Σε μια χώρα που η φοροδιαφυγή και η φοροκλοπή αποτελεί κοινωνική μάστιγα -λόγω και της αναποτελεσματικότητας του θεσμικού πλαισίου αλλά καιτων αρμόδιων οργάνων- είναι καιρός η καλλιέργεια της φορολογικής συνείδησης να αρχίσει από την εκπαίδευση. Στα μαθητικά μας χρόνια η 30η Νοεμβρίου ήταν ή «ημέρα της αποταμίευσης» σε μια προσπάθεια -μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα- να αναπτυχθεί η πρόνοια για τις ημέρες των «ισχνών αγελάδων» και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για ένα πιο άνετο «αύριο». Σήμερα που έχουν καθιερωθεί «εορταστικές ημέρες» για σημαντικά και για λιγότερο σημαντικά ζητήματα είναι αναγκαίο στην χώρα μας να καθιερωθεί «ημέρα φορολογικής συνείδησης».
Αυτή η ανάγκη προκύπτει από το μέγεθος της φοροδιαφυγής και της εκτεταμένης παραοικονομίας. Πρόσφατες έρευνες της Ε.Ε. ανέβαζαν τον διαφυγόντα Φ.Π.Α. στην Ελλάδα σε ποσοστό 34% επί του συνόλου (7,34 δις). Παράλληλα η παραοικονομία –μελέτες την υπολογίζουν για το 2015 σε ποσοστό 22,4% του ΑΕΠ δηλαδή σε 40 δισ. ευρώ-, ή αδήλωτη εργασία –έλεγχοι του ΣΕΤΕ την ανεβάζουν σε ποσοστά της τάξης του 30% ενώ μελέτες του ΙΝΕ την εκτοξεύουν πάνω από 40%- και το λαθρεμπόριο (καύσιμα, τσιγάρα, κ.λπ.) δημιουργούν μια κοινωνία στην οποία, θεωρητικά, όλοι είμαστε ίσοι έναντι των νόμων αλλά «κάποιοι είναι πιο ίσοι από τους υπόλοιπους». Ορισμένοι μεγάλοι(λαθρεμπόριο καυσίμων) μάλιστα παραείναι «ίσοι» με την ανοχή –ή την συνενοχή– της Πολιτείας.
Η εμπειρία από τις καθημερινές συναλλαγές, –ιδιαίτερα από εκείνες στις οποίες οι συναλλασσόμενοιείναι και τα παιδιά ή οι έφηβοι– δείχνει ότι οι αποδείξεις «παρέχονται κατόπιν επιτακτικού αιτήματος» ενώ τα -εκ του νόμου υποχρεωτικά- POS «έχουν πάει διακοπές»διαρκείας. Η εκτεταμένη φοροδιαφυγή λοιπόν –στο βαθμό που αποτελεί ενδημική οικονομική και κοινωνική μάστιγα– επιβάλλει την εμπλοκή και της εκπαίδευσης στην μάχη για την καταπολέμησή της.
Η απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει το ποσοστό των συναλλαγών μέσω POS, για την εξασφάλιση του αφορολόγητου στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, αποτελεί σημαντικό βήμα στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Η καθιέρωση της υποχρεωτικής χρήσης POS έχει αποφέρει θετικότατα αποτελέσματα. Η παροχή κινήτρων, μέσω της «λοταρίας» για τις συναλλαγές με POS, παρά την θετική της επίδραση έχει εξαντλήσει την προσφορά της. Το Υπουργείο Οικονομικών πρέπει να εξετάσει εναλλακτικούςτρόπους χρήσης των χρημάτων που διατίθενται σήμερα για αυτό το σκοπό. Ένα σημαντικό ποσοστό να διατεθεί σε σχετικές εκπαιδευτικές δράσεις(διαγωνισμοί, βραβεία, υποτροφίες, σχετικό εκπαιδευτικό υλικό, κ.λπ.) στα πλαίσια της «ημέρας κατά της φοροδιαφυγής». Μια λύση θα μπορούσε να είναι ο περιορισμός του λαχνού στα 500€. Τα εξοικονομούμενα 6 εκατ. να διατεθούν ως εξής: α) 40%(2,4 εκατ.) στο πρόγραμμα «Η εκπαίδευση στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής». β) 20%(1,2 εκατ.) στην επικοινωνιακή μάχη κατά της φοροδιαφυγής, γ) 20%(1,2 εκατ.) σε δύο «λαχνούς» 50.000€ μηνιαίως και δ) 20% (1,2 εκατ.) σε τρείς ετήσιους «λαχνούς» 400.000€. Η συνδυαστική αυτή δράση θα έχει και βραχυχρόνια αλλά κυρίως μέσο-μακροπρόθεσμα (λόγω της εμπλοκής της εκπαίδευσης) ευεργετικά αποτελέσματα στον αγώνα κατά της φοροδιαφυγής.
Αντωνάκος Αντώνης
09-10-2019
antonakosantonis@gmail.comhttp://www.antonakos.edu.gr