Κλείδωσαν οι αλλαγές στις συντάξεις από το υπουργείο Εργασίας, καθώς προβλέπεται η αντικατάσταση των ποσοστών υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, από τα 30 έτη ασφάλισης και άνω.
Η αντικατάσταση θα γίνει με μια εσωτερική κλιμάκωση των ετήσιων ποσοστών ανά έτος και όχι ανά τριετία που προέβλεπε ο νόμος 4387/2016 που κρίθηκε αντισυνταγματικός και κατ’ ουσίαν καταργηθείς από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).
Καταγράφονται τρία βασικά σενάρια των επερχόμενων αλλαγών στα ποσοστά αναπλήρωσης με διαφορετικούς συντελεστές ανά έτος. Το σενάριο Α βγάζει μικρές αυξήσεις, το σενάριο Β μεσαία αύξηση και το σενάριο Γ μεγαλύτερη αύξηση. Οι επιταγές του Συμβουλίου της Επικρατείας προσιδιάζουν στα ποσοστά αναπλήρωσης του τρίτου σεναρίου καθώς στην απόφασή τους οι δικαστές κάνουν λόγο για ποσοστά άνω του 50% στα 40 χρόνια, αντί 42,8% που έδινε ο νόμος Κατρούγκαλου.
Από τις αλλαγές ωφελούνται τέσσερις κατηγορίες συνταξιούχων και ασφαλισμένων:
1 Όσοι έχουν κάνει αίτηση και περιμένουν την οριστική σύνταξη, καθώς θα υπολογιστεί με αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης. Η αύξηση θα μετράει από 4 Οκτωβρίου 2019, ενώ για το διάστημα από την υποβολή της αίτησης μέχρι τον Οκτώβριο τα αναδρομικά που τους οφείλονται από την κύρια σύνταξη θα δοθούν με τα παλιά ποσοστά αναπλήρωσης.
2 Όσοι θα κάνουν αίτηση μετά την ψήφιση του νόμου, καθώς η ανταποδοτική σύνταξη θα βγει με τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης, αλλά η αύξηση θα ξεκινά από την ημερομηνία αίτησης και όχι από τον Οκτώβριο 2019.
3 Όσοι έχουν κάνει αίτηση από 13/5/2016 (συνταξιούχοι με νόμο Κατρούγκαλου) καθώς η σύνταξη που λαμβάνουν θα υπολογιστεί εκ νέου με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης και η αύξηση που θα προκύψει θα πιστωθεί από τον Οκτώβριο του 2019 και μετά. Δεν αναμένεται να πάρουν αυξήσεις, παρά μόνο στην περίπτωση που κερδίζουν περισσότερα από την προσωπική διαφορά που λαμβάνουν ήδη όσοι είχαν μειώσεις συντάξεων άνω του 20% με τον νόμο Κατρούγκαλου.
4 Οι παλαιοί συνταξιούχοι στους οποίους θα γίνει εκ νέου επανυπολογισμός με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης και ενδέχεται σε πολλούς να μηδενιστεί η προσωπική διαφορά και να δουν και αυξήσεις. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με 38 χρόνια που με τον επανυπολογισμό Κατρούγκαλου παίρνει σύνταξη 1.166 ευρώ και προσωπική διαφορά 70 ευρώ, δηλαδή 1.236 ευρώ σύνολο, θα έχει νέο επανυπολογισμό με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης. Στην περίπτωση που η σύνταξη αυξηθεί κατά 100 ευρώ, αυτό σημαίνει ότι μηδενίζει το ποσό της διαφοράς και κερδίζει 30 ευρώ καθαρή αύξηση με τη νέα σύνταξη, στα 1.266 ευρώ, με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης.
Τι ίσχυε με τον νόμο Κατρούγκαλου
Με τον νόμο 4387 (νόμος Κατρούγκαλου) τα ποσοστά αναπλήρωσης είχαν σταθερή αύξηση ανά τρία χρόνια, ενώ με το νέο σχέδιο η κλιμάκωση θα είναι για κάθε έτος ώστε να υπάρχει κίνητρο παραμονής στην εργασία με μεγαλύτερη σύνταξη.
Για παράδειγμα, τα ποσοστά Κατρούγκαλου προέβλεπαν αύξηση 1,42% στην ανταποδοτική σύνταξη από τα 31 ως τα 33 έτη. Στον νέο νόμο που ήδη κοστολογείται με την αναλογιστική μελέτη που ετοιμάζει το υπουργείο, ο ασφαλισμένος θα παίρνει αύξηση 1,5% από τα 31 ως τα 32 έτη, που θα κλιμακώνεται όσο θα αυξάνεται ο εργασιακός βίος, δηλαδή +1,6% από τα 32 ως τα 33 έτη, +1,7% από τα 33 στα 34 κ.ο.κ.
Στην πράξη για κάθε επιπλέον έτος ασφάλισης θα προβλέπεται διαφορετικό ποσοστό αύξησης, ενώ τώρα για κάθε επιπλέον έτος δίδεται το ίδιο ποσοστό αύξησης στους συντελεστές αναπλήρωσης.
Αμετάβλητοι θα μείνουν οι συντελεστές ως τα 29 έτη, καθώς αρμόδια στελέχη του υπουργείου εκτιμούν ότι η αναπλήρωση που δίνουν τα ισχύοντα ποσοστά και τα τελικά ποσά σύνταξης είναι επαρκή σε σχέση με τον μισθό.
Πόσα περισσότερα χρήματα θα πάρετε
1 Ασφαλισμένος με μέσο όρο αποδοχών 1.300 ευρώ και 30 έτη παίρνει 727 ευρώ σύνταξη με τα ισχύοντα ποσοστά που ακύρωσε το ΣτΕ. Με τα νέα ποσοστά και ανάλογα με τα σενάρια που εξετάζονται θα έχει αύξηση σύνταξης, στα 747 ευρώ, στα 753 ευρώ ή στα 758 ευρώ. Αν έχει 40 έτη, η νέα σύνταξη μπορεί να φτάσει στα 1.026 ευρώ, με αύξηση από 42 ως 86 ευρώ.
2 Ασφαλισμένος με μέσο όρο αποδοχών 1.600 ευρώ και 38 έτη θα έπαιρνε 1.008 ευρώ σύνταξη, ενώ με τα νέα ποσοστά και ανάλογα με τα σενάρια που εξετάζονται η σύνταξη μπορεί να φτάσει στα 1.096 ευρώ, με αύξηση κατά 88 ευρώ. Αν έχει 42 έτη, η νέα σύνταξη μπορεί να φτάσει στα 1.247 ευρώ, με αύξηση ως 115 ευρώ.
3 Ασφαλισμένος με μέσο όρο αποδοχών 1.800 ευρώ και 42 έτη θα έχει με τα νέα ποσοστά αύξηση ως 124 ευρώ και σύνταξη που μπορεί να φτάσει στα 1.355 ευρώ.
4 Ασφαλισμένος με μέσο όρο αποδοχών 2.200 ευρώ που θα αποχωρήσει με 44 έτη θα έχει με τα νέα ποσοστά αύξηση ως 170 ευρώ και σύνταξη που μπορεί να φτάσει στα 1.502 ευρώ.
Ενδεικτικό πάντως των αλλαγών και ότι οδεύουμε προς μεγαλύτερες αυξήσεις, τουλάχιστον για όσους είναι από τα 37 έτη και άνω, είναι το γεγονός ότι ήδη στο υπουργείο εξετάζουν να αυξήσουν και το πλαφόν για το άθροισμα των συντάξεων πάνω από τα 4.608 ευρώ που θεσπίστηκε τον Αύγουστο.
Σε πρότυπη δίκη κρίνονται οι διεκδικήσεις 2013-2018
Ανοιχτό παραμένει το θέμα των αναδρομικών από παράνομες μειώσεις για ένα 10μηνο στις κύριες συντάξεις και ένα 12μηνο στις επικουρικές. Το υπουργείο Εργασίας σκοπεύει να ξεκαθαρίσει άπαξ διά παντός το θέμα αυτό και εξετάζει να ζητήσει ερμηνευτική απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας για όλες τις αντισυνταγματικές περικοπές που διεκδικούν οι συνταξιούχοι με αγωγές τους από το 2013 ως και το 2018! Για τον σκοπό αυτό κινεί τις διαδικασίες επί νομικού αιτήματος για πρότυπη δίκη στο ΣτΕ περί των αναδρομικών ώστε να πει το Σ.τ.Ε τι οφείλει να επιστραφεί και τι όχι στις συντάξεις.
Ο λόγος που το ΣτΕ θα πρέπει να δώσει σαφή απάντηση είναι διότι κατά κοινή ομολογία δεν αναφέρει τίποτε σχετικά με το αν ισχύουν ή δεν ισχύουν οι αποφάσεις που έβγαλε τον Ιούνιο του 2015 κρίνοντας τότε ότι οι μειώσεις των νόμων 4051 και 4093 θα έπρεπε να διακοπούν από κύριες και επικουρικές συντάξεις. Με τις νέες αποφάσεις το ΣτΕ νομιμοποίησε τις εν λόγω περικοπές παίρνοντας ως βάση επανυπολογισμού των συντάξεων τα ποσά που είχαν ως το 2014 οι συνταξιούχοι με τις μειώσεις. Ομως, η νομιμοποίηση των αντισυνταγματικών περικοπών αναφέρεται μόνο στον επανυπολογισμό που εισήγαγε ο νόμος Κατρούγκαλου από τον Μάιο του 2016, χωρίς να αναφέρεται με σαφήνεια ότι νομιμοποιήθηκαν οι ίδιες περικοπές και για το διάστημα από τον Ιούνιο του 2015 ως τον Απρίλιο του 2016 που δεν υπήρχε ο νόμος Κατροούγκαλου.