Σε Βαρσοβία, Βουδαπέστη, Πράγα και Μπρατισλάβα εκλέχθηκαν πρόσφατα προοδευτικοί δήμαρχοι, οι οποίοι συγκρούονται ανοιχτά με τις κυβερνήσεις των χωρών τους. Πρόθεσή τους η υπογραφή ενός «Συμφώνου Ελεύθερων Πρωτευουσών».
Αποφασισμένοι να υπερασπιστούν το κράτος δικαίου και να διεκδικήσουν από κοινού ευρωπαϊκά κονδύλια εμφανίζονται οι δήμαρχοι Βαρσοβίας, Βουδαπέστης, Πράγας και Μπρατισλάβας. Αυτό που ενώνει τους νεοεκλεγέντες προοδευτικούς δημάρχους είναι η εχθρική αντιμετώπιση των εθνικών τους κυβερνήσεων, μόνο και μόνο επειδή έχουν διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις και επιθυμούν μια ανοικτή και ανεκτική κοινωνία.
Η νίκη του Ραφάλ Τζασκόφσκι στις εκλογές για το δήμο Βαρσοβίας από τον πρώτο κιόλας γύρο θεωρήθηκε χαστούκι στο εθνολαϊκιστικό κυβερνών κόμμα «Νόμος και Δικαιοσύνη» PiS. Παρόμοια ήττα υπέστη και το ουγγρικό κυβερνών κόμμα Fides του Βίκτορ Όρμπαν, όταν τον περασμένο μήνα εξελέγη δήμαρχος Βουδαπέστης ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης Γκεργκέλι Καρκασόνι.
Ένα από τα πρώτα τηλεφωνήματα του νέου δημάρχου της ουγγρικής πρωτεύουσας έγινε με τον δήμαρχο Βαρσοβίας. Οι δύο πολιτικοί αποφάσισαν να προωθήσουν την ιδέα ενός «Συμφώνου Ελεύθερων Πρωτευουσών», ένα είδος συνεργασίας των δημάρχων πρωτευουσών των χωρών του Βίζεγρκαντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία). Και στην Πράγα και τη Μπρατισλάβα ανέλαβαν πρόσφατα τη δημαρχεία πολιτικοί που δεν προέρχονται από κυβερνώντα κόμματα και έχουν παρόμοια οράματα για τις πόλεις τους.
Ανταλλαγή εμπειριών σε ζητήματα ανεκτικότητς και κράτους δικαίου
Το ζητούμενο ενός «Συμφώνου Ελεύθερων Πρωτευουσών» δεν είναι ωστόσο μόνο η διεκδίκηση ευρωπαϊκών κονδυλίων. Οι δήμαρχοι των τεσσάρων πρωτευουσών φιλοδοξούν να ανταλλάσουν εμπειρίες σε μια σειρά ζητημάτων όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η εφαρμογή «έξυπνων» τεχνολογιών αλλά και σε ό,τι αφορά την ανεκτικότητα, το κράτος δικαίου και την ελευθερία της άποψης.
Την περασμένη Παρασκευή οι τέσσερις δήμαρχοι συναντήθηκαν στο Βερολίνο. Στο περιθώριο των εορτασμών για τα 30 χρόνια από την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου συζήτησαν για την πρωτοβουλία τους που ονομάζεται «Σύμφωνο Ελεύθερων Πρωτευουσών» ή «Μικρό Βίζεγκραντ», σε αντίθεση στο «μεγάλο» Βίζεγκραντ, στο οποίο δεσπόζουν οι εθνολαϊκιστές Βίκτορ Όρμπαν και Γιάροσλαβ Κατσίνσκι.
Προς το παρόν το «Σύμφωνο» μεταξύ των πρωτευουσών είναι ακόμα μια ιδέα, η κοινή διακήρυξη βρίσκεται στο στάδιο της προετοιμασίας. «Σιγά-σιγά παίρνει σάρκα και οστά», δηλώνει ο δήμαρχος Βαρσοβίας Ραφάλ Τζασκόφσκι.
Βόιτσεχ Σεμάνσκι
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος
dw