ΣΗΜΕΙΑ ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗΣ
ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΕ ΕΠΙΤΙΜΟ ΔΗΜΟΤΗ
ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΑΣ
Μινώα Πεδιάδας Ηρακλείου, 9.6.2019
Κύριε Δήμαρχε,
Η ιδιαίτερη τιμή που σήμερα περιποιείτε στο πρόσωπό μου, υπό την ιδιότητά μου ως Προέδρου της Δημοκρατίας, με την απονομή του τίτλου του Επίτιμου Δημότη του Δήμου Μινώα Πεδιάδας, μου προκαλεί ιδιαίτερη συγκίνηση αλλά και μου υπενθυμίζει το χρέος μου κατά την άσκηση των καθηκόντων μου. Ιδίως, καθώς συμπίπτει με τον επετειακό εορτασμό της δολιοφθοράς στο αεροδρόμιο του Καστελλίου, που έλαβε χώρα την νύχτα της 7ης προς την 8η Ιουνίου 1942, κατά των Γερμανών κατακτητών, οι οποίοι ανεφοδίαζαν, μέσω και αυτού του αεροδρομίου, τον Στρατάρχη Ρόμελ στο μέτωπο της Αφρικής με πολεμικό υλικό, στρατιώτες, νερό, τρόφιμα και φάρμακα. Όπως όλοι γνωρίζουμε, η απόφαση για την πραγματοποίηση της όλης επιχείρησης από ικανούς Βρετανούς δολιοφθορείς, υποστηριζόμενους σθεναρώς και καθοριστικώς από γενναίους Κρητικούς πατριώτες, ελήφθη από το Συμμαχικό Στρατηγείο και αποτέλεσε την πρώτη επιτυχή επιχείρηση δολιοφθοράς κατά των δυνάμεων του Άξονα στην Ευρώπη, παρέχοντας την έμπρακτη ενθάρρυνση και, επέκεινα, το έναυσμα για την ένοπλη αντίσταση των σκλαβωμένων Λαών της Ευρώπης κατά των ναζί.
Ι. Επιτρέψατέ μου, λοιπόν, ν’ αναφερθώ, κατ’ ανάγκην συνοπτικώς, στα γεγονότα που συγκροτούν την επιχείρηση της δολιοφθοράς στο αεροδρόμιο του Καστελλίου, όπως και αυτή της δολιοφθοράς στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου, που επακολούθησε. Η επιχείρηση στο Καστέλλι υπήρξε η μεγάλη αρχή, που την διαδέχθηκε ένα τρομακτικό «κτύπημα» των Συμμάχων στο τμήμα της γερμανικής πολεμικής μηχανής, το οποίο έδρευε στην Κρήτη, την εποχή εκείνη. Συγκεκριμένα:
A. Το 1942, οι Βρετανοί έθεσαν σ’ εφαρμογή μια μεγάλη επιχείρηση, που περιελάμβανε επιδρομές από δολιοφθορείς της S.A.S. (Special Air Service) στα αεροδρόμια της κατεχόμενης από τους Γερμανούς Κρήτης. Τα αεροδρόμια του Ηρακλείου, του Καστελλίου, του Τυμπακίου και του Μάλεμε, αποτελούσαν σημαντικές πηγές ανεφοδιασμού των ναζιστικών στρατευμάτων τα οποία, όπως προανέφερα, προέλαυναν υπό την διοίκηση του Στρατηγού Ρόμελ στην Βόρεια Αφρική, με τους συμμάχους να πιέζονται εκεί ασφυκτικά από τις δυνάμεις του Άξονα.
Β. Στην δολιοφθορά στο αεροδρόμιο του Καστελλίου, την νύχτα της 7ης προς την 8η Ιουνίου 1942, συμμετείχαν Άγγλοι δολιοφθορείς, με επικεφαλής το Λοχαγό Ντόνεαν (ή Τόγκα, όπως τον ονομάζει ο Κίμωνας Ζωγραφάκης στα ανέκδοτα απομνημονεύματά του), καθώς επίσης και οι Γιώργος Δουνδουλάκης –ο Αρχηγός της Εθνικής Οργάνωσης Δολιοφθοράς-Πληροφοριών (Ε.Ο.Δ.Π.) Ηρακλείου-Λασιθίου, που ήταν αυτός ο οποίος προετοίμασε και οργάνωσε την δολιοφθορά- ο Γιώργος Ψαράκης από το Αρκαλοχώρι και οι Καστελλιανοί Κίμωνας Ζωγραφάκης και Κωστής Μαυραντωνάκης. Στην επιτυχία της εγχειρήματος συνέβαλαν αποφασιστικά και άλλοι πατριώτες, όπως η οικογένεια των Βαλαβάνηδων από το χωριό Βελούλι -η συμμετοχή του Γιώργου Βαλαβάνη ήταν καθοριστική- ο Ανωγειανός Ενωμοτάρχης Βασίλης Δραμουντάνης, η οικογένεια των Βοσκάκηδων από το χωριό Σάτα Αμαρίου και ο επικεφαλής του Συμμαχικού Στρατηγείου στην Κρήτη, Τομ Ταμπάμπιν.
Γ. Έπειτα από την δολιοφθορά στο αεροδρόμιο Καστελλίου, ακολούθησε η επίθεση, την νύχτα της 13ης Ιουνίου 1942, στο αεροδρόμιο Ηρακλείου, από ομάδα στρατιωτικών του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. Η επιχείρηση υπήρξε το αποτέλεσμα της συνεργασίας Ελληνικών, Βρετανικών και Γαλλικών υπηρεσιών εναντίον των δυνάμεων του Άξονα. Πραγματοποιήθηκε από έξι άνδρες της S.A.S., σε συνεργασία με την S.B.S. -υπηρεσία «ειδικού στολίσκου»- των «Ελεύθερων Γάλλων» (France Libre), ήτοι τον Γάλλο κυβερνήτη G. Bergé (Μπερζέ), ως αρχηγό της αποστολής, τον Βρετανό κυβερνήτη G. Lord Jellicoe (Λόρδο Τζέλικο), και τέσσερις άνδρες, τρεις εκ των οποίων Γάλλοι, τον λοχία J. Mouhot (Ζακ Μουό), τους δεκανείς Jack Sibard (Ζακ Σιμπάρ) και Pierre Léostic (Πιέρ Λεοστίκ), καθώς και τον Κρητικό ανθυπολοχαγό Κώστα Πετράκη.
Οι επιδρομείς πέτυχαν ν’ ανατινάξουν μεγάλο αριθμό αεροσκαφών, αποθηκών και πολεμοφοδίων, σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις δολιοφθοράς που πραγματοποιήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου.
Δ. Όμως, κοντά στην περιοχή Βασιλικά Ανώγεια, οι τέσσερις από τους έξι δολιοφθορείς (Μπερζέ, Μουό, Λεοστίκ, Σιμπάρ) συνελήφθησαν αιχμάλωτοι από τους Γερμανούς. Στην συμπλοκή που ακολούθησε, ο Λεοστίκ πέφτει νεκρός από τα γερμανικά πυρά, μόλις στα 17 του χρόνια. Παράλληλα, ο Πετράκης και ο Λόρδος Τζέλικο είχαν φύγει για το χωριό Κρότος, προκειμένου να ενημερωθούν για την ακριβή ώρα και την τοποθεσία, απ’ όπου θα ετοιμαζόταν η επιχείρηση της φυγάδευσής τους από την Κρήτη. Σύμφωνα με το σχέδιο, ο Λόρδος Τζέλικο και ο Πετράκης, αφού μάταια περίμεναν τους συντρόφους τους, επέστρεψαν στην Αλεξάνδρεια.
Ε. Τα αντίποινα των Γερμανών υπήρξαν σκληρά για τους Κρητικούς, καθώς εκτελέσθηκαν την επόμενη μέρα 50 επίλεκτα πρόσωπα του Τόπου σας. Αθροίζοντάς αυτούς τους νεκρούς με τους 12 ηρωϊκούς Κρητικούς, που είχαν εκτελεσθεί πιο πριν, έχουμε τον αριθμό των 62 γενναίων συμπατριωτών σας, οι οποίοι έπεσαν μαχόμενοι υπέρ Πατρίδος, τον «μαύρο Ιούνιο» του 1942. Το σημαντικότερο όμως αποτέλεσμα των επιτυχημένων δολιοφθορών, στα αεροδρόμια του Καστελλίου και του Ηρακλείου, συνίσταται στο ότι αναπτέρωσαν το ηθικό των Κρητικών και έδειξαν ότι η πανίσχυρη πολεμική μηχανή των Γερμανών δεν ήταν άτρωτη. Αυτό το αποτέλεσμα κανένα αντίποινο των ναζί δεν μπορούσε πλέον ν’ αποτρέψει.
ΙΙ. Από τα μεγάλα αυτά ιστορικά γεγονότα προκύπτει -όπως επανειλημμένως έχω τονίσει- ότι για εμάς, τους Έλληνες, η Ελευθερία είναι αρχή και αξία υπαρξιακή.
Α. Διότι χωρίς αυτήν, δεν μπορούμε να υπάρξουμε. Ο Αγώνας υπέρ της Ελευθερίας είναι για εμάς, τους Έλληνες, Αγώνας υπέρ «Βωμών και Εστιών», δοθέντος ότι το χρέος προάσπισης της Ελευθερίας αποτελεί, διαχρονικώς, στόχο πρωταρχικό και αναντικατάστατο. Η Ελευθερία είναι βίωμα. Όποιος έχει ανέβει και περπατήσει, έστω και μια φορά, στον Ψηλορείτη, θα καταλάβει γιατί των «Κρητικών ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει». Το αίσθημα της Ελευθερίας που αποκτά κανείς, αντικρύζοντας την φύση και τον κόσμο από εκεί ψηλά, είναι μοναδικό. Έτσι ο Κρητικός είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμος να προσφέρει και την ζωή του ακόμη θυσία στον Αγώνα εναντίον κάθε επιβουλής κατά της Ελευθερίας, της δικής του, της Κρήτης αλλά και όλης της Ελλάδας. Η συμμετοχή των Κρητικών σε τόσους αγώνες για την Ελευθερία, κάθε γωνιάς της Ελλάδας, όπως, για παράδειγμα, η συμμετοχή και μοναδική συμβολή των προγόνων σας στον Μακεδονικό Αγώνα, βεβαιώνουν του λόγου το ασφαλές.
Β. Από εδώ λοιπόν, την πανέμορφη και λεβεντογέννα Κρήτη, θα ήθελα να στείλω τα ακόλουθα μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση:
1. H Ελλάδα είναι χώρα φιλειρηνική, αφού πιστεύει ακράδαντα στην φιλία και την καλή γειτονία, οι οποίες όμως προϋποθέτουν τον πλήρη και ειλικρινή σεβασμό του συνόλου του Διεθνούς Δικαίου. Προϋποθέτουν τον σεβασμό, επίσης, και του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου, αν αναλογισθούμε ότι το Διεθνές Δίκαιο καθορίζει, βεβαίως μεταξύ άλλων, την Επικράτεια και τα Σύνορα της Ελλάδας στην περιοχή, καθορίζει όμως, ταυτοχρόνως, την Επικράτεια και τα Σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αναπόσπαστο μέρος του Διεθνούς Δικαίου είναι το Δίκαιο το Θάλασσας, με βάση το οποίο καθορίζεται η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Και αυτό το Δίκαιο της Θάλασσας, κατά την Συνθήκη του Montego Bay του 1982 -όπως πολλές φορές έχω πει και δεν θα κουρασθώ να το λέγω– είναι δεσμευτικό για όλους, ακόμα και για εκείνους που δεν έχουν προσχωρήσει στην Συνθήκη αυτή. Διότι η ως άνω Συνθήκη παράγει γενικώς παραδεδεγμένους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου που δεσμεύουν όλους.
3. Κατόπιν τούτου, κωδικοποιώ αυτά που είναι η αυταπόδεικτη αλήθεια: Ναι, είμαστε εκείνοι που θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά με όλους τους γείτονες. Εκείνοι, όμως, οφείλουν να σεβασθούν Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο, να σεβασθούν τα Σύνορα, το Έδαφος, την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ελλάδας, που είναι Σύνορα, Έδαφος και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
4. Σ’ αυτό δεν μπορεί να υπάρξει καμία υποχώρηση, καμία υπαναχώρηση. Το λέγω διότι η υπεράσπιση αυτών των αρχών αποτελεί από την πλευρά μας υπεράσπιση και της Διεθνούς και της Ευρωπαϊκής Νομιμότητας. Εμείς, οι Έλληνες, είμαστε αποφασισμένοι να το πράξουμε αυτό. Μπορούμε να το κάνουμε και μόνοι μας. Μόνο που σήμερα δεν είμαστε πια μόνοι. Διότι, αντιλαμβανόμενη η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Διεθνής Κοινότητα, τι αρνητικό και επικίνδυνο προηγούμενο θα δημιουργούσε οποιαδήποτε έκπτωση προς αυτή την κατεύθυνση και, ιδίως, σε ό,τι αφορά την οριοθέτηση της ΑΟΖ, έχουμε τώρα πια και την συμπαράστασή τους, όπως επίσης την συμπαράσταση του ΝΑΤΟ και των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτό πρέπει να είναι σαφές προς την γείτονα Τουρκία. Και το λέμε και για το δικό της συμφέρον. Γιατί είμαστε οι πρώτοι που αντιλαμβανόμαστε την αξία της Ειρήνης. Αλλά είμαστε και οι πρώτοι που αντιλαμβανόμαστε τι σημαίνει η υπεράσπιση του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου στο σύνολό τους.
ΙΙΙ. Παραλλήλως, οφείλουμε να έχουμε πάντα κατά νου τις ακόλουθες διαπιστώσεις, εάν επιθυμούμε να ζήσουμε μέσα σε μια ειρηνική και ευημερούσα Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία κάποτε ελπίζουμε να οδηγηθεί στην πλήρη πολιτική και οικονομική ενοποίησή της:
Α. Τα ναζιστικά και φασιστικά μορφώματα -αλλά και τα λοιπά λαϊκιστικά «κινήματα» που επίσης απειλούν την Κοινοβουλευτική Δημοκρατία- τα οποία αναπτύσσονται σήμερα σε ορισμένα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής ηπείρου, πρέπει να μας προβληματίζουν, έτσι ώστε να είμαστε συνεχώς σε εγρήγορση και για την αποτελεσματική και, κυρίως, έγκαιρη αντιμετώπισή τους. Στις πρόσφατες Ευρωεκλογές περιορίσθηκε κάπως η δυναμική τους σε διάφορες ευρωπαϊκές κοινωνίες και αυτό συνιστά, αναμφίβολα, μια θετική εξέλιξη. Το ουσιαστικό, όμως, είναι να εκλείψουν οι αιτίες που δημιουργούν αυτά τα «υπολείμματα» και θυμίζουν τους εφιάλτες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Ευρώπη δεν πρέπει να γίνει ξανά ποτέ μια «σκοτεινή ήπειρος», για να δανεισθώ τον τίτλο του ομώνυμου βιβλίου του Μαρκ Μαζάουερ, που περιγράφει την πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη για μεγάλο διάστημα του εικοστού αιώνα. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να υπερασπισθούμε την Κοινωνική Δικαιοσύνη και την Αλληλεγγύη. Γιατί μέσα από την διασφάλιση της Κοινωνικής Δικαιοσύνης και της Αλληλεγγύης θα καταπολεμηθούν και θα εκλείψουν οι αιτίες που δημιουργούν ρήξη του κοινωνικού ιστού και οδηγούν στην δυστυχία των ανθρώπων.
Β. Ως προς το κατοχικό δάνειο και τις αποζημιώσεις: Έχουμε καταστήσει σαφές προς την γερμανική πλευρά ότι δεν υφίσταται κανενός είδους παραίτηση, κανενός είδους παραγραφή των απαιτήσεών μας. Ουδέποτε η Ελλάδα παραιτήθηκε από οιοδήποτε δικαίωμά της και ουδεμία παραγραφή έχει επέλθει και για το κατοχικό δάνειο και για τις κάθε μορφής αποζημιώσεις. Αυτό έχουμε καταστήσει σαφές προς την Γερμανία. Έχουμε καταστήσει σαφές, ότι οι απαιτήσεις μας και για το κατοχικό δάνειο και για τις αποζημιώσεις είναι νομικώς ενεργές – δεν έχουν παραγραφεί – και δικαστικώς επιδιώξιμες. Μπορούμε να προσφύγουμε στο αρμόδιο Forum και αυτό να αποφασίσει. Λέμε, λοιπόν, στη φίλη Γερμανία: Δεν μπορεί να αποφασίζει μονομερώς. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Νομικού Πολιτισμού οι διαφορές λύνονται από τα αρμόδια Fora. Δεν της ζητάμε να αποδεχθεί εκ προοιμίου τα αιτήματά μας. Της ζητάμε να προσέλθει στη Διεθνή Δικαιοσύνη για να λύσουμε αυτή την διαφορά. Στο όνομα, επαναλαμβάνω, του Ευρωπαϊκού Νομικού Πολιτισμού.
Κύριε Δήμαρχε,
Αναχωρώντας από τον Ιστορικό Δήμο Μινώα Πεδιάδας, με τον άκρως τιμητικό τίτλο του Επίτιμου Δημότη του, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι όσα εξέθεσα θ’ αποτελέσουν καθοριστικής σημασίας δείκτη πορείας κατά την άσκηση των καθηκόντων μου, και όχι μόνον. Επιπλέον, παίρνω μαζί μου, στις νοερές αποσκευές μου, τις καλύτερες αναμνήσεις της έξοχης φιλοξενίας που μου επιφυλάξατε, για την οποία, και πάλι, ειλικρινώς σας ευχαριστώ.