Στις 17 Νοεμβρίου συμπληρώνονται 45 χρόνια από τις πρώτες εκλογές μετά την 7χρονη δικτατορία. Η επέτειος χάνεται μέσα στον ορυμαγδό των επεισοδίων που εθιμικά δημιουργούν οι ταραξίες με τις κουκούλες και τα θολωμένα μυαλά. Είναι άλλη μια επέτειος που το νόημα της αλλοιώνεται από την επικράτηση των σκοπιμοτήτων των διαφόρων «φυλών» της καθ’ έξη ή κατά δήλωση Αριστεράς. Είναι όμως επίσης άλλη μια ευκαιρία για δημιουργική ανασκόπηση.
Στα 45 χρόνια που πέρασαν, σε μια ώριμη δημοκρατία θα είχαν διεξαχθεί 11 εκλογικές αναμετρήσεις. Θα διανύαμε τώρα τον πρώτο χρόνο του βίου της 11ης Μεταπολιτευτικής Βουλής. Αντί γι’ αυτό έχουν διεξαχθεί 18 εκλογές ενώ μόνο τρεις Βουλές ολοκλήρωσαν ομαλά την θητεία τους. Και οι τρείς, όταν ήταν δεδομένη η επερχόμενη ήττα των κυβερνήσεων. Η ευθύνη γι’ αυτό βαρύνει το σύνολο του πολιτικού κόσμου αλλά κυρίως τα κόμματα εξουσίας. Από τις 7 επιπλέον εκλογικές αναμετρήσεις μόνο δύο οφείλονται στην αδυναμία εξασφάλισης των πλειοψηφιών που προβλέπει το Σύνταγμα για τον Π.τ.Δ.. Ήδη ετοιμάζεται νέα συνταγματική ρύθμιση η οποία θα επιχειρήσει να αντιμετωπίσει το θέμα. Στο βαθμό που αληθεύουν οι πληροφορίες, από το κυβερνητικό στρατόπεδο, για εκλογή ακόμα και με σχετική πλειοψηφία η έκπληξη για την έλλειψη σοβαρότητας εκ μέρους των συνταγματολόγων που συμβουλεύουν τον Πρωθυπουργό είναι μεγάλη.
Όμως, ανεξάρτητα με την όποια ρύθμιση, παραμένει ένα μεγάλο αναπάντητο ερώτημα. Τι γίνεται με τις αιτίες που προκάλεσαν τις επιπλέον 5 εκλογικές αναμετρήσεις; Ακόμα και αν αφαιρεθούν –αν και δεν θα έπρεπε- οι επαναληπτικές εκλογές 1989-90 και 2012 παραμένουν 2 επιπλέον εκλογές. Προφανώς αυτό προκύπτει γιατί όπως και στην περίπτωση της εκλογής Π.τ.Δ. δεν εξαντλείται ο κοινοβουλευτικός βίος επειδή αυτό βολεύει κάποιον ή μάλλον επειδή τα κόμματα είναι πολιτικά ανεύθυνα. Μιλάμε βεβαίως για τα κόμματα που καθορίζουν την λειτουργία του πολιτεύματος. Για την κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση. Έτσι, ενώ διανύουμε μόλις τους πρώτους μήνες μετά τις εκλογές,εδώ και καιρό «σκάνε» στον πολιτικό ουρανό «στρακατρούκες» για νέες εκλογές. Μάλιστα για διπλές εκλογές για να αντιμετωπιστεί το θέμα του εκλογικού νόμου.
Είναι αλήθεια ότι η απλή αναλογική που χρησιμοποίησε το ΠΑ.ΣΟ.Κ. το 1989, για να εμποδίσει την εκλογή της Ν.Δ., ευθύνεται για την ακυβερνησία των επόμενων μηνών ενώ ευθύνεται και για την εύθραυστη πλειοψηφία που έδωσε την δυνατότητα σε δύο βουλευτές να τερματίσουν πρόωρα την θητεία της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Όμως το ερώτημα παραμένει: γιατί οι «σοφοί» συνταγματολόγοι που περιστοιχίζουν τιτιβίζοντας τον Πρωθυπουργό δεν ανοίγουν έστω την συζήτηση για την αναζήτηση τρόπων αποφυγής της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Για να μην έχουμε εκλογές όποτε βολεύει την κυβερνητική πλειοψηφία ή όταν η αντιπολίτευση έχει την δυνατότητα να τις προκαλεί λόγω αδυναμίας εκλογής Π.τ.Δ.; Γιατί αφήνεται στο απυρόβλητο η πρώτη περίπτωση και προωθείται μια αστεία «λύση» που υποβαθμίζει και τον θεσμό, αλλά και το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του,στην δεύτερη;
Αν το σύνταγμα προέβλεπε σταθερό εκλογικό σύστημα ενισχυμένης αναλογικής, μετατρεπόμενο αυτόματα σε απλή αναλογική όταν προέκυπταν πρόωρες εκλογές θα αποθάρρυνε τον πολιτικό καιροσκοπισμό.Έτσι, θα σταθεροποιούσε τον τετραετή εκλογικό κύκλο, ενώ ταυτόχρονα θα προωθούσε την λογική των συνεργασιών αποτρέποντας και τις ακραίες αντιπολιτευτικές πρακτικές.
Αντωνάκος Αντώνης
12-11-2019
antonakosantonis@gmail.comhttp://www.antonakos.edu.gr