Ο Γιζέριχος, Γεζέριχος ή Γενσέριχος (389 – 25 Ιανουαρίου 477) ήταν βασιλιάς των Βανδάλων και των Αλανών (428-477), ο οποίος εγκαθίδρυσε το κράτος των Βανδάλων και ένας από τους κύριους υπαίτιους των αναταραχών στη Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία τον 5ο αιώνα.
Κατά τη διάρκεια της πενηκονταετούς ηγεσίας του, μετέτρεψε μια σχετικά ασήμαντη γερμανική φυλή σε κύρια δύναμη της Μεσογείου, η οποία μετά τον θάνατό του βρέθηκε σε ταχεία παρακμή και τελικά κατέρρευσε.
Διαδέχθηκε τον αδελφό του Γονδέριχο τη στιγμή που οι Βάνδαλοι εγκαταστάθηκαν στην Βαιτική, στη Ρωμαϊκή Ισπανία (σημερινή Ανδαλουσία). Ο Γιζέριχος αμύνθηκε επιτυχώς ενάντια στην επίθεση των Σουαβών και μετακινήθηκε με το λαό του, περίπου 80.000 άτομα, στη Βόρεια Αφρική το 428.
Ο Γιζέριχος προκάλεσε σημαντικές καταστροφές κατά την μετακίνησή του από το στενό του Γιβραλτάρ κατά μήκος της Αφρικής. Νίκησε τον Ρωμαίο κυβερνήτη Βονιφάτιο το 430 και το 435 νίκησε τους ενωμένους στρατούς της ανατολικής και της δυτικής αυτοκρατορίας. Με τη συνθήκη που ακολούθησε, διατήρησε τη Μαυρητανία και μέρος της Νουμιδίας ως ομόσπονδοι της Ρώμης. Με αιφνιδιαστική κίνηση, Ο Γιζέριχος κατέλαβε την Καρχηδόνα τις 19 Οκτωβρίου 439.
Το 440 κατέλαβε την Σικελία και αργότερα τις Βαλεαρίδες, τη Σαρδηνία, την Κορσική και τη Μάλτα, ελέγχοντας με το στόλο το μεγαλύτερο τμήμα της δυτικής Μεσογείου. Το 442, με συνθήκη με τη Ρώμη, οι Βάνδαλοι αναγνωρίστηκαν ως ανεξάρτητοι ηγέτες της Βυζακηνής και μέρος της Νουμιδίας.
To πιο γνωστό του όμως ως κατόρθωμα ήταν η κατάληψη και η λεηλασία της Ρώμης τον Ιούνιο του 455. Στη συνέχεια, νίκησε δύο φορές τους Ρωμαίους που προσπάθησαν να τον ανατρέψουν, και την προσπάθεια του Μαϊοριανού το 460 και τη μάχη του Καπ Μπον το 468 με αντίπαλο τον Βασιλίσκο. Μετά τον θάνατό του στην Καρχηδόνα το 477, τον διαδέχθηκε ο γιος του Ονώριχος.
wikipedia