Αγώνας δρόμου των μεγάλων δυνάμεων για τη σελήνη

Μισό αιώνα μετά το διαστημικό πρόγραμμα Απόλλων και την πρώτη επανδρωμένη προσσελήνωση φαίνεται να αναβιώνει ένας αγώνας δρόμου στην τροχιά της σελήνης για τους Αμερικάνους. Ποια είναι η στάση της Ρωσίας;

Αν και η πρόσφατη προσπάθεια του Ισραήλ να ενταχθεί στις ανεπίσημες μεγάλες δυνάμεις του διαστήματος απέτυχε, καθώς λόγω μηχανικών προβλημάτων δεν κατάφερε να προσσεληνώσει το διαστημικό σκάφος Beresheet (Γένεσις), έδωσε σύμφωνα με τους παρατηρητές το σύνθημα για έναν νέο αγώνα δρόμου στο διάστημα.
Νικητές του πρώτου αγώνα ήταν το 1969 οι Αμερικανοί – τώρα επιδιώκουν μία δεύτερη νίκη και μάλιστα άμεσα. Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Μάικ Πενς ανέθεσε στα τέλη Μαρτίου μία νέα αποστολή στη ΝΑSΑ: εντός της επόμενης πενταετίας πρέπει να γίνει η επόμενη επανδρωμένη προσσελήνωση. Σε περίπτωση μάλιστα που η ΝASA δεν μπορεί να ανταποκριθεί, η αμερικανική κυβέρνηση θα στραφεί σε ιδιώτες, προειδοποίησε ο Πενς, ενώ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται από τη δεκαετία του 1960 σε έναν αγώνα δρόμου – δίχως όμως να προσδιορίσει με ποιον.
Για τον Ράμον Λούγκο, διευθυντή του Διαστημικού Ινστιτούτου της Φλόριντα (FSI) στο πανεπιστήμιο του Ορλάντο, ο Πενς αναφέρεται στην αντιπαλότητα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Η τελευταία προσγειώθηκε τον Ιανουάριο στην αθέατη πλευρά της σελήνης. Επιπλέον, συνεχίζει ο Λούγκο, υπάρχει ούτως ή άλλως ανταγωνισμός σε διάφορους τομείς της τεχνολογίας ανάμεσα στις δυο χώρες. Για τον Λούγκο, ο οποίος ήταν για αρκετό καιρό συνεργάτης της ΝΑSA, το σενάριο η Ρωσία να ανταγωνίζεται τις ΗΠΑ είναι απίθανο. Κατά την άποψή του πρόκειται για έναν εγχώριο ανταγωνισμό των ΗΠΑ ανάμεσα σε NASA και ιδιωτικές εταιρίες, όπως η SpaceX του Ελον Μασκ.
Ποια είναι η στάση της Ρωσίας;
Για τον Αντρέι Ιόνιν από τη ρώσικη Ακαδημία Κοσμοναυτών δεν τίθεται καν το ερώτημα σχετικά με ανταγωνισμό για την κατάκτηση της σελήνης και θεωρεί πως η στάση του Πενς οφείλεται σε ζητήματα εσωτερικής πολιτικής. Άλλωστε, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά, οι προετοιμασίες για την προεκλογική καμπάνια έχουν ήδη ξεκινήσει, ακόμη κι αν ο Πενς δεν έχει κάνει ακόμη επίσημες δηλώσεις για τον αν θα συμμετέχει στις εκλογές του 2024. Ο Ρώσος ειδικός βέβαια δεν αποκλείει την υλοποίηση μίας τέτοιας αποστολής από τις ΗΠΑ. Παρόλα αυτά σημειώνει ότι, αν και από ερευνητικής άποψης η σελήνη είναι ένα πολύ επίκαιρο θέμα και για τη Ρωσία, δεν είναι ωστόσο η κατάλληλη περίοδος για μία αποστολή, καθώς η χώρα δεν μπορεί να στηρίξει κάτι τέτοιο ούτε οικονομικά, αλλά ούτε και τεχνολογικά.
Ήδη από τα μέσα Μαρτίου διεξάγεται στη Μόσχα το τετράμηνο πείραμα «Sirius 19»: πρόκειται για μία προσομοίωση διαστημικής πτήσης με στόχο τη σελήνη, την οποία υλοποιούν κυρίως Ρώσοι επιστήμονες. Επιπλέον η ρώσικη διαστημική οργάνωση «Roskosmos» έχει προγραμματίσει για το 2021 την αποστολή αυτόματων σταθμών γύρω στη σελήνη. Επανδρωμένες αποστολές παρόλα αυτά δεν προβλέπονται για τη Ρωσία πριν το 2030.
dw