Το ίδρυμα Ευγενίδου (το οποίο είναι εναλλακτικά γνωστό και ως Ευγενίδειο Ίδρυμα) είναι ένα εκπαιδευτικό κοινωφελές ίδρυμα, το οποίο ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1956, σύμφωνα με την επιθυμία του εφοπλιστή Ευγένιου Ευγενίδη, ο οποίος με την διαθήκη του διέθεσε μεγάλο μέρος της περιουσίας του για τη σύσταση και λειτουργία του ιδρύματος:
Συνιστώ εν Αθήναις κατά τούς ορισμούς του Ελληνικου Δικαίου Ίδρυμα υπό το όνομα ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ, του οποίου σκοπός είναι νά συμβάλη εiς τήν εκπαίδευσιν νέων Ελληνικής ιθαγενείας εν τω επιστημονικώ καί τεχνικώ πεδίω.
— Ευγένιος Ευγενίδης, 21-8-1952
Φωτογραφία: By Badseed – Self-photographed, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4783547
Στις 10 Φεβρουαρίου 1956 με σχετικό Βασιλικό Διάταγμα συνεστήθη το “Ίδρυμα Ευγενίδου” κατά την επιθυμία του διαθέτη το οποίο και τέθηκε υπό την διοίκηση της αδελφής του Μαριάνθης Σίμου. Από τότε άρχισαν να πραγματοποιούνται οι σκοποί που οραματίσθηκε ο χορηγός καθώς και η πλήρωση μιας από τις βασικότερες τότε ανάγκες της χώρας.
Κατά την κλιμάκωση των σκοπών του, το Ίδρυμα προέταξε την έκδοση τεχνικών βιβλίων τόσο σε θεωρητικό τομέα όσο και σε τεχνικούς – πρακτικούς τομείς. Ήταν το πρώτο ίδρυμα στη Χώρα που εφήρμοσε την Τεχνική και Τεχνολογική Βιβλιοθήκη για κάθε ενδιαφερόμενο και σπουδαστή τεχνικών σχολών ιδιαίτερα εκείνων των Δημοσίων Σχολών του Εμπορικού Ναυτικού, με πολύ χαμηλό κόστος.
Photo Credits: ι.ε_
Με την υπ΄ αρίθμ. 611288/5031 9 Αυγούστου 1966 Απόφαση του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας ανατέθηκε στο Ευγενίδειο Ίδρυμα η έκδοση τεχνικών και θεωρητικών βιβλίων και βοηθημάτων όλων των Ακαδημαϊκών Σχολών του Εμπορικού Ναυτικού, δια της οποίας επίσης συγκροτήθηκε και Επιτροπή Εκδόσεων με την στενή συνεργασία της Διεύθυνσης Ναυτικής Εκπαίδευσης του ΥΕΝ.
Τη Μαριάνθη Σίμου διαδέχθηκε, μετά τον θάνατό της στις 17-4-1981, ως Πρόεδρος του Ιδρύματος ο στενός συνεργάτης και διάδοχος του Ευγένιου Ευγενίδη στον επιχειρηματικό χώρο, Νίκος Βερνίκος – Ευγενίδης μέχρι τον θάνατό του στις 7-11-2000. Σήμερα, την ευθύνη για την ανάπτυξη της νέας στρατηγικής του Ιδρύματος έχει ο Λεωνίδας Δημητριάδης – Ευγενίδης, νέος Πρόεδρος από το 2000 και συνεχιστής του έργου του ιδρυτή του τόσο στον επιχειρηματικό όσο και στον κοινωνικό στίβο.
Η έδρα του Ιδρύματος σήμερα βρίσκεται στην αρχή της λεωφόρου Συγγρού, κοντά στο Δέλτα του Φαλήρου οι εγκαταστάσεις του οποίου περιλαμβάνουν το Ευγενίδειο Πλανητάριο, Διαδραστική Έκθεση Φυσικής και Βιοτεχνολογίας (σε τρεις ορόφους), μεγάλη βιβλιοθήκη και συνεδριακούς χώρους. Έργο του ιδρύματος είναι επίσης η ετήσια απονομή υποτροφιών και η έκδοση τεχνικών και ναυτιλιακών βιβλίων σε συνεργασία με το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και παλαιότερα με το Υπουργείο Παιδείας.
Για την πολυδιάστατη προσφορά του Ιδρύματος στην ελληνική κοινωνία, το Ίδρυμα Ευγενίδου τιμήθηκε το Δεκέμβριο του 1965 με το Χρυσούν Μετάλλιον της Ακαδημίας Αθηνών. Το Ίδρυμα Ευγενίδου βασίζεται μέχρι σήμερα σε ιδίους πόρους χωρίς να επιβαρύνει στο ελάχιστο την Πολιτεία για την συντήρηση και όλες του τις δραστηριότητες.