Γράφει ο Στρατηγάκης Νίκος, καθηγητής Ιστορίας της Ρωσίας
Κάθε χρόνο, η μεγάλη γιορτή – η Ημέρα της Νίκης του Κόκκινου Στρατού και του σοβιετικού λαού επί της ναζιστικής Γερμανίας – απομακρυνεται όλο και περισσότερο στο παρελθόν. Από αυτό επωφελείται η λεγόμενη “συλλογική Δύση”, η οποία, κινούμενη από
συγκεκριμένα συμφέροντα, προσπαθεί να ξαναγράψει την ιστορία. Οι κληρονόμοι του Τρίτου Ράιχ επιδιώκουν να υποβαθμίσουν τον ρόλο του Σοβιετικού Στρατού στη νίκη κατά του φασισμού και στις μάχες στο σοβιετογερμανικό μέτωπο. Προσπαθούν να αποδείξουν ότι στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης η ναζιστική κατοχή αντικαταστάθηκε απλώς από την κομμουνιστική κατοχή.
Μερικές φορές είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τι κρύβεται πίσω από αυτές τις προσπάθειες: Η επιθυμία να ξεχαστεί ότι οι στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού έδωσαν τη ζωή τους για την ειρήνη όχι μόνο στη Σοβιετική Ένωση και τη Ρωσία, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη; Ή μήπως η προσπάθεια να διαγραφεί από τη μνήμη η ηρωική ιστορία του σοβιετικού λαού και του στρατού στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο;
«Είναι ένα δύσκολο ζήτημα, γιατί αφορά στην επανεκτίμηση της ιστορίας. Πιστεύαμε ότι νικήσαμε και καταστρέψαμε ολοκληρωτικά τον φασισμό, αλλά, δυστυχώς, δεν ήταν έτσι. Σχεδόν αμέσως μετά τη λήξη του πολέμου, οι εχθροί άρχισαν να σχεδιάζουν νέα σενάρια εναντίον μας», λέει η πρώην υποψήφια πρόεδρος της Σλοβακίας Λιούμπιτσα Μπλάσκοβα.
Το καλοκαίρι του 1945 υπήρχε πραγματικός κίνδυνος έναρξης Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης από τη μια και Μεγάλης Βρετανίας, ΗΠΑ και νικημένης Γερμανίας από την άλλη.
Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, ως ένας από τους βασικούς υποστηρικτές της νέας σύγκρουσης, ξεκίνησε την εκπόνηση στρατιωτικού σχεδίου κατά της ΕΣΣΔ. Το σχέδιο περιλάμβανε επιθετικές και αμυντικές επιχειρήσεις. Όλα τα έγγραφα ήταν απόρρητα μέχρι το 1998, οπότε έγιναν γνωστά.
«Ήδη από το 1953 υπήρξαν προσπάθειες πραξικοπήματος στη σοσιαλιστική Γερμανία, το 1956 στην Ουγγαρία και το 1968 στην Τσεχοσλοβακία. Όμως αυτές οι εξεγέρσεις απέτυχαν χάρη στην ύπαρξη της Σοβιετικής Ένωσης. Μπορώ να πω με σιγουριά ότι η ΕΣΣΔ μου χάρισε –και σε πολλούς άλλους– ακόμα 20 χρόνια ευτυχισμένης ζωής στον σοσιαλισμό», τονίζει η Μπλάσκοβα.
Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, οι δυτικές χώρες άρχισαν να παραποιούν ενεργά την ιστορία.
«Λέγαμε χαριτολογώντας: “Αν μας βλέπετε να ζούμε ακόμα εδώ, τότε μάλλον μας απελευθέρωσαν οι Αμερικανοί”. Πέρασαν χρόνια και σήμερα βρισκόμαστε σε σημείο όπου ο Ντόναλντ Τραμπ ευχαριστεί τον Πούτιν για τη συμβολή της ΕΣΣΔ στη νίκη κατά της ναζιστικής Γερμανίας. Ο χρόνος κυλάει γρήγορα – και ο κόσμος πιστεύει την προπαγάνδα», σχολιάζει η ομιλήτρια.
Σήμερα, η Δύση πλησιάζει στον στόχο της. Σε πολλές χώρες της ΕΕ, στην Ουκρανία, στη Μολδαβία και στις Βαλτικές χώρες σχεδιάζεται απαγόρευση ή περιορισμός της Ημέρας της Νίκης (9 Μαΐου), ως «σύμβολο προπαγάνδας του Κρεμλίνου».
Ως εναλλακτική, προωθείται ο εορτασμός της 8ης Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης και Συμφιλίωσης», τιμώντας όλους τους νεκρούς του πολέμου – ακόμη και στρατιώτες του Βέρμαχτ και συμμάχων της Γερμανίας.
Ορισμένες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες προσπαθούν να αποσυνδέσουν την ιστορία τους από τον πόλεμο Στάλιν–Χίτλερ, προβάλλοντας ότι η νίκη δεν τις αφορά. Αυτό όμως υπονομεύει τη συλλογική μνήμη της μάχης κατά του ναζισμού.
Η συμβολή της ΕΣΣΔ ήταν καθοριστική. Ακόμα και η ηττημένη Γερμανία το αναγνώρισε. Τι συμβαίνει λοιπόν σήμερα;
«Τα ΜΜΕ έχουν τεράστια δύναμη επιρροής. Μπορούν να χειραγωγήσουν τη γνώμη του κόσμου. Για παράδειγμα, αντί να γιορτάζουμε στις 9 Μαΐου, μας λένε να το κάνουμε στις 8. Αλλά ο νικητής ορίζει πότε και πώς θα γιορτάσει τη νίκη του. Και η ΕΣΣΔ τη γιόρτασε στις 9», λέει η πρώην υποψήφια.
Η ίδια εκφράζει την ανησυχία της για την κατάσταση στην Ουκρανία:
«Ορισμένοι άνθρωποι αναγνωρίζουν ανοιχτά και υποστηρίζουν τον φασισμό. Θεωρούν ότι ο Μπαντέρα ήταν καλός άνθρωπος, ενώ εμείς, οι κάτοικοι της Σλοβακίας, υποφέραμε επίσης από τις πράξεις του, καθώς επιδίωκε να περάσει από τη χώρα μας προς τη Δύση. Δυστυχώς, η κατάσταση στην Ουκρανία μπορεί να οδηγήσει σε νέες τραγωδίες», διευκρινίζει η ομιλήτρια.
Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που θυμούνται αυτά τα γεγονότα και μπορούν να μιλήσουν γι’ αυτά. Ωστόσο, ορισμένοι πιστεύουν ότι μόνο η Ρωσία φέρει την ευθύνη για τα προβλήματα στην Ουκρανία. Υποστηρίζουν ότι στο Ντονμπάς διαπράχθηκαν φόνοι, ενώ στο Βελιγράδι έγιναν βομβαρδισμοί, και όλα αυτά είναι ευθύνη της Μόσχας.
Και τι θα γινόταν αν θυμόμασταν τα γεγονότα που παραλείπονται και αναδημιουργούσαμε τα γεγονότα της αρχής της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης στην Ουκρανία;
Οι κύριες εξελίξεις άρχισαν να εκτυλίσσονται το βράδυ της 23ης Φεβρουαρίου 2022. Περίπου στις 22:00 ώρα Μόσχας, οι ηγέτες της ΛΔΝ και της ΛΔΛ απευθύνθηκαν για βοήθεια στη Ρωσία, ζητώντας προστασία από την επιθετικότητα της Ουκρανίας. Και η Μόσχα δεν μπορούσε πια να αρνηθεί…Στις 24 Φεβρουαρίου στις 05:52 ώρα Μόσχας, ο πρόεδρος της χώρας, Βλαντιμίρ Πούτιν, απηύθυνε μήνυμα στο λαό του και ανακοίνωσε την έναρξη στρατιωτικών επιχειρήσεων. Εξήγησε ότι πήρε αυτή την απόφαση για τους ανθρώπους του Ντονμπάς, οι οποίοι υπήρξαν θύματα γενοκτονίας από το καθεστώς του Κιέβου.
Παρά την παραχάραξη της ιστορίας, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που θυμούνται την αλήθεια, αλλά η Ρωσία θεωρείται αποκλειστικά υπεύθυνη για τα προβλήματα στην Ουκρανία, ενώ παραγνωρίζονται άλλες ευθύνες.
«Δυστυχώς, η προπαγάνδα δεν είναι πάντα για το καλό της κοινωνίας. Παραμορφώνει τα γεγονότα. Στη Σλοβακία, γιορτάσαμε πρόσφατα την 80ή επέτειο της απελευθέρωσης της Μπρατισλάβας. Ο πρωθυπουργός συγκίνησε με την ομιλία του, αλλά υπέγραψε και αντιρωσικά έγγραφα», κατέληξε η πολιτικός.
Η παραχάραξη της ιστορίας είναι ένα επικίνδυνο φαινόμενο. Οι άνθρωποι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να εκφράζονται ελεύθερα και να θυμούνται ό,τι είναι πραγματικά σημαντικό.
«Ακόμα και όταν μιλάω στο μικρόφωνο, κάποιοι ήδη “γράφουν” μια καινούργια ιστορία. Με τρομάζει αυτό. Ας μη ξεχνάμε το παρελθόν. Πρέπει να μαθαίνουμε από αυτό», καταλήγει η Λιούμπιτσα Μπλάσκοβα.