Tου Σπύρου Παντελάκη*
Φαίνεται ότι σ’ αυτό συμφωνούμε όλοι: Η Πάτρα χρειάζεται ένα μεγάλο Πανεπιστήμιο! Τι ορίζεται όμως ως ένα μεγάλο Πανεπιστήμιο; Σύμφωνα με το Σχέδιο του Υπουργείου, ένα μεγάλο Πανεπιστήμιο είναι ένα Πανεπιστήμιο με πολλούς φοιτητές, που ασχολείται με τα πάντα και είναι διάσπαρτο σε όσες περισσότερες πόλεις γίνεται. Αυτό το όραμα ενστερνίζεται και η πρύτανις του Πανεπιστημίου Πατρών. Είναι όμως αυτό πράγματι ένα «μεγάλο Πανεπιστήμιο»; Κι επίσης είναι, άραγε, αυτό το Πανεπιστήμιο που χρειάζεται μια χώρα με τρομακτική ανεργία νέων και μια απώλεια 800.000 χιλιάδων νέων επιστημόνων που έφυγαν στο εξωτερικό;
To Πανεπιστήμιο έχει σήμερα 24 Τμήματα που βρίσκονται σε δύο πόλεις (Πάτρα κι Αγρίνιο) κι έχει περίπου 35.000 φοιτητές. Χρηματοδοτείται από το κράτος ετησίως με 3 εκ.€ και εξασφαλίζει από ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα περίπου 35 εκ.€ ετησίως, τα οποία στην ουσία το συντηρούν. Τα χρήματα αυτά, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, γίνονται αμοιβές νέων επιστημόνων. Το MIT έχει 11.500 χιλιάδες φοιτητές, δηλαδή το ένα τρίτο των δικών μας. Τα ετήσια έσοδα του είναι 3,5 δισ. δολάρια κι από αυτά περίπου 1,5 δισ. δολάρια εξασφαλίζονται από ερευνητικά έργα. Ο κύκλος εργασιών των εταιριών που δημιουργήθηκαν αξιοποιώντας αποτελέσματα των εργασιών του MIT, αν ήταν ΑΕΠ μιας χώρας, θα ήταν το τέταρτο μεγαλύτερο στον πλανήτη. Στις παγκόσμιες κατατάξεις το Πανεπιστήμιο αυτό βρίσκεται σταθερά μέσα στα τρία καλύτερα στον κόσμο.
Το συμπέρασμα είναι αβίαστο: Ενα Πανεπιστήμιο είναι μεγάλο όταν το αποτύπωμά του στην επιστήμη είναι ισχυρό κι η επίδραση του στην τοπική, εθνική και παγκόσμια οικονομία μεγάλη. Ενα τέτοιο Πανεπιστήμιο στηρίζεται στην ποιότητα, την αριστεία και την καινοτομία. Δεν θεραπεύει τα πάντα, δεν είναι σκορπισμένο στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και δεν έχει Τμήματα Ελεύθερης Πρόσβασης. Είναι δηλαδή το ακριβώς αντίθετο από αυτό στο οποίο εξελίσσεται το Πανεπιστήμιο Πατρών.
Δεν ξέρω αν κάποτε η Πάτρα μπορέσει να γίνει MIT. Ξέρω όμως ότι σήμερα έχει αρκετές και σημαντικές ομάδες αριστείας με ισχυρό διεθνές αποτύπωμα και κύρος που το κρατάνε όρθιο. Αντί να γίνουμε ένα υποβαθμισμένο, διασκορπισμένο, μικρής αξίας επαρχιακό Πανεπιστήμιο, ας στηρίξουμε την ποιότητα, την αριστεία, την καινοτομία και μέσω ενός μεγάλου Πανεπιστημίου Πατρών, ας στηρίξουμε την Πάτρα και τη χώρα.
>Ο Σπύρος Παντελάκης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών και διευθυντής Εργαστηρίου Τεχνολογίας και Αντοχής Υλικών