Ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρ (Gaius Iulius Caesar, 13 Ιουλίου 100 π.Χ. – 15 Μαρτίου 44 π.Χ.), ήταν Ρωμαίος πολιτικός, στρατηγός και αξιόλογος συγγραφέας της λατινικής ιστοριογραφίας. Έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στον μετασχηματισμό της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.
Φωτογραφία: By Andrew Bossi – Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY-SA 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3201924
Το 60 π.Χ., ο Καίσαρ, ο Μάρκος Λικίνιος Κράσσος και ο Πομπήιος σχημάτισαν πολιτική συμμαχία που κυριάρχησε στη ρωμαϊκή πολιτική για αρκετά χρόνια. Οι προσπάθειές τους να συγκεντρώσουν εξουσία βρήκαν αντίδραση εντός της Ρωμαϊκής Συγκλήτου, στις τάξεις της οποίας ήταν ο Μάρκος Πόρκιος Κάτων με τη συχνή υποστήριξη του Μάρκου Τύλλιου Κικέρωνα. Οι νίκες του Καίσαρα στους Γαλατικούς Πολέμους, που ολοκληρώθηκαν το 51 π.Χ., επεξέτειναν το έδαφος της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας μέχρι τη Μάγχη και τον Ρήνο. Ο Ιούλιος Καίσαρ έγινε ο πρώτος Ρωμαίος στρατηγός που έχτισε γέφυρα στο Ρήνο και πραγματοποίησε την πρώτη εισβολή στη Μεγάλη Βρετανία.
Αυτά τα επιτεύγματα, του απέδωσαν απαράμιλλη στρατιωτική ισχύ και απείλησε να επισκιάσει το κύρος του Πομπήιου, ο οποίος επανευθυγραμμίστηκε με τη Σύγκλητο μετά τον θάνατο του Κράσσου το 53 π.Χ. Με τους Γαλατικούς πολέμους να έχουν ολοκληρωθεί, η Σύγκλητος διέταξε τον Καίσαρα να παραιτηθεί από τη στρατιωτική διοίκηση και να επιστρέψει στη Ρώμη. Ο Καίσαρ αρνήθηκε να υπακούσει στην εντολή και, αντιθέτως, επέδειξε την περιφρόνησή του το 49 π.Χ. όταν διέσχισε το Ρουβίκωνα με τη 13η λεγεώνα, αφήνοντας την επαρχία του και εισερχόμενος παράνομα στη ρωμαϊκή Ιταλία με στρατό. Το γεγονός οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμο και η νίκη του Καίσαρα στον πόλεμο τον έβαλε σε μία ασυναγώνιστη θέση ισχύος και επιρροής.
Μέγας στρατηγός και χαρισματικός πολιτικός, ο Ιούλιος Καίσαρ άλλαξε τη μορφή του πολιτεύματος της Ρώμης ενώ με τις κατακτήσεις του έβαλε τις βάσεις της εξέλιξης του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Αν και αριστοκρατικής καταγωγής, τάχθηκε με το μέρος της φιλολαϊκής παράταξης στη διαμάχη της με τη συγκλητική, κατέκτησε τη Γαλατία, ολοκλήρωσε την κατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσου, εισέβαλε στη Βρετανία και ανέκοψε τις γερμανικές εισβολές. Όταν νίκησε τον μεγάλο αντίπαλό του Πομπήιο και επικράτησε οριστικά, κατάργησε ουσιαστικά τόσο τη συγκλητική όσο και τη λαϊκή κυριαρχία και επέβαλε το ηγεμονικό καθεστώς.
Δολοφονήθηκε από τους οπαδούς της παλαιάς τάξης πραγμάτων αλλά οι αλλαγές που επέφερε και οι κατακτήσεις που έκανε διατηρήθηκαν για αιώνες.
Η Δολοφονία του Καίσαρα
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=ySLaqXyOjU8&w=711&h=400]
.
Βίντεο από: Westcult.gr
Αποτίμηση
Ο πολιτικός
Ο Καίσαρ είχε φτάσει στο συμπέρασμα ότι το κράτος (res publica) δεν ήταν τίποτα, ένα όνομα μόνο χωρίς σώμα ή μορφή. Ήδη από την εποχή της επικράτησής του η παραδοσιακή μορφή του ρωμαϊκού πολιτεύματος, η συγκλητική κυριαρχία των ευγενών με τα δημοκρατικά στοιχεία που περιείχε, είχε καταργηθεί. Ο αριστοκράτης Καίσαρ κυριάρχησε της Συγκλήτου των αριστοκρατικών και ο αρχηγός της φιλολαϊκής παράταξης Καίσαρ κατέπνιξε τις φωνές των ομοϊδεατών του. Κι όλα αυτά παρά τη διατήρηση των θεσμών και τις φροντίδες του για τον λαό. Η δολοφονία του δεν έσωσε καμιάν από τις δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις. Μετά από δεκαπέντε χρόνια εμφυλίων πολέμων εγκαθιδρύθηκε πολίτευμα το οποίο ναι μεν είχε όλα τα τυπικά γνωρίσματα του παλαιού καθεστώτος, ήταν όμως μοναρχία. Το καθεστώς που ετοίμασε-υπέδειξε ήταν η βάση για τον χρυσούν αιώνα του Αυγούστου.
Ο στρατηγός
Στη στρατιωτική ιστορία, ο Ιούλιος Καίσαρ θεωρείται ένας από τους τρεις μεγάλους στρατηλάτες του αρχαίου κόσμου (Μέγας Αλέξανδρος, Αννίβας, Ιούλιος Καίσαρ). Κέρδιζε όλους του πολέμους ακόμη κι όταν έχανε τις πρώτες μάχες. Ο Πλούταρχος τον θεωρεί ανώτερο από όλους τους μέχρι τότε Ρωμαίους στρατηγούς, κρίνοντας από τις δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες των τόπων στους οποίους πολέμησε, την έκταση των χωρών που κατέκτησε, το πλήθος και το πάθος των εχθρών, και την αφοσίωση που ενέπνεε στον στρατό του.
Ο συγγραφέας
Σώθηκαν δύο ιστορικά έργα του Καίσαρα για τους πολέμους στους οποίους αυτός πρωταγωνίστησε. Τα Απομνημονεύματα περί του Γαλατικού Πολέμου και τα Απομνημονεύματα περί του Εμφυλίου Πολέμου. Το πρώτο αναφέρεται στην κατάκτηση της Γαλατίας και το δεύτερο στη διαμάχη του με τον Πομπήιο. Και τα δύο είναι γραμμένα σε τρίτο πρόσωπο. Παρά την εξυπακουόμενη έλλειψη απόλυτης αντικειμενικότητας, τα βιβλία αυτά είναι πολύτιμη πηγή για τα γεγονότα της εποχής. Άλλα έργα του δεν σώθηκαν. Ο Κικέρων επαινεί τα Απομνημονεύματα και τους λόγους του και τον θεωρεί τον μεγαλύτερο ρήτορα, ίσως όμως αυτό να ήταν ένας ακόμη ελιγμός του όντως μεγαλύτερου ρήτορα. Είχε γράψει επίσης Περί Αναλογίας, τον Αντικάτωνα και ένα ποίημα με τίτλο Ταξίδι.
Ο εραστής
Πέρα από την υπόνοια ομοφυλοφιλίας στη σχέση του με τον βασιλιά της Βιθυνίας Νικομήδη -που ο Σουητώνιος την αναφέρει ως μοναδική φήμη τέτοιας μορφής αλλά επιμένει σ΄αυτήν με προφανή ευχαρίστηση- ο Καίσαρ υπήρξε ακαταπόνητος εραστής. Κατά τον Σουητώνιο πάντα, είχε σχέσεις με πολλές γυναίκες μεταξύ των οποίων και με τις συζύγους του Κράσσου και του Πομπήιου. Πάνω απ’ όλες αγάπησε τη Σερβιλία, τη μητέρα του Βρούτου -για την οποία ελέχθη ότι του εξέδιδε την κόρη της Τερτία, σύζυγο εν συνεχεία του αρχισυνωμότη Γάιου Κάσσιου- και την Κλεοπάτρα. Η δράση ήταν τόση που όταν τέλεσε θρίαμβο για την κατάκτηση της Γαλατίας, οι στρατιώτες του τραγουδούσαν «Πολίτες, κλειδώστε τις γυναίκες σας, γιατί έρχεται ο φαλακρός μοιχός».
Ο Καίσαρ θεωρείται μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της παγκόσμιας ιστορίας. Άλλαξε το πολίτευμα της κοσμοκράτειρας Ρώμης και το όνομά του έφεραν οι μετέπειτα αυτοκράτορές της και έγινε ύστερα συνώνυμο του απόλυτου μονάρχη, του αυτοκράτορα (Κάιζερ, Τσάρος).
Ο Μόμμσεν τον θεωρεί γέφυρα της Ιστορίας μεταξύ Ελλάδος, Ρώμης και σύγχρονης εποχής. Οι κατακτήσεις του εκλατίνισαν τη Γαλατία και την Ιβηρική, διέδωσαν τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό στην Ευρώπη και ανέστειλαν για τετρακόσια χρόνια τις επιδρομές των βαρβάρων.
Ο Κικέρων έγραψε: Δεν είναι το τείχος των Άλπεων, ούτε το αφρισμένο κύμα του Ρήνου, η ασπίδα και το φράγμα κατά της εισβολής των βαρβάρων, αλλά τα όπλα και η στρατηγική ικανότητα του Καίσαρα. Μπορούμε να θεωρήσουμε τα λόγια του σαν φωτεινό διάλειμμα ειλικρίνειας ή σαν αφόρητη κολακεία.
Απόσπασμα από το 3ο μέρος της σειράς ΡΩΜΗ: ΙΣΧΥΣ ΚΑΙ ΔΟΞΑ (Η ΑΠΟΠΛΑΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ)
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=urJ-X_ASZLI&w=711&h=400]
Βίντεο από: ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΟΣΜΑ