Γνωρίζοντας τα ελληνικά άλογα

Από τη στιγμή που ο άνθρωπος παρενέβη στην εξελικτική πορεία του αλόγου, επιτυχημένο δεν εθεωρείτο πια το άλογο που ήταν καλλίτερα προσαρμοσμένο στο περιβάλλον το οποίο ζούσε, αλλά αυτό που πληρούσε τις ανάγκες του αφέντη του.

Οι ανθρωπογενείς (δημιουργημένες από τον άνθρωπο) ράτσες αλόγων, δεν είναι αποτέλεσμα φυσικής επιλογής και δεν είναι προσαρμοσμένες στο φυσικό αλλά στο ανθρώπινο περιβάλλον στο οποίο ζουν. Αποτέλεσμα της παρέμβασης αυτής μπορεί να είναι ο αφανισμός των φυλών αυτών αν εκλείψει το ανθρώπινο είδος.
Υπάρχουν όμως και μερικοί πραγματικοί νικητές. Ελάχιστες φυλές αλόγων σήμερα είναι προσαρμοσμένες τέλεια στο περιβάλλον τους. Ένα λαμπρό και σπάνιο παράδειγμα είναι οι ελληνικές φυλές.
Η ιππική μας παιδεία και η σχέση μας με το άλογο, όπως διαμορφώθηκε σ’ αυτό τον τόπο, χάνεται στα βάθη των αιώνων. Οι ιπποδρομίες στην αρχαία Ελλάδα π.χ., ήταν Ολυμπιακό άθλημα ενώ τα πρώτα εγχειρίδια ιππολογίας «Ιππαρχικό» και το «Περί Ιππικής Τέχνης», τα έγραψε ο Ξενοφών.
Οι ελληνικές φυλές αλόγων, εξελίσσονται στον Ελλαδικό χώρο για αρκετές χιλιετίες Δεν γνωρίζουμε από που προήλθαν τα πρώτα άλογα, αν προϋπήρχαν των ανθρώπων ή αν τα έφεραν οι άνθρωποι μαζί τους όταν αποίκησαν των Ελλαδικό χώρο. Αυτό που γνωρίζουμε σήμερα είναι ότι κάποιες από τις ελληνικές φυλές έχουν διατηρήσει αρχέγονα στοιχεία στο γονίδιό τους. Τα στοιχεία αυτά συναντώνται μόνο σε φυλές αλόγων που η φυσική επιλογή εξακολουθεί να παίζει μεγάλο ρόλο στην εξέλιξή τους.

Όπως και αν έφθασαν όμως τα πρώτα άλογα στον Ελλαδικό χώρο, η μοίρα τους συνδέθηκε με αυτή των ανθρώπων. Ο Ελλαδικός χώρος ως σταυροδρόμι πολιτισμών, έχει δεχθεί και συνεχίζει να δέχεται πολλές επιρροές από ξένους πολιτισμούς Αναπόφευκτα, και τα άλογα αυτού του χώρου δέχθηκαν επιρροές από άλλες ιππικές φυλές.
Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι ο Φίλιππος ο βασιλιάς των Μακεδόνων, που παρεμπιπτόντως θεωρείται ο πρώτος ηγέτης ο οποίος οργάνωσε και εξέλιξε τους έφιππους στρατιώτες σε αποτελεσματική στρατιωτική μηχανή, εισήγαγε από την Σκυθία 20.000 φοράδες για να βελτιώσει το ιππικό του. Ο μέγας Αλέξανδρος, γιος του Φιλίππου, έστειλε στη Μακεδονία από την Περσία 50.000 άλογα. Η λίστα είναι μεγάλη και συνεχίζεται ανά τους αιώνες με άλογα που έφερναν φίλοι και εχθροί, όπως Πέρσες, Βενετοί, σταυροφόροι, Άραβες και Τούρκοι.
Ακόμα και σήμερα εισάγονται πολλά άλογα για διάφορους λόγους και αρκετά από αυτά διασταυρώνονται με τα ελληνικά άλογα. Το αποτέλεσμα των διασταυρώσεων είναι ο εμπλουτισμός του γονιδιόματος των ελληνικών φυλών με γονίδια ξένα. Πολλά από αυτά τα γονίδια δεν αντέχουν και χάνονται με την πάροδο των γενεών είτε λόγο κλιματολογιών συνθηκών είτε λόγο τρόπου διαβίωσης των ελληνικών αλόγων. Άλλα γονίδια πάλι, μένουν και αλλάζουν για πάντα τα χαρακτηριστικά μιας φυλής.
Κάπως έτσι ξεκίνησε η περιπέτεια της οικογένειας των αλόγων, που σήμερα βρισκόμαστε σ’ ένα οριακό σημείο για να κατανοήσουμε πριν είναι αργά, τη σημασία που έχουν οι ελληνικές φυλές ιπποειδών ως εθνική και ως παγκόσμια κληρονομιά.
Τα ελληνικά άλογα διαχωρίζονται σε ορεινού και πεδινού τύπου. Ορεινές είναι οι φυλές Μεσσαράς, Πηνείας, Πίνδου, Σκύρου και Ρόδου. Πεδινές οι φυλές Θεσσαλίας και Ανδραβίδας.
Φυλή Πίνδου
Πήρε το όνομά της από την ομώνυμη οροσειρά και είναι η πλέον αντιπροσωπευτική φυλή του ορεινού τύπου.

Το ύψος ακρωμίου είναι 1.10 -135 μ.
Το κεφάλι είναι λεπτό, εκφραστικό. Η χαίτη είναι άφθονη και η ουρά μακριά.
Το σώμα είναι στενό, ο λαιμός και τα καπούλια αδύνατα.
Η γραμμή της ράχης είναι ευθεία και οι μηροί αδύνατοι. Τέλος υπάρχει τάση για σύγκλιση των ταρσών, χαρακτηριστικό όλων των ορεσίβιων φυλών. Κυριότερα χρώματα είναι το ορφνό, το καστανό, το ξανθό και το φαιό.
Οι οπλές είναι μαύρες στενές και πολύ σκληρές.
Άριστα προσαρμοσμένα σε δύσκολες συνθήκες εργασίας τα άλογα αυτά έχουν την ιδεώδη διάπλαση για να κινούνται σε πετρώδες έδαφος Έχουν πολύ γερά άκρα γερές αρθρώσεις και οστά και άριστη ορειβατική ικανότητα αφού είναι εγκατεστημένα εδώ και χιλιάδες χρόνια στα βουνά της Πίνδου.
Χρησιμοποιούνται για φόρτο και σε ελαφρές γεωργικές εργασίες
Διαθέτουν μεγάλη αντοχή, είναι λιτοδίαιτα και έχουν πολύ σταθερό βάδισμα σε δύσβατα μονοπάτια.
Νίκος Κωστάρας
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΑΜΑΛΘΕΙΑΣ [τεύχη 2 & 4] Περιοδική έκδοση της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας και Διάσωσης των αυτοχθόνων φυλών κατοικίδιων (αγροτικών & οικόσιτων) ζώων.
Συνεχίζεται…
Πηγή: amalthia.org/
dasarxeio