Έντονη κριτική στη Σουηδία για τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει την Τουρκία στις διαπραγματεύσεις για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ άσκησε την Πέμπτη η διευθύντρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) Τιράνα Χασάν.
Η Σουηδία υπέβαλε αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ τον Μάιο του 2022, αλλά η ένταξή της στη συμμαχία εμποδίζεται κυρίως από την Τουρκία. Η Άγκυρα έχει επιβάλει αυστηρούς όρους στους οποίους αρνείται να συμβιβαστεί, παρά τις εκκλήσεις αξιωματούχων του ΝΑΤΟ και αρκετές συναντήσεις υψηλού επιπέδου με Τούρκους ηγέτες.
Η τουρκική κυβέρνηση κατηγορεί τη Στοκχόλμη για την υποστήριξη που παρείχε στην κουρδική ομάδα YPG στον αγώνα της κατά του ISIS, καθώς η Τουρκία τη θεωρεί ισοδύναμη με την κουρδική τρομοκρατική οργάνωση PKK. Τον Νοέμβριο, η νέα κεντροδεξιά σουηδική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι παίρνει αποστάσεις από το YPG.
Η Χασάν επέκρινε την κίνηση της Σουηδίας. «Εάν η Σουηδία είναι διατεθειμένη να κλείσει τα μάτια στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Τουρκία για το δικό της πολιτικό όφελος, είναι μία από τις πιο ανησυχητικές τάσεις που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια», δήλωσε η Χασάν στο Radio Ekot.
Η Χασάν επεσήμανε ότι είναι προβληματικό το γεγονός ότι μια δημοκρατική χώρα όπως η Σουηδία επιλέγει να συνεργαστεί με χώρες όπως η Τουρκία, η οποία, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της οργάνωσης, επισημαίνει, μεταξύ άλλων, την έλλειψη ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου στη χώρα. Αμφισβητεί επίσης το κράτος δικαίου της Τουρκίας και τις απαγορεύσεις διαδηλώσεων.
«Αν η Σουηδία θέλει να διατηρήσει τη φήμη της διεθνώς, δεν αρκεί να κρίνεται για το πώς γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και για το με ποιες χώρες η Σουηδία επιλέγει να κάνει επιχειρήσεις», δήλωσε η Χασάν.
Ο πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον δήλωσε πρόσφατα ότι η Σουηδία ούτε μπορεί ούτε θέλει να ικανοποιήσει όλες τις απαιτήσεις της Τουρκίας, ιδίως να απελάσει αρκετούς πολιτικούς αντιπάλους της που η Τουρκία θεωρεί «τρομοκράτες».
«Κατά καιρούς, η Τουρκία αναφέρει άτομα τα οποία θέλει να δει να εκδίδονται από τη Σουηδία. Έχω πει ότι τα θέματα αυτά αντιμετωπίζονται βάσει της σουηδικής νομοθεσίας. Οι Σουηδοί πολίτες δεν θα παραδοθούν ποτέ και καθόλου σε άλλη χώρα», δήλωσε ο Κρίστερσον την Κυριακή (8 Ιανουαρίου).
Όμως η δήλωση αυτή προκάλεσε την οργή της Άγκυρας, η οποία ανταπάντησε ότι «η Τουρκία απαίτησε πράγματα που είναι σύμφωνα με την πολυμερή συμφωνία με τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Τώρα εναπόκειται στη Σουηδία και τη Φινλανδία να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους», δήλωσε την Τετάρτη στην Aftonbladet ο Αχμέτ Μπεράτ Κονκάρ, που περιγράφεται ως κορυφαίο στέλεχος του κόμματος AKP του Ερντογάν.
Την περασμένη εβδομάδα, δημοσκόπηση του DN/Ipsos έδειξε ότι υπάρχει ισχυρή υποστήριξη μεταξύ των Σουηδών πολιτών για να μην υποχωρήσει η Σουηδία στις απαιτήσεις της Τουρκίας. Πάνω από το 79% δήλωσε ότι η Σουηδία θα πρέπει να υπερασπιστεί τους σουηδικούς νόμους και τις αρχές της ως συνταγματικό κράτος έναντι της Τουρκίας, ακόμη και αν καθυστερήσει την ένταξη στο ΝΑΤΟ, ενώ το 10% πιστεύει ότι η Σουηδία θα πρέπει να προσπαθήσει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ το συντομότερο δυνατό, ακόμη και αν αυτό σημαίνει συμβιβασμό των σουηδικών νόμων.