O ΠΕΤΡΟΣ ΜΟΛΥΒΙΑΤΗΣ συνήθιζε νά λέει πώς «όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος τά προτερήματά του βελτιώνονται καί τά ελαττώματά του επιδεινώνονται.»
Από τόν κανόνα αυτό δέν εξαιρειται κανείς μας καί βεβαίως δέν εξαιρειται ούτε ο πρώην Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ο οποιος επέστρεψε χθές βράδυ στόν δημόσιο βίο δύο χρόνια μετά τήν εκλογική συντριβή του τό θέρος του 2023.
Μανωλης Κοττακης Εφημερίδα Εστία
Δέν ειναι γραμμένο στίς πλάκες του Μωυσέως γιά νά μήν αλλάζει, αλλά ο κύριος Τσίπρας μέ τήν πρόσφατη ομιλία του παραβίασε δύο αρχές:
Η πρώτη ειναι ότι οι πρωθυπουργοί πού αποδοκιμάζονται επιστρέφουν στήν πολιτική καί διεκδικουν αξίωμα, μόνον άν τούς ζητηθει. Ως παράκλητοι. Όχι αυτοβούλως. Μέ 17% επίδοση στήν τελευταία αναμέτρηση καί μέ ανάλογα ποσοστά στίς μετρήσεις πού ήδη διεξάγονται, κατά τό μαλλον ή ηττον, μιά επιστροφή ποιό νόημα έχει; Τί κίνητρο; Τήν ματαιοδοξία; Τήν αγωνία μήπως η αναμονή τόν θέσει οριστικά στό περιθώριο της ιστορίας καί σπεύδει νά πάρει θέση σέ αυτή τήν «στροφή»; Τήν επιθυμία του νά μετάσχει σέ πολύχρωμη κυβέρνηση συνεργασίας; Πλειοψηφικός τώρα δέν ειναι.
Η δεύτερη αρχή ειναι πώς όλα τά μεγάλα κόμματα πού ιδρύθηκαν στήν πατρίδα μας στόν 20ό αιωνα ηταν προϊόν λαϊκης απαιτήσεως. Οι «Φιλελεύθεροι» του Βενιζέλου τέτοιο κόμμα ηταν. Τόν Μεγάλο Κρητικό έφεραν στήν Αθήνα οι στρατιωτικοί πού έπαιζαν τότε καλό ρόλο καί ησαν καταλύτες του πολιτικου συστήματος: Ο Σύνδεσμος «Νικόλαος Ζορμπας». Τόν Κωνσταντινο Καραμανλη τό 1974 τόν οποιο οι Αμερικανοί πρέσβεις στίς αναφορές τους τό 1973 θεωρουσαν ξεγραμμένο, πάλι ο λαός τόν έφερε. Ο Γκιζίκης καί ο Αβέρωφ μεσολάβησαν απλως γιατί ήξεραν ποιός μπορουσε νά εγγυηθει τήν δημοκρατία: Αυτός πού τό 1963 διερωτήθηκε φωνακτά μετά τήν δολοφονία Λαμπράκη, πρωθυπουργός ών, «Ποιός κυβερνα αυτό τόν τόπο;». Ένα ρημα καί μόνον ηταν αρκετό γιά τήν επιστροφή Καραμανλη, καί άς μήν γινόταν αναφορά στό όνομά του: «Έρχεται». Όλοι ήξεραν ποιός έρχεται. Γι’ αυτό καί όποιος διαβάσει σήμερα τήν ιδρυτική διακήρυξη της ΝΔ θά διαπιστώσει πόσο επίκαιρη ειναι. Γιατί καί εκεινος γνώριζε ότι τόν ήθελαν.
Τόν Ανδρέα Παπανδρέου επίσης τόν έφεραν στήν εξουσία τά μεγάλα εθνικά καί κοινωνικά ρεύματα. Η «Διακήρυξη της 3ης Σεπτεμβρίου» μπορει νά έχει ξεπεραστει από πολλά, αλλά στίς βασικές έννοιες της εθνικης ανεξαρτησίας, της λαϊκης κυριαρχίας καί της κοινωνικης δικαιοσύνης, ισχύει. Γι’ αυτό καί «ζει» ακόμη, δέν πέθανε τό ΠΑΣΟΚ παρά τήν «δολοφονία χαρακτηρα» καί τήν μετάλλαξή του από τόν Σημίτη καί τόν Παπανδρέου.
Ο κανόνας λοιπόν ειναι ότι επιστρέφεις όταν στό ζητανε οι άλλοι καί όχι όταν θές εσύ. Όταν κάνεις ανυπακοή καί δέν μπορεις νά πειθαρχήσεις τόν εαυτό σου, αυτό σημαίνει ότι σου λείπουν τά φωτα, τό βημα, η ένταση, η αδρεναλίνη. Λογικό βεβαίως στήν ηλικία σου, αλλά ποιός ειπε ότι η πολιτική φτιάχτηκε γιά τούς βιαστικούς;
Παμε τώρα στήν ουσία, στούς άξονες της χθεσινης του ομιλίας του κυρίου Τσίπρα, όπως αυτοί διέρρευσαν από τό επιτελειο του πρίν από τήν εκφώνησή της
(Τό κείμενό μου γράφτηκε νωρίς τό απόγευμα, άν λείπει κάτι θά επανέλθω.)
Ο πρωτος άξονας της ομιλίας του ειναι η καταγγελία της κλεπτοκρατίας πού πράγματι «σαρώνει» τόν τόπο καί προφανως συμβαδίζει μέ τήν πολιτική καί κοινωνική ατμόσφαιρα της πατρίδας μας αυτήν τήν εποχή. (Ο όρος κλεπτοκρατία ειναι δανεισμένος από τό βιβλίο του Γάλλου δημοσιογράφου Πατρίκ Μενώ, εκδόσεις «Ροές» 1984.)
Εδω όμως προκύπτουν αντιφάσεις καί ζητήματα. Πως νά πείσεις επιτιθέμενος στόν Πρωθυπουργό ότι μάχεσαι αυτό τό σύστημα όταν τό βιβλίο σου ειναι γεματο από κομπλιμέντα καί συγγνωμες πρός αυτό; Πως συμβαδίζει νά καταγγέλλεις ένα σύστημα αλλά νά χαρακτηρίζεις «χαρισματικό» τόν Κωνσταντινο Μητσοτάκη, «ευχάριστη συνομιλήτρια» τήν Ντόρα Μπακογιάννη, «υπόδειγμα επαγγελματισμου» τίς καμπάνιες του Κυριάκου Μητσοτάκη ενω ζητας συγγνώμη καί από τήν σύζυγο του Πρωθυπουργου Μαρέβα γιά τίς εναντίον της επιθέσεις;
Όταν ειναι τοις πάσιν γνωστό πώς όταν πολιτειακοί παράγοντες σέ ορμήνευαν τό 2018 νά μήν μετατρέπεις τίς πολιτικές αντιδικίες σέ προσωπικές αντιπαραθέσεις καί εσύ απέρριπτες τίς σκέψεις τους; Πως επίσης καταγγέλλεις τό σύστημα διαφθορας καί διαπλοκης όταν σήμερα εισαι συνοδοιπόρος μέ δυνάμεις μέ τίς οποιες συγκρούστηκες καί ηττήθηκες κατά τήν πρωθυπουργία σου; Λευκή σημαία; Καί τέλος, πως νά πιστέψει κανείς ότι θά πολεμήσεις αποτελεσματικά τήν κλεπτοκρατία όταν ως πρωθυπουργός απέτυχες στίς υποθέσεις της Novartis πού γιά τρεις περιπτώσεις πολιτικων προσώπων τουλάχιστον ηταν σκάνδαλο καί των τηλεοπτικων αδειων; Καί όταν ως αρχηγός της αξιωματικης αντιπολιτεύσεως δέν πρόλαβες στούς μηνες πού μεσολάβησαν από τό δυστύχημα των Τεμπων έως τίς πρωτες εκλογές του Μαίου νά αναδείξεις όχι τί συνέβη καί τί δέν συνέβη μέ τό φορτίο καί άλλα πού θά αποδειχθουν αργά ή γρήγορα, αλλά μέ τήν τηλεδιοίκηση, καθώς θά έπρεπε νά εξαπολύσεις επίθεση κατά κατασκευαστριων εταιρειων της διαπλοκης;
Άν απέτυχες νά πατάξεις αυτά τά φαινόμενα στό απόγειο της ισχύος σου, πως θά τά εξαφανίσεις εν τη αδυναμία σου;
Ο κύριος Τσίπρας πού παρακολουθήσαμε χθές βράδυ λοιπόν υποδύεται τόν αντισυστημικό αλλά κατά βάση ειναι βαθιά συστημικός. Όταν όμως υπάρχει τό συστημικό «πρωτότυπο», ποιός θά ασχοληθει μέ τό «γενόσημο»; Δυστυχως γιά εκεινον, από τόν καιρό πού αποχώρησε, έτρεξε πολύ καιρό στό αυλάκι, καί τό κενό πού άφησε τό καλύπτει σήμερα μέ μεγάλη αξιοπιστία καί κυρος στόν κόσμο πού απευθύνεται η άφθαρτη Μαρία Καρυστιανου. Εάν τυχόν ιδρύσει κόμμα η κυρία Καρυστιανου μέ τόση αθόρυβη δουλειά βάσης πού έχει κάνει, όλα αυτά τά χρόνια, έχει πολύ καλές πιθανότητες νά προσπεράσει πολύ κόσμο. Ακόμη καί τόν έμπειρο Αλέξη.
Ο δεύτερος άξονας της ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα ηταν η εμμονή του ότι τελικως η προσωπική στρατηγική του ηταν σωστή τό 2015 καί γιά όλα φταίει τό παλαιό πολιτικό σύστημα. Η στρατηγική του ηταν όμως λάθος γιατί καί τότε βιάστηκε νά «ρίξει» τόν Αντώνη Σαμαρα, όπως ομολόγησε ο Ευκλείδης Τσακαλωτος. Εκεινος διάλεξε διαπραγμάτευση σέ συνθηκες ασφυξίας. Εάν ειχε ολοκληρωθει η τετραετία, τό αποτέλεσμα θά ηταν κατά βάση τό ίδιο καί τό βάρος της εφαρμογης των μνημονίων θά τό έφεραν οι αντίπαλοί του.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης γιατί δέν βιάστηκε καί άκουσε τήν συμβουλή του Επίτιμου «άσε τόν Τσίπρα νά εφαρμόσει τά περισσότερα μέτρα πού ειναι τό μανίκι, νά εξαντλήσει τήν τετραετία καί μετά αναλαμβάνεις»; Άν δέν τό έχει καταλάβει ο κύριος Τσίπρας, τά πλεονάσματα πού εν πολλοις οφείλονται στήν καταπολέμηση της φοροδιαφυγης μέσω των POS καί πιστώνονται στόν Πρωθυπουργό ηλθαν μέ τήν τεράστια αύξηση της χρήσης πλαστικου χρήματος μετά τά capital controls τά δικά του.
Ο βιαστικός τότε Αλέξης απολογειται μέχρι σήμερα γιά τό κλείσιμο των τραπεζων καί ο Κυριάκος απολαμβάνει τούς καρπούς της φορολογίας από τά capital controls. Όσο γιά τό ότι η στρατηγική γιά τά μνημόνιά του ηταν σωστή: Δέν μπορει νά εφαρμόζεις σωστή στρατηγική, αλλά στό τέλος νά ψάχνεις νά βρεις τήν ψηφο σου. Κάποιο λάθος έχει κάνει καί πρέπει νά τό αναγνωρίσεις. Όχι γιά νά έλθεις σέ αδυναμία, αλλά γιά νά δείξεις στόν κόσμο πού ειναι δύσπιστος απέναντί σου ακόμη καί δέκα χρόνια μετά, ότι κατάλαβες γιατί έχασες.
Δέν χρειάζεται νά αλλάξεις τήν ταυτότητά σου γιά νά πείσεις ότι άλλαξες. Αρκει νά κοιτάξεις στά μάτια τούς πολιτες πού πλήγωσες καί νά πεις «έκανα λάθος». Ούτε κάν συγγνώμη. Όσο δέν τό κάνεις αυτό, η μόνη «Ιθάκη» πού θά θυμουνται οι πολιτες στό μέλλον θά ειναι η περίφημη κρουαζιέρα μέ τήν θαλαμηγό. Ανοικτά της Ιθάκης.

Πότε θα μοιρασεις σημαίες με τον μαλακά σου?