Στη διάσημη αλληγορία του, το «Σπήλαιο», ο Πλάτων παρομοιάζει τον κόσμο των κοινών θνητών με μια σπηλιά, όπου οι κρατούμενοι σε αυτήν δεν βλέπουν παρά τις σκιές των όντων που κινούνται πίσω τους. Κι όταν κάποιος προσπαθήσει να τους διηγηθεί την πραγματικότητα δεν τον πιστεύουν.
Όπως φαίνεται όμως, τώρα, αποκτούμε τα τεχνολογικά εργαλεία για να κατασκευάσουμε τέτοιες «σπηλιές» με τη βοήθεια των υπολογιστών, υπονομεύοντας την ίδια τη συμφωνία πάνω στα γεγονότα, που συνιστά και το θεμέλιο οποιασδήποτε ανθρώπινης κρίσης και έλλογης επιλογής και δράσης.
Δεν βρήκαμε ακόμα τρόπο να αντιμετωπίσουμε ικανοποιητικά τα Fake News (τις πλαστές ειδήσεις) και ήδη μας απειλεί μια νέα τεχνολογική επανάσταση στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, η σύνθεση.
Χάρη σε αυτή είναι δυνατό να παραχθούν deep fakes (βαθιά πλαστά), δηλαδή ηχητικά ή βίντεο, όπου κάποιος εμφανίζεται να λέει ή να κάνει πράγματα που ουδέποτε είπε ή έκανε. Μερικοί ειδικοί μάλιστα τα έχουν βαφτίσει «συνθετικά μέσα», εγκαθιδρύοντας έμμεσα μια ύποπτη ισοδυναμία αλήθειας και ψεύδους, πραγματικότητας και απάτης.
Η παραγωγή των deep fakes καθίσταται δυνατή χάρη στις δυνατότητες των υπολογιστών να μαθαίνουν τις παραμικρές λεπτομέρειες της φωνής, του προσώπου, του σώματος και της κίνησής τους και μετά να τις μιμούνται με τρόπο που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη τη διάκριση πραγματικού και πλαστού.
«Δεν είμαστε καθόλου καλά προετοιμασμένοι για αυτό που θάρθει. Και δεν νομίζω ότι το κοινό γνωρίζει το τι θα γίνει», είπε πρόσφατα ο επικεφαλής της επιτροπής της αμερικανικής Γερουσίας για τις μυστικές υπηρεσίες, αναφερόμενος στην ταχεία ανάπτυξη των τεχνολογιών σύνθεσης. «Προτού καλά- καλά προσαρμοσθούμε σε μια κατάσταση όπου η πραγματικότητά μας έμοιαζε εικονική, πλαστή (fakε), τώρα τα πλαστά πράγματα γίνονται η πραγματικότητά μας», σχολίασε ένας αναλυτής.