Η κούραση των ματιών είναι από τις συχνότερες αιτίες πονοκεφάλων. Υπάρχουν διάφορες παθήσεις των ματιών, που μπορούν να προκαλούν χρόνιους και επαναλαμβανόμενους πονοκέφαλους.
Είναι σημαντικό η διερεύνηση οποιασδήποτε μορφής πονοκεφάλων να περιλαμβάνει αξιολόγηση της όρασης και των ματιών. Σε οποιαδήποτε ηλικία και ανεξάρτητα, από το εάν ο ασθενής ήδη φορά γυαλιά για διόρθωση της όρασης, οι παθήσεις των ματιών ή άλλες ασθένειες που επηρεάζουν τα μάτια, μπορεί να είναι αιτία πονοκεφάλων.
Οι συχνότερες παθήσεις των ματιών και της όρασης που είναι αιτία πονοκεφάλων, περιλαμβάνουν:
1. Υπερμετρωπία
Στην υπερμετρωπία το είδωλο των αντικειμένων σχηματίζεται πίσω από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Ο ασθενής τα βλέπει θαμπά με ασάφεια και δυσκολεύεται να δει καλά τόσο από μακριά όσο και από κοντά.
Οι μυς του ματιού, που ρυθμίζουν το φακό για να εστιάζει ορθά το είδωλο των αντικειμένων σε συνεργασία με τον κερατοειδή χιτώνα εργάζονται σκληρότερα για να πετύχουν μια διόρθωση της όρασης. Η διαθλαστική αυτή ανωμαλία είναι αιτία πονοκεφάλων.
2. Πρεσβυωπία
Λόγω αύξησης της ηλικίας, ο φακός του ματιού χάνει την ικανότητα προσαρμογής. Κατά την προσαρμογή ο φακός επιτρέπει την καθαρή όραση τόσο για τα μακρινά όσο και για τα κοντινά αντικείμενα.
Μετά από την ηλικία των 40-45 ετών, ο φακός του ματιού σταδιακά σκληρύνεται. Προοδευτικά χάνει την ικανότητα προσαρμογής δημιουργώντας έτσι πρεσβυωπία.
Τα συμπτώματα της διαθλαστικής αυτής ανωμαλίας περιλαμβάνουν δυσκολίες της όρασης από κοντά, αργή προσαρμογή της εστίασης όταν ο ασθενής κοιτάζει από μια απόσταση σε άλλη, πόνο στα μάτια και πονοκέφαλο.
3. Αστιγματισμός
Στον αστιγματισμό ο κερατοειδής χιτώνας του ματιού δεν έχει ένα ομαλό σχήμα. Όταν η κυρτότητα της πρόσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς δεν είναι η ίδια σε δύο κύριους άξονες (πχ κάθετο και οριζόντιο), τότε εκδηλώνεται αστιγματισμός.
Ο ασθενής από ορισμένες γωνίες βλέπει τα αντικείμενα θαμπά και παραμορφωμένα. Ο πονοκέφαλος προκαλείται, λόγω των συνεχών κινήσεων των μυών του ματιού που κάνει ο ασθενής για να βλέπει καλύτερα.
4. Γλαύκωμα
Στο γλαύκωμα η πίεση του ματιού αυξάνεται. Η σταδιακή αύξηση της πίεσης του υγρού που βρίσκεται στο μάτι προκαλεί βλάβες στο οπτικό νεύρο. Το γλαύκωμα σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλεί έντονο πονοκέφαλο.
Το γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας, που είναι η συχνότερη μορφή της νόσου αναπτύσσεται, χωρίς ο ασθενής να το καταλαβαίνει. Η προοδευτική εξέλιξη του γλαυκώματος προκαλεί μείωση των οπτικών πεδίων και εάν δεν αντιμετωπισθεί η νόσος επέρχεται τύφλωση. Η έγκαιρη διάγνωση του γλαυκώματος μπορεί να αποτρέψει την περαιτέρω απώλεια όρασης.
Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας είναι σπανιότερο. Οφείλεται σε απότομη αύξηση της πίεσης στο μάτι. Συνοδεύεται από έντονο πόνο, θολή όραση, ναυτία, εμετό. Στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται επείγουσα θεραπεία.
5. Μυωπία
Στη μυωπία το είδωλο των αντικειμένων σχηματίζεται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Η όραση είναι θαμπή για μακριά, ενώ για κοντά είναι καλή.
Οι προσπάθειες του ματιού, για να διορθώνει το διαθλαστικό πρόβλημα προκαλούν πονοκέφαλο.
6. Οίδημα οπτικής θηλής
Η εξέταση του βυθού του ματιού δίνει μεταξύ άλλων και πληροφορίες για το οπτικό νεύρο. Παθολογικές καταστάσεις στον εγκέφαλο μπορούν να προκαλέσουν οίδημα του οπτικού νεύρου.
Εγκεφαλικοί όγκοι, αιμορραγίες ή οίδημα εγκεφάλου, που μπορεί να προκληθεί για διάφορους λόγου, μπορούν να προκαλέσουν οίδημα οπτικής θηλής.
Συνήθη συμπτώματα, που μπορούν να συνοδεύουν τις εν λόγω καταστάσεις περιλαμβάνουν θολότητα όρασης, διπλωπία, εμετούς, μόνιμη απώλεια όρασης, πονοκέφαλο, εμετούς, ναυτία. Ο πονοκέφαλος στις εν λόγω καταστάσεις επιδεινώνεται κατά το βήχα ή το φτάρνισμα. Βελτιώνεται κάποτε για λίγο όταν ο ασθενής ξαπλώνει.
Βλέπουμε λοιπόν, ότι η διερεύνηση των διαθλαστικών και άλλων προβλημάτων του ματιού είναι σημαντική στην εξακρίβωση της αιτίας που προκαλεί πονοκέφαλο σ’ ένα ασθενή. Η θεραπεία της πάθησης του ματιού οδηγεί συνήθως στην υποχώρηση του πονοκεφάλου.