλο, παρά φυλακισμένοι του Τιβέριου και υπό την στενή παρακολούθηση στρατιωτών του τελευταίου.
Το 31 μ.Χ. ο Καλιγούλας μπήκε στην προσωπική φροντίδα του Τιβέριου στο Κάπρι, όπου έζησε για έξι χρόνια. Προς έκπληξη πολλών, ο Καλιγούλας εξόργισε τον Τιβέριο. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ο Καλιγούλας ήταν ένα εξαίρετο φυσικό ταλέντο και, αναγνωρίζοντας τον κίνδυνο, δεν φανέρωσε τη δυσαρέσκειά του απέναντι στον Τιβέριο. Ένας ιστορικός ανέφερε για τον Καλιγούλα, ότι “ποτέ δεν υπήρξε ξανά ένας καλύτερος υπηρέτης ή ένας χειρότερος άρχοντας!”
Πιστεύεται, ότι ο Καλιγούλας σχεδίαζε να σκοτώσει τον Τιβέριο με ένα μαχαίρι, προκειμένου να πάρει εκδίκηση για τη μητέρα και τον αδελφό του: ωστόσο, έχοντας φέρει μαζί του το όπλο στο δωμάτιο τού Τιβέριου, δεν σκότωσε τον Αυτοκράτορα, αλλά πέταξε το μαχαίρι στο πάτωμα. Πιθανόν ο Τιβέριος το γνώριζε αυτό, αλλά ποτέ δεν τόλμησε να κάνει κάτι για να το αποφύγει. Ο Σουητώνιος ισχυρίζεται, ότι ο Καλιγούλας ήταν ήδη σκληρός και κακός: γράφει, ότι όταν ο Τιβέριος πήγε τον Καλιγούλα στο Κάπρι, ο σκοπός του ήταν να επιτρέψει στον Καλιγούλα να ζήσει με τρόπο ώστε “… να αποδείξει την καταστροφή του εαυτού του και όλων των ανδρών και ότι ανέθρεφε μια οχιά για τον ρωμαϊκό λαό και έναν Φαέθοντα για τον κόσμο.”
Το 33 μ.Χ. ο Τιβέριος προσέφερε στον Καλιγούλα μια τιμητική θέση, την οποία διατήρησε μέχρι την άνοδό του ως Αυτοκράτορα. Στο μεταξύ, τόσο η μητέρα τού Καλιγούλα όσο και ο αδελφός του Δρόσος, απεβίωσαν στη φυλακή. Το 33 μ.Χ. ο Καλιγούλας νυμφεύτηκε την Ιουλία Κλαυδίλα, η οποία απεβίωσε κατά τον τοκετό τον επόμενο χρόνο. Ο Καλιγούλας πέρασε αρκετό χρόνο, κάνοντας παρέα με τον πραιτοριανό έπαρχο Naevius Sutorius Macro, έναν σημαντικό σύμμαχο. Ο Macro έπλασε το εγκώμιο του Καλιγούλα στον Τιβέριο, σε μια προσπάθεια να καταστείλει κάθε άρρωστη θέληση ή υπόνοια, που τυχόν ένιωθε ο Αυτοκράτορας απέναντι στον Καλιγούλα.
Το 35 μ.Χ. ο Καλιγούλας ονομάστηκε κληρονόμος της περιουσίας του Τιβέριου μαζί με τον εγγονό εκείνου Τιβέριο Γέμελλο.
Κληροδοτήματα
Ιστοριογραφία
Η περίοδος της διακυβέρνησης του Καλιγούλα χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα προβληματική, καθώς μόνο δυο ιστορικές πηγές που αναφέρονται στον Καλιγούλα, έχουν διασωθεί – τα έργα του Φίλωνα και του Σενέκα. Τα έργα του Φίλωνα, On the Embassy to Gaius και Flaccus, δίνουν μερικές λεπτομέρειες για τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του Καλιγούλα, αλλά επικεντρώνονται κυρίως σε γεγονότα, που αφορούν τον εβραϊκό πληθυσμό της Ιουδαίας και της Αιγύπτου που συμπαθεί. Τα έργα του Σενέκα παρέχουν διάσπαρτα ανέκδοτα για την προσωπικότητα του Καλιγούλα. Ο Σενέκας κόντεψε να οδηγηθεί στον θάνατο από τον Καλιγούλα το 39 μ.Χ. πιθανόν εξαιτίας των σχέσεών του με συνωμότες.
Κάποτε υπήρχαν λεπτομερείς μελέτες με θέμα τον Καλιγούλα, αλλά πλέον έχουν χαθεί. Επιπλέον, οι ιστορικοί μελετητές που τις έγραψαν, περιγράφονται ως μεροληπτικοί υπέρ του Καλιγούλα. Ωστόσο, αυτές οι χαμένες ιστορικές πηγές, μαζί με τα έργα του Σενέκα και του Φίλωνα, υπήρξαν η βάση για τις σωζόμενες μελέτες για τον Καλιγούλα, οι οποίες γράφτηκαν από τις επόμενες γενιές ιστορικών. Ελάχιστοι από τους σύγχρονους ιστορικούς είναι γνωστοί με το όνομά τους. Ο Fabius Rusticus και ο Cluvius Rufus έγραψαν και οι δυο μελέτες για τον Καλιγούλα, που έχουν πλέον χαθεί. Ο Fabius Rusticus ήταν φίλος του Σενέκα, που ήταν γνωστός για τον εξωραϊσμό και την παρερμήνευση της ιστορίας. Ο Cluvius Rufus ήταν γερουσιαστής, που αναμείχθηκε στην δολοφονία του Καλιγούλα.
Η αδελφή του Καλιγούλα, Αγριππίνα η Νεότερη, έγραψε μια αυτοβιογραφία, που σίγουρα περιλάμβανε μια λεπτομερή περιγραφή στη διακυβέρνηση του Καλιγούλα, αλλά και αυτό το τεκμήριο έχει χαθεί. Η Αγριππίνα η Νεότερη εξορίστηκε από τον Καλιγούλα εξαιτίας της σχέσης της με τον Μάρκο Λέπιδο, ο οποίος συνωμότησε εναντίον του. Η περιουσία του Νέρωνα, γιου της Αγριππίνας της Νεότερης και μελλοντικού αυτοκράτορα, κατασχέθηκε από τον Καλιγούλα. Ο ποιητής Gaetulicus παρήγαγε έναν σημαντικό αριθμό από κολακευτικά γραπτά για τον Καλιγούλα, αλλά έχουν χαθεί.
Το κύριο μέρος όλων όσων είναι γνωστά για τον Καλιγούλα προέρχεται από τον Σουητώνιο και τον Δίωνα Κάσσιο. Ο Σουητώνιος έγραψε την ιστορία του Καλιγούλα 80 χρόνια μετά τον θάνατο του τελευταίου, ενώ ο Κάσσιος έγραψε την ιστορία του Καλιγούλα 180 χρόνια μετά τον θάνατό του. Το έργο του Κάσσιου είναι ανεκτίμητο, επειδή παρέχει πληροφορίες για τη χρονολογία βασιλείας του Καλιγούλα.
Άλλες πηγές προσφέρουν περιορισμένες πληροφορίες για τον Καλιγούλα. Ο Ιώσηπος Φλάβιος δίνει μια λεπτομερή περιγραφή της δολοφονίας του Καλιγούλα. Ο Τάκιτος παρουσιάζει κάποιες πληροφορίες για την ζωή του Καλιγούλα κατά την βασιλεία του Τιβέριου. Σε ένα πλέον χαμένο κομμάτι των Απομνημονευμάτων του, ο Τάκιτος έδωσε μια λεπτομερή περιγραφή της ζωής του Καλιγούλα. Η Φυσική Ιστορία του Πλίνιου του πρεσβύτερου κάνει μερικές σύντομες αναφορές στον Καλιγούλα.
Υφίστανται ελάχιστες σωζόμενες ιστορικές πηγές για τον Καλιγούλα και καμία ιστορική πηγή που να τον παρουσιάζει με ευνοϊκό τρόπο. Η έλλειψη πηγών έχει οδηγήσει σε σημαντικά κενά στην σύγχρονη γνώση της βασιλείας του Καλιγούλα. Λίγα έχουν γραφεί για τα δυο πρώτα χρόνια της βασιλείας του και υπάρχουν περιορισμένες λεπτομέρειες για μεταγενέστερα σημαντικά γεγονότα, όπως η προσάρτηση της Μαυριτανίας στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία, οι στρατιωτικές ενέργειες του Καλιγούλα στην Βρετανία και η διαμάχη με την ρωμαϊκή Σύγκλητο.
Υγεία
Όλες οι σωζόμενες πηγές, εκτός του Πλίνιου του πρεσβύτερου, χαρακτηρίζουν τον Καλιγούλα ως τρελό. Ωστόσο, δεν είναι γνωστό εάν αναφέρονται μεταφορικά ή κυριολεκτικά στον Καλιγούλα. Επιπλέον, δεδομένης της αντιδημοτικότητας του Καλιγούλα από τις σωζόμενες πηγές, είναι δύσκολο να διαχωριστεί η πραγματικότητα από την φαντασία. Πρόσφατες πηγές προσπαθούν να αποδώσουν μια ιατρική αιτιολογία για την συμπεριφορά του, αναφέροντας ως πιθανότητες την εγγεφαλίτιδα, την επιληψία ή τη μηνιγγίτιδα. Το ερώτημα περί του εάν ήταν ή όχι ο Καλιγούλας τρελός (ιδιαίτερα μετά την ασθένειά του στην αρχή της βασιλείας του) παραμένει αναπάντητο.
Ο Φίλωνας από την Αλεξάνδρεια, ο Ιώσηπος και ο Σενέκας υπογραμμίζουν, ότι ο Καλιγούλας ήταν τρελός, αλλά περιγράφουν αυτή την τρέλα ως ένα ατομικό χαρακτηριστικό, που προέκυψε μέσα από την εμπειρία. Ο Σενέκας αναφέρει, ότι ο Καλιγούλας έγινε αλαζονικός και προσβλητικός, με το που έγινε αυτοκράτορας και χρησιμοποιεί τα ελαττώματα της προσωπικότητάς του ως παραδείγματα, από τα οποία μπορούν οι αναγνώστες να διδαχθούν. Σύμφωνα με τον Ιώσηπο, η εξουσία έκανε τον Καλιγούλα ιδιαίτερα ματαιόδοξο και τον οδήγησε να πιστεύει, ότι ήταν θεός. Ο Φίλων από την Αλεξάνδρεια δηλώνει, ότι ο Καλιγούλας έγινε αδίστακτος αμέσως μετά την ασθένειά του κατά τον όγδοο μήνα της βασιλείας του, το 37 μ.Χ. Ο Γιουβενάλης αναφέρει, ότι είχε αποκτήσει ένα μαγικό φίλτρο, που τον οδήγησε στην τρέλα.
Ο Σουητώνιος υποστήριξε, ότι ο Καλιγούλας υπέφερε από επιληψία, όταν ήταν νέος. Σύγχρονοι ιστορικοί έχουν υποστηρίξει, ότι ο Καλιγούλας ζούσε με έναν συνεχή φόβο επιληπτικών κρίσεων. Παρόλο που η κολύμβηση αποτελούσε μέρος της αυτοκρατορικής εκπαίδευσης, ο Καλιγούλας δεν μπορούσε να κολυμπήσει. Οι επιληπτικοί αποθαρρύνονται από το να κολυμπούν στα ανοιχτά νερά, επειδή απροσδόκητοι σπασμοί σε τέτοιες δύσκολες περιπτώσεις σωτηρίας μπορεί να είναι μοιραίοι. Επίσης, ο Καλιγούλας φέρεται, πως μιλούσε στο φεγγάρι. Η επιληψία συνδεόταν στενά με το φεγγάρι.
Όσον αφορά την εμφάνιση του σώματος και την υγεία, ο Σουητώνιος περιέγραφε τον Καλιγούλα ως κοκαλιάρη και χλωμό: “ήταν ψηλός, πολύ χλωμός, ο λαιμός και τα πόδια του πολύ ισχνά, τα μάτια του βαθουλωμένα, τα φρύδια του φαρδιά, τα μαλλιά του αδύναμα και το κεφάλι του καραφλό. Ήταν παλαβός και στο σώμα και στο μυαλό· υπέκυψε στην ασθένεια, όταν ήταν παιδί. Όταν έγινε άνδρας, υπέμενε αισθητά την κόπωση· περιστασιακά, υπέφερε από λιποθυμικά επεισόδια, κατά την διάρκεια των οποίων ήταν ανίκανος να κάνει κάθε προσπάθεια.” Βασιζόμενοι σε επιστημονικές ανακατασκευές των επίσημων ζωγραφισμένων προτομών του, ο Καλιγούλας είχε καφέ μαλλιά, καφέ μάτια και ξανθό δέρμα.
Μερικοί σύγχρονοι ιστορικοί πιστεύουν, ότι ο Καλιγούλας υπέφερε από υπερθυρεοειδισμό. Αυτή η διάγνωση οφείλεται κυρίως στην ευερεθιστότητα του Καλιγούλα και στο ιδιαίτερο “βλέμμα” του, όπως περιγράφεται από τον Πλίνιο τον πρεσβύτερο.
Επαναξιολόγηση του τόπου ταφής
Στις 17 Ινουαρίου 2011 η αστυνομία στο Nemi της Ιταλίας ανακοίνωσε την πεποίθησή της, ότι ανακάλυψε τον τόπο ταφής του Καλιγούλα μετά την σύλληψη ενός κλέφτη, που προσπαθούσε να ληστέψει ένα άγαλμα, το οποίο πίστευαν, ότι ανήκε στον Αυτοκράτορα. Ο ισχυρισμός αυτός αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από την ιστορικό του πανεπιστημίου του Cambridge Mary Beard.
Πολιτισμός
Στον κινηματογράφο
Ο Ουαλός ηθοποιός Emlyn Williams πέρασε από οντισιόν για τον ρόλο του Καλιγούλα στην ανολοκλήρωτη ταινία του 1937 I, Claudius.
Ο Αμερικανός ηθοποιός Jay Robinson επιτυχημένα ενσάρκωσε έναν μοχθηρό Καλιγούλα σε δυο επικές ταινίες της δεκαετίας του 1950, The Robe (1953) και Demetrius and the Gladiators (1954).
Η ιστορική ταινία Καλιγούλας ολοκληρώθηκε το 1979, στην οποία ο Malcolm McDowell έπαιξε τον κεντρικό ρόλο. Η ταινία δίχασε το κοινό με τις σκηνές ωμής βίας και σεξ που παρουσίασε. Παρόλο που οι κριτικές ήταν συντριπτικά αρνητικές, η ταινία θεωρείται κλασική.
Ο David Brandon ενσάρκωσε τον Καλιγούλα στην ιταλική ταινία Αυτοκράτορας Καλιγούλας, η άγνωστη ιστορία το 1982, την οποία σκηνοθέτησε ο Joe D’Amato.
Ο ηθοποιός Szabolcs Hajdu ενσάρκωσε τον ομώνυμο ρόλο στην ταινία του 1996 Caligula.
Στην λογοτεχνία και το θέατρο
Ο Καλιγούλας, από τον Γάλλο συγγραφέα Αλμπέρ Καμύ, είναι ένα έργο, στο οποίο ο Καλιγούλας επιστρέφει στο παλάτι, το οποίο εγκαταλείφθηκε επί τρεις ημέρες και τρεις νύχτες μετά τον θάνατο της πολυαγαπημένης του αδερφής, Δρουσίλλας. Ο νεαρός Αυτοκράτορας χρησιμοποιεί την απεριόριστη δύναμή του, ώστε να “φέρει το αδύνατο στην σφαίρα του πιθανού”.
Στο μυθιστόρημα του 1934 I, Claudius του Άγγλου συγγραφέα Robert Graves, ο Καλιγούλας παρουσιάζεται ως ένας διαταραγμένο άνθρωπος με δολοφονικές διαθέσεις ήδη από την παιδική του ηλικία, ο οποίος έγινε κλινικά τρελός στην αρχή της διακυβέρνησής του. Σε ηλικία μόλις επτά ετών, οδήγησε τον πατέρα του Γερμανικό σε απελπισία και στον θάνατο τρομοκρατώντας τον κρυφά. Ο Καλιγούλας του Graves διαπράττει αιμομιξία και με τις τρεις αδερφές του και υπαινίσσεται, ότι δολοφόνησε την Δρουσίλλα.
Στην τηλεοπτική σειρά του BBC που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Graves (όπου τον κεντρικό ρόλο παίζει ο John Hurt), ο Καλιγούλας, αν και με διανοητικά προβλήματα ήδη από μικρή ηλικία, γίνεται επικίνδυνα ψυχωτικός μετά από μια επιληπτική κρίση και ξυπνά, πιστεύοντας, ότι έχει μεταμορφωθεί στον θεό Δία. Σκοτώνει την Δρουσίλα, ενώ προσπαθεί να αναπαραστήσει τη γέννηση της Αθηνάς, κόβοντας το παιδί του από την μήτρα της.
Το 1941 ο Edgar Rice Burroughs έγραψε το I Am a Barbarian. Η ιστορία αποτελεί μια ελεύθερη μετάφραση των απομνημονευμάτων του Britannicus (έναν φανταστικό χαρακτήρα του Burroughs), που ήταν ο σκλάβος του Καλιγούλα από την παιδική ηλικία μέχρι τον θάνατό του.
Η παράσταση The Reckoning of Kit and Little Boots, από τον Nat Cassidy, εξετάζει τις ζωές του Ελισαβετιανού θεατρικού συγγραφέα Κρίστοφερ Μάρλοου και του Καλιγούλα και δίνει έμφαση στις ομοιότητες ανάμεσα στους δυο χαρακτήρες: και οι δυο πέθαναν σε ηλικία 29 ετών· και οι δυο εν μέρει εξαιτίας των αμφιλεγόμενων θρησκευτικών πεποιθήσεών τους. Η παράσταση επικεντρώνεται στην αγάπη του Καλιγούλα για την αδελφή του Δρουσίλλα και στη βαθιά ριζωμένη οργή του για τον Τιβέριο. Έκανε πρεμιέρα στην Νέα Υόρκη τον Ιούνιο του 2008.
Η παράσταση του Ευγένιου Ο’ Νιλ Lazarus Laughed εμφανίζει τον νεαρό Καλιγούλα ως έναν ψυχοπαθή, που πιστεύει, ότι θα είναι χαρούμενος, μόνο όταν ο Τιβέριος θα είναι νεκρός και ο ίδιος θα είναι ο Καίσαρας.
Στην τηλεόραση
Ο Καλιγούλας έχει ενσαρκωθεί σε αρκετές τηλεοπτικές σειρές:
Ralph Bates στην τηλεοπτική σειρά του ITV The Caesars (1968);
John Hurt στην τηλεοπτική σειρά του I, Claudius (1976);
John McEnery στην μίνι σειρά A.D. (1985);
Tony Hawks στο επεισόδιο του Red Dwarf “Meltdown” (1991);
Alexis Arquette στην έκτη σεζόν της σειράς Xena: Warrior Princess (2001);
Simon Farnaby και Jalaal Hartley στην σειρά “Horrible Histories”;
John Simm στην μίνι σειρά του 2004 Imperium Nerone
Andrew Gower στην μίνι σειρά του 2015 A.D. The Bible Continues
Στο ραδιόφωνο
Ο Samuel Barnett ενσάρκωσε τον Καλιγούλα στην ραδιοφωνική εκδοχή της σειράς του BBC I, Claudius (2010)
wikipedia