Ο Νίκος Σβορώνος (1911 – 26 Απριλίου 1989) ήταν σημαντικός Έλληνας ιστορικός με ιδιαίτερη επιρροή στην σύγχρονη ιστοριογραφία στην Ελλάδα.
Ο Νίκος Σβορώνος γεννήθηκε το 1911 στη Λευκάδα.Προερχόταν από Βενιζελική οικογένεια. Στα μαθητικά του χρόνια είναι συνεκδότης του μαθητικού χειρόγραφου περιοδικού Νέος δρόμος (1926-1927).
Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1935 έως το 1936 εργάστηκε στο Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης του εκδοτικού οίκου Δ.Δημητράκος. Εργάσθηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, στο οποίο προσλήφθηκε το 1936. Παράλληλα δίδασκε στο Πρότυπον Λύκειον Αθηνών (Σχολή Μπερζάν).
Μετά την επιστροφή του από το μέτωπο της Αλβανίας συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση. Το 1942 υπέβαλε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ως διδακτορική διατριβή το Περί των εν Ελλάδι νομισμάτων κατά την Τουρκοκρατίαν.
Το 1943 εντάσσεται στις τάξεις του ΕΑΜ και συνεργάζεται στην έκδοση του παράνομου περιοδικού Πρωτοπόροι.
Μετά τη διακοπή της έκδοσής του στα τέλη του 1943 εντάσσεται στον ΕΛΑΣ και ως στρατιωτικός διοικητής Βύρωνα-Καισαριανής συμμετείχε στην ένοπλη εμφύλια σύγκρουση της Αθήνας τον Δεκέμβρη του 1944 με επίκεντρο δράσης του την περιοχή του Μετς. Στη συνέχεια οπισθοχώρησε με το τάγμα του στο Τείχιο της Ναυπάκτου.
Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας επέστρεψε στην Αθήνα. Τον Δεκέμβριο του 1945, χάρις τις ενέργειες του διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβ Μερλιέ και με υποτροφία της Γαλλικής Δημοκρατίας, με το πλοίο «Ματαρόα» κατέφυγε στη Γαλλία. Στο Παρίσι γράφτηκε στην École Pratique des Hautes Études και στην Écoles des Langues Orientales.
Το 1955 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και το 1961 απέκτησε τη γαλλική. Το 1962 απέκτησε το doctorat τρίτου κύκλου και το 1975 ανακηρύχθηκε Docteur des Lettres της Σορβόννης. Εργάσθηκε στο CNRS και δίδαξε ως διευθυντής σπουδών στην École Pratique des Hautes Études (IV Section) ιστορία των θεσμών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Μετά την πτώση της δικτατορίας δίδαξε στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Κρήτης, διετέλεσε μέλος της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών(1976) και Θεσσαλονίκης(1977).
Πέθανε το 1989 στην Αθήνα.
Βιβλία-άρθρα-συνεντεύξεις του Νίκου Σβορώνου
Σβορώνος, Νίκος Γ., Το Ελληνικό έθνος: Γένεση και διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού, επιμέλεια Νάσος Βαγενάς, εκδ. Πόλις, 2004.
Σβορώνος, Νίκος Γ., Ανάλεκτα νεοελληνικής ιστορίας και ιστοριογραφίας, εκδ. Θεμέλιο, 1999.
Σβορώνος, Νίκος Γ., Επισκόπηση της νεοελληνικής ιστορίας, μετάφραση Αικατερίνη Ασδραχά, εκδ. Θεμέλιο, 1999.
Σβορώνος, Νίκος Γ., Το εμπόριο της Θεσσαλονίκης τον 18ο αιώνα, εκδ. Θεμέλιο, 1996.
Σβορώνος, Νίκος Γ., Δημαράς Κωνσταντίνος Θ., Η μέθοδος της ιστορίας: ιστοριογραφικά και αυτοβιογραφικά σχόλια, εκδ. Άγρα, 1995.
Σβορώνος, Νίκος Γ., Les Novelles des empereurs macédoniens: Concernant la terre et les stratiotes, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.), Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, 1994.
Σβορώνος, Νίκος Γ., “Ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος”, Μνήμων, 14 (1992), σελ. 11-20.
Σβορώνος, Νίκος Γ., Η Βυζαντινή επαρχία: πέντε μαθήματα, εκδ. Εταιρείας Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού Και Γενικής Παιδείας, 1991.
Σβορώνος, Νίκος Γ., “Ο απόηχος της Κρητικής λογοτεχνίας στην προφορική παράδοση της Λευκάδας”, Αριάδνη, 5 (1989), σελ. 331-337.
Σβορώνος, Νίκος Γ., “Τα κύρια προβλήματα της περιόδου 1940-1950 στην ελληνική ιστορία”, στο Η Ελλάδα στη δεκαετία 1940-1950. Ένα έθνος σε κρίση, επιμέλεια Ιωάννης Ο. Ιατρίδης, εκδ. Θεμέλιο, 1984.
Σβορώνος, Νίκος Γ., Études sur l’organisation intérieure, la société et l’économie del’Empire byzantin, εκδ. Variorum Reprints, 1973.
Σβορώνος, Νίκος Γ., Recherches sur la tradition juridique à Byzance: la synopsis major des basiliques et ses appendices, εκδ. Presses Universitaires de France, 1964.
Σβορώνος, Νίκος Γ., Η νομισματική κυκλοφορία στην Τουρκοκρατία, Επ. Επετ. Φιλ. Σχολ. Παν. Θεσσ/ίκης , τομ.ΙΘ, (1980), σελ.299-313
wikipedia
Αρχείο ΕΡΤ- Μονόγραμμα: ο Νίκος Σβορώνος μιλά για το ΕΑΜ
Ο (χωρίς υπηκοότητα για 30 χρόνια) ιστορικός Νίκος Σβορώνος μιλάει για τις εμπειρίες του από την Πίνδο, την Κατοχή, τους προδότες και τα Δεκεμβριανά
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=kUaksJCcwJk&w=533&h=400]
Βίντεο από: doadim44