WSJ: Τι θα έκανε ο Αριστοτέλης στην πανδημία;

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Στην εποχή του Covid19 οι γιατροί έρχονται αντιμέτωποι με δύσκολα διλήμματα, καλούνται να αποφασίσουν ακόμη και ποιος θα ζήσει και ποιος θα αφεθεί να πεθάνει. Οι κοινωνίες ολόκληρες αντιμετωπίζουν τεράστια διλήμματα για το πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν τη νέα αυτή κρίση.

Τι θα έλεγαν όμως σήμερα οι μεγάλοι φιλόσοφοι του 19ου και του 18ου αιώνα ή ακόμη και της αρχαιότητας; Τι θα έκανε άραγε ο Αριστοτέλης;
Η Ρεμπέκα Γκολντσταϊν, φιλόσοφος και συγγραφέας, απαντά στο ερώτημα με ένα άρθρο της στη Wall Street Journal.
«Οι άνθρωποι που μελετούν την ηθική, οι φιλόσοφοι, συχνά κάνουν “πειράματα σκέψης”, που περιλαμβάνουν τα πιο απίθανα, άγρια σενάρια για να περάσουν από stress test τις θεωρίες μας. Σκεφτείτε ότι μας δίνεται ο κανόνας πως πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο για να σώσουμε τις περισσότερες ζωές. Δεν φαίνεται αρχικά δύσκολο. Αλλά τώρα ας υποθέσουμε ότι ένας υγιής, νεαρός άνδρας έρχεται στο νοσοκομείο για εξετάσεις ρουτίνας. Τυχαίνει στο νοσοκομείο να νοσηλεύονται έξι ασθενείς που κινδυνεύουν να πεθάνουν. Ο καθένας χρειάζεται διαφορετικό ζωτικό όργανο. Έτσι, οι γιατροί αποφασίζουν ότι θα πρέπει να θανατώσουν τον νεαρό άνδρα και να χρησιμοποιήσουν τα όργανα του για να τραβήξουν έξι ασθενείς από τα σαγόνια του θανάτου. Αυτό το σενάριο είναι μια πρόκληση για την ιδέα του ωφελισμού- της ηθικής θεωρίας, που θεωρεί ότι καλό και το δίκαιο είναι αυτό που εποτυγχάνει το μέγιστο καλό για τον μεγαλύτερο αριθμό. Οι γιάτροι αυτό κάνουν. Αλλά έχουν πράξει το σωστό;» αναφέρει η συγγραφέας.
Αυτό που κάνει την παρούσα στιγμή τόσο σουρεαλιστική, συνεχίζει, είναι ότι οι εξωφρενικές καταστάσεις που ονειρεύονταν οι ηθικοί φιλόσοφοι έχουν γίνει πραγματικότητα όταν αντιμετωπίζουμε την πανδημία Covid-19. Οι γιατροί που αντιμετωπίζουν έλλειψη κρίσιμου εξοπλισμού όπως οι αναπνευστήρες καλούνται να λάβουν την τρομερή απόφαση για το ποια ζωή θα πρέπει να θυσιαστεί προκειμένου να ζήσουν άλλοι..
Αντιμετωπίζουμε επίσης εξαιρετικά δύσκολες επιλογές σε κοινωνικό επίπεδο. Η ανάγκη για απόλυτη κοινωνική αποστασιοποίηση για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού έρχεται σε αντίθεση με την ανάγκη διάσωσης της οικονομίας, με τα διάχυτα οφέλη της στην υγεία και την ευημερία. Πρέπει μήπως οι νέοι και δυνατοί, που μπορούν να επιβιώσουν καλύτερα από τον ιό, να ενθαρρυνθούν να επιστρέψουν στον κόσμο και να ξαναρχίσουν τις φυσιολογικές δραστηριότητες, παρόλο που αυτό θα παρατείνει την εξάπλωση του ιού, με θανατηφόρες συνέπειες για τους λιγότερο ανθεκτικούς;
Αν και η πανδημία του Covid-19 είναι μοναδική από πολλές απόψεις, η πανούκλα και ο λοιμός είναι τόσο παλιά όσο η ανθρωπότητα, όπως και οι εντάσεις ανάμεσα στα δικαιώματα και τα συμφέροντα των ατόμων και της κοινότητας. Τα μεγάλα μυαλά έχουν μελετήσει αυτές τις εντάσεις για χιλιετίες, και μπορούμε να μάθουμε από αυτά. Τι θα έκανε ο Αριστοτέλης, ο Τζον Στιούαρτ Μιλ, ο Ιμμάνουελ Καντ, καθένας από τους οποίους παρουσίασε μία διαφορετική προσέγγιση στα διαχρονικά ηθικά ζητήματα.
Ο Μίλ φιλόσοφος του ωφελιμισμού θα έλεγε στους φανταστικούς γιατρούς του πειράματος σκέψης ότι ο χρηστικός υπολογισμός πρέπει να εφαρμοστεί σε κανόνες και όχι σε συγκεκριμένες πράξεις. Μία νοσοκομειακή πολιτική στην οποία οι γιατροί είχαν την εξουσία να αφαιρούν μία ζωή για να σώζουν άλλες, θα κατέληγε να βλάπτει πολλούς περισσότερους ανθρώπους από έναν.
Θα μπορούσαν οι κυβερνήτες των αμερικανικών πολιτειών να ζητήσουν από τον Μιλ να δικαιολογήσει την απόφασή τους να διατηρήσουν τους χώρους λατρείας ανοιχτούς κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς η απόφαση αυτή αναγνωρίζει την ελευθερία των ανθρώπων να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις; Σίγουρα όχι. Ο Μίλ εκθειάζει την ελευθερία όσο και ο καθένας, αλλά συνεχίζει: «Η μόνη ελευθερία που αξίζει το όνομα αυτό, είναι η επιδίωξη του δικού μας καλού με τον δικό μας τρόπο, αρκεί να μην προσπαθούμε να στερήσουμε από άλλους τη δική τους». Ναι, οι προσκυνητές θα έπρεπε να είναι ελεύθεροι να λατρεύουν, αλλά η μεταδοτικότητα της νόσου σημαίνει ότι θα στερούσαν τους άλλους από την ελευθερία της επιλογής να μείνουν υγιείς.
Ο Ιμμάνουελ Καντ από την άλλη υποστήριζε ότι ορισμένες πράξεις ήταν εγγενώς σωστές, άλλες εγγενώς λανθασμένες, ανεξάρτητα από τις συνέπειές τους, οι οποίες συχνά είναι πολύ περίπλοκες για να υπολογίσουμε. Λοιπόν, πώς λέμε αν μια πράξη είναι εγγενώς άξια; Ο Καντ προσφέρει δύο κριτήρια. Το πρώτο είναι η καθολικότητα. Πίσω από κάθε πράξη κρύβεται ένα κρυφό αξίωμα που κυβερνά σιωπηρά την απόφαση του ατόμου να εκτελέσει την πράξη. Για τον Καντ, κρίνουμε την ηθική αξία μιας πράξης, βλέποντας αν το αξίωμά του θα μπορούσε να καθολικοποιηθεί ως κανόνας.
Σκεφτείτε την φρενίτιδα αγοράς αγαθών πρώτης ανάγκης, που προκάλεσε η πανδημία. Το άτομο που αγοράζει μερικά επιπλέον ρολά χαρτιού υγείας υπό το φόβο έλλειψης δεν βλάπτει κανέναν. Αλλά ενεργεί με τη σκέψη ότι μπορεί να υπάρξει έλλειψη για αυτό και εκείνος θα πρέπιε ν να εξασφαλίσει απόθεμα. Ο κανόνας ξεφεύγει από το τεστ καθολικότητας. Ανεξάρτητα από το εμπόρευμα, αν ο καθένας προσπαθήσει να δημιουργήσει απόθεμα, θα προκαλέσει την έλλειψη από την όλοι προσπαθούν να προστατευθούν.
Το δεύτερο κριτήριο του Καντ είναι ένα μεγάλο τεστ από μόνο του: Δράστε με τέτοιο τρόπο ώστε ποτέ να μην μεταχειρίζεστε τα ανθρώπινα όντα, είτε εσείς είτε οι άλλοι, απλά ως μέσο για τον σκοπό αλλά ως αυτοσκοπό. Για να κατανοήσουμε αυτό που είχε στο μυαλό του, πρέπει να καταλάβουμε ότι ο Καντ, όπως ο Μίλ, βλέπει την άσκηση της ελευθερίας ως θεμελιώδη για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η χρήση κάποιου ως απλού μέσου σημαίνει να τον εμπλέξουμε σε ένα σχέδιο δράσης στο οποίο δεν θα μπορούσε κατ ‘αρχήν να συναινέσει. Με το σφετερισμό της ελευθερίας τους, περιορίζουμε την ανθρωπιά και την αξιοπρέπειά τους.
Aυτό μπορεί να εφαρμοστεί στο το κοινωνικό δίλημμα της προτεραιότητας της οικονομίας, με τα διάχυτα οφέλη για πολλούς, με κόστος για τους πρώτους θα επιστρέψουν στη δουλειά. Εάν οι νέοι επιλέγονται για να επανεκκινήσουν την οικονομία, δεν αντιμετωπίζονται ως απλά μέσα; Θα συμφωνούσαν για τη δική τους έκθεση στο Covid-19 ή με τον κίνδυνο μετάδοση της νόσου στα αγαπημένα τους άτομα;
Η διαφορά μεταξύ του ωφελιμισμού και των καντιανών προσεγγίσεων δεν πρέπει να κρύβει τις ομοιότητες. Και οι δύο βλέπουν το σημείο της ηθικής ως περιορισμό του προσωπικού συμφέροντος ενός ατόμου με αναγνώριση του προσωπικού συμφέροντος των άλλων. Αν και οι δύο υποστηρίζουν ότι το δικαίωμα του ατόμου να επιλέγει είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, και οι δύο υποστηρίζουν επίσης ότι η ηθική απαιτεί να μετριάσουμε αυτόν τον ατομικισμό με την αναγνώριση του κοινού καλού. Πίσω από τις δύο απόψεις βρίσκουμε τη βασική ηθική αντίληψη ότι έχουν σημασία όλοι οι άνθρωποι.
Ο Αριστοτέλης ξεχώρισε την καλλιέργεια των αρετών στον εαυτό του, συμπεριλαμβανομένης της ιδιοσυγκρασίας, του θάρρους, της δικαιοσύνης και της επιείκειας.
Μια τρίτη εναλλακτική λύση είναι η αριστοτελική. Ο Αριστοτέλης υπογράμμιζε την ανάγκη να καλλιεργούμε αρετές, όπως το θάρρος ξεχώρισε την καλλιέργεια των αρετών στον εαυτό του, συμπεριλαμβανομένης της εγκράτειας, του θάρρους, της δικαιοσύνης και της γενναιοδωρίας. Ο λόγος για τον οποίο πρέπει να καλλιεργήσουμε αυτές τις αρετές είναι απολύτως ιδιοτελής, να ζήσουμε την καλύτερη ζωή που μπορούμε, να κερδίσουμε την ευδαιμονία. Συμβαίνει επίσης να είναι αλήθεια ότι ο ενάρετος άνθρωπος ωφελεί την κοινότητά του και ενώ αυτό μπορεί να τον κάνει αγαπητό και σεβαστό, αυτές οι «παρενέργειες» δεν είναι αυτές που τον καθιστούν ενάρετο, σημειώνει η Γκόλντσταϊν.
Η αρετή της γενναιοδωρίας είναι ιδιαίτερα σημαντική σε αυτή τη στιγμή της δυστυχίας μας. Δεν είναι απλώς η προθυμία να κάνουμε μια θυσία. Ο εκπληκτικός άνθρωπος θα δώσει, γράφει ο Αριστοτέλης, σωστά, γιατί θα δώσει στους σωστούς ανθρώπους, τη σωστή ποσότητα, τη σωστή στιγμή, και θα πληροί όλες τις άλλες προϋποθέσεις της σωστής δωρεάς. Μεταξύ όλων των ενάρετων ανθρώπων, γράφει , οι γενναιόδωροι είναι ίσως οι πιο αγαπητοί γιατί είναι ευεργετικοί για τους άλλους.
Και αυτό αισθανόμαστε για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που εργάζεται ατελείωτες ώρες για σώσει τους ασθενείς, τους επιστήμονες που έχουν αφιερωθεί στην έρευνα για τον ιό, τις μεταποιητικές βιομηχανίες που άλλαξαν την παραγωγή τους και τώρα φτιάχνουν αναπνευστήρες και μάσκες N95. H γενναιοδωρία τους είναι αυτή που τους χαρίζει την αγάπη και τον σεβασμό μας.
πηγή: naftemporiki.gr ΠρωτοσελιδαΕιδήσεις

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Εβαζαν βενζινη και εφευγαν χωρις να πληρωσουν

Oμάδα Ρομά προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση σε 4 βενζινάδικα στην περιοχή της Λαμίας. Σταματούσαν για να βάλουν καύσιμα στα οχήματά τους και δεν πλήρωναν. Μετά...

Λεχαινά: Τον έπιασαν τη στιγμή που έκλεβε κοσμήματα αξίας 150.000 ευρώ από οικία!

Εξιχνιάστηκαν ακόμη δύο υποθέσεις κλοπών με “πρωταγωνιστή” τον ίδιο δράστη! – Οι αστυνομικοί κατάσχεσαν όλα τα κλοπιμαία και τα απέδωσαν στο νόμιμο κάτοχό τουςΣυνελήφθη,...

Εξαπάτησαν ηλικιωμένη και της πήραν χρήματα και κοσμήματα

«Φτερά» έκανan από τα χέρια μιας ηλικιωμένης στην Ημαθία ένα σεβαστό χρηματικό ποσό και κοσμήματα μεγάλης αξίας καθώς υπήρξε θύμα τηλεφωνικής απάτης.Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα...

Απανωτά τα 112 στην Πρέβεζα

Δασική πυρκαγιά στην περιοχή σας

Οι εταιρείες όπλων στη Βουλγαρία ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια – κερδοφόρος ο πόλεμος στην Ουκρανία

“Η VMZ-Sopot και η Rheinmetall θα παράγουν βλήματα ΝΑΤΟ των 155 χιλιοστών στη Βουλγαρία. Η συμμετοχή της Βουλγαρίας στην κοινή κοινοπραξία με τον μεγαλύτερο...

Σύλληψη Τούρκου στη Θεσσαλονίκη

Ένας Τούρκος, καταζητούμενος με ερυθρά αγγελία της Interpol, συνελήφθη το μεσημέρι της Δευτέρας (11/8) στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης από άνδρες του τμήματος Δίωξης...

Ανεξέλεγκτη η φωτιά στη Ζάκυνθο

Ανεξέλεγκτη μαίνεται η φωτιά που έχει ξεσπάσει από νωρίς το πρωί στη Ζάκυνθο, με τους ισχυρούς ανέμους που πνέουν από το πρωί στο νησί...

Φωτιές σε Αρχαία Νεμέα και σε Βόλβη Θεσσαλονίκης

Νέος συναγερμός σήμανε στην Πυροσβεστική, αυτή τη φορά για μεγάλη φωτιά που ξέσπασε σε αγροτοδασική έκταση στην Αρχαία Νεμέα Κορινθίας, προκαλώντας κινητοποίηση ισχυρών δυνάμεων...

Φορτίο θανάτου με 271 κιλά ναρκωτικά εντόπισαν οι αρχές

Φορτίο θανάτου με προέλευση τη Λατινική Αμερική εντοπίστηκε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, καθώς οι ελληνικές Αρχές ανακάλυψαν κρυμμένα μέσα σε κοντέινερ 271 κιλά κοκαίνης,...

Ξανά στους Ελληνικούς δρόμους τα λεωφορεία της Ikarus

Μετά από μια παύση δύο δεκαετιών, η μάρκα Ikarus θα επιστρέψει στην ελληνική αγορά, καθώς ο Δήμος Αμαρουσίου επέλεξε ένα πλήρως ηλεκτρικό μοντέλο λεωφορείου...

Τον βρήκαν νεκρό στο λιμάνι του Πειραιά

Συναγερμός σήμανε το πρωί της Κυριακής στις Αρχές για έναν άνδρα που ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις τους από το λιμάνι του Πειραιά.Ειδικότερα, το άψυχο...

Σαρώνει η εγκληματικότητα: Τέσσερα άτομα επιτέθηκαν σε γυναίκα στην καρδιά της Θεσσαλονίκης για να την ληστέψουν

Στιγμές τρόμου έζησε μια γυναίκα στη Θεσσαλονίκη όταν την ώρα που περπατούσε αμέριμνη κοντά στον Λευκό Πύργο της επιτέθηκαν και την λήστεψαν τέσσερα άτομα.Το...

Πότε είναι η κηδεία της Λένας Σαμαρα

Τη Δευτέρα, 11 Αυγούστου, θα αποχαιρετίσουμε τη Λένα μας,

Ανεξέλεγκτη η φωτιά στην Αρχαία Ολυμπία

Μεγάλη μάχη με την φωτιά στην Ηλεία δίνουν οι πυροσβεστικές δυνάμεις. Μεγάλη αναζωπύρωση το απόγευμα του Σαββάτου στην Αρχαία Ολυμπία, με τις φλόγες να...

Σε επιδείνωση της κατάστασης οδηγείται η πυρκαγιά που μαίνεται στην Πρέβεζα

Η  πυρκαγιά που μαίνεται στην περιοχή Βρυσούλα, καθώς οι ενισχυμένοι άνεμοι έχουν επεκτείνει το μέτωπο της φωτιάς προς την κάτω πλευρά του οικισμού.Η κατάσταση...

Αμφιλεγόμενες εγκρίσεις στα προγράμματα κατάρτισης της ΔΥΠΑ

Δεν έχουν τέλος οι καταγγελίες, ενώ φορείς και κόμματα ζητούν την παρέμβαση της εισαγγελίαςΤα πρόσφατα αποτελέσματα των προγραμμάτων κατάρτισης της ΔΥΠΑ προκαλούν ερωτηματικά για...

23χρονος βίασε 17χρονη τουρίστρια

Τρομακτικές στιγμές βίωσε μια 17χρονη τουρίστρια στη Σκιάθο η οποία κατήγγειλε ότι έπεσε θύμα βιασμού από έναν 23χρονο!Σύμφωνα με την ιστοσελίδα thenewspaper.gr, η ανήλικη...

Χελιδόνι Αρχαιας Ολυμπίας: Μεγάλη πυρκαγιά σε δασική έκταση – Νέο μήνυμα από το 112 για εκκένωση οικισμών

Ειδοποίηση έστειλε το 112 στους κατοίκους των περιοχών Γραμματικός, Λατζόι, Άγιος Γεώργιος Λατζοίου, Πουρνάρι και Ηράκλεια, να απομακρυνθούν προς Πύργο. ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (7:10μμ) Με νέο (3ο στη...

Τραγωδία στο πύρινο μέτωπο της Κερατέας όπου ένας άνθρωπος εντοπίστηκε νεκρός

Πρόκειται για έναν ηλικιωμένο που βρέθηκε χωρίς τις αισθήσεις του μέσα σε κτίσμα, στην περιοχή Τογάνι Κερατέας. Ο ηλικιωμένος δεν πρόλαβε να απομακρυνθεί.

Οδηγός ταξί λήστεψε με μαχαίρι δύο Γάλλους τουρίστες

Με τις χειρότερες εντυπώσεις θα φύγουν από την Ελλάδα δύο Γάλλοι που ήρθαν για να περάσουν τις διακοπές τους, χαλαρώνοντας και περνώντας ωραίες στιγμές.Οι...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ