O Καρλομάγνος (2 Απριλίου 747 ή 748 – 28 Ιανουαρίου 814), γνωστός και ως Κάρολος ο Μέγας αριθμημένος ως Κάρολος Α΄, ήταν Βασιλιάς των Φράγκων (768 – 814) και ο πρώτος Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (800 – 814).
Ήταν επίσης βασιλιάς της Ιταλίας από το 774 και από το 800 ο πρώτος αυτοκράτορας στη Δυτική Ευρώπη μετά την κατάλυση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, πριν από τρεις αιώνες. Το εκτεταμένο Φραγκικό κράτος που ίδρυσε ονομάζεται Αυτοκρατορία των Καρολιδών (ή και Καρολίγγεια Αυτοκρατορία).
Μεγαλύτερος γιος του Πιπίνου του Βραχέος και της Μπερτράντα του Λον, ο Καρλομάγνος έγινε βασιλιάς το 768 μετά το θάνατο του πατέρα του. Αρχικά συμβασίλευε με τον αδελφό του Καρλομάν Α΄. Ο ξαφνικός θάνατος του Καρλομάν το 771 κάτω από ανεξακρίβωτες συνθήκες άφησε τον Καρλομάγνο ως αναμφισβήτητο κυβερνήτη του Φραγκικού Βασιλείου.
Ο Καρλομάγνος συνέχισε την πολιτική του πατέρα του προς τον παπισμό και έγινε προστάτης του, απομακρύνοντας τους Λομβαρδούς από την εξουσία στη βόρεια Ιταλία και ηγούμενος μιας εισβολής στη Μουσουλμανική Ισπανία. Εξεστράτευσε επίσης κατά των λαών στα ανατολικά του, εκχριστιανίζοντάς τους, επί ποινή θανάτου, με κατά καιρούς κατάληξη σε γεγονότα όπως η Σφαγή του Βέρντεν (4.500 Σαξόνων αιχμαλώτων στη σημερινή Κάτω Σαξονία).
Ο Καρλομάγνος έφθασε στο απόγειο της δύναμής του το 800 όταν στέφθηκε ΄΄αυτοκράτορας΄΄ από τον Πάπα Λέοντα Γ΄ την Ημέρα των Χριστουγέννων στην Παλιά Βασιλική του Αγίου Πέτρου.
Αποκαλούμενος “Πατέρας της Ευρώπης” (pater Europae), ο Καρλομάγνος ένωσε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ευρώπης, για πρώτη φορά μετά τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Το κράτος του έδωσε ώθηση στην Καρολίγγεια Αναγέννηση, μια περίοδο πολιτιστικής και πνευματικής δραστηριότητας εντός της Καθολικής Εκκλησίας. Τόσο οι Γαλλικές όσο και οι Γερμανικές μοναρχίες θεωρούσαν τα βασίλειά τους απογόνους της αυτοκρατορίας του Καρλομάγνου.
Ο Καρλομάγνος πέθανε το 814, έχοντας κυβερνήσει ως αυτοκράτορας για λίγο πάνω από δεκατρία χρόνια. Ετάφη στην αυτοκρατορική του πρωτεύουσα Άαχεν στη σημερινή Γερμανία. Τον διαδέχθηκε ο γιος του Λουδοβίκος ο Ευσεβής.
Όνομα
Ονομαζόταν Κάρολος (Charles στα Γαλλικά και Αγγλικά, Carolus στα Λατινικά) από τον παππού του, Κάρολο Μαρτέλο. Αργότερα Γάλλοι ιστορικοί τον ονόμασαν Charles le Magne (Κάρολος ο Μέγας), που έγινε Charlemagne στα Αγγλικά, μετά τη Νορμανδική κατάκτηση της Αγγλίας.
Το επίθετο Carolus Magnus χρησιμοποιείτο ευρέως, με αποτέλεσμα μεταφράσεις σε πολλές Ευρωπαϊκές γλώσσες. Έγινε γνωστός στα Γερμανικά ως Karl der Grosse, στα Ολλανδικά ως Karel de Grote, στα Δανικά ως Karl den Store, στα Ιταλικά ως Carlo Magno, στα Καταλανικά ως Carlemany, στα Σερβοκροατικά ως Serbo-Croatian, στα Ισπανικά ως Carlomagno, κ.λπ.
Τα επιτεύγματα του Καρόλου προσέδωσαν νέα σημασία στο όνομά του. Σε πολλές Ευρωπαϊκές γλώσσες η ίδια η λέξη για το “βασιλιάς” προέρχεται από το όνομά του. Π.χ. Πολωνικά: król, Ουκρανικά: король (κόρολ), Τσέχικα: král, Σλοβακικά: kráľ, Ουγγρικά: király, Λιθουανικά: karalius, Λετονικά: karalis, Ρωσικά: король, Βουλγαρικά: крал, Ρουμανικά: crai, Βοσνιακά: kralj, Σερβικά: краљ/kralj, Κροατικά: kralj, Τουρκικά: kral. Αυτή η εξέλιξη συμβαδίζει με εκείνη του ονόματος των Καισάρων στην αρχική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που έγινε μεταξύ άλλων κάιζερ και τσάρος.
Διαβάστε περισσότερα για τον Καρλομάγνο ΕΔΩ