Από την προετοιμασία της Φιλικής Εταιρείας και τις εκποιήσεις των περιουσιών, για οικονομική ενίσχυση των ένοπλων Ελληνικών επαναστατικών σωμάτων, μέχρι τα πεδία των μαχών η Κύπρος δήλωνε πάντα παρούσα». ( Απόσπασμα από ιστορικό τιμητικό κείμενο για την Ελληνική Κύπρο, του έγκριτου ιστορικού Μάριου Πουλλάδου….)
Καταγράφοντας τα ολίγα πιο κάτω, προς μνήμης υπενθύμιση, απευθύνομαι και εκφράζω την δυσαρέσκεια μου προς τους αρμοδίους, για τους εορτασμούς της επετείου των 200 χρόνων από τη ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, λόγω του ότι ουδεμία μνεία προς το παρόν υπάρχει, για την συμμετοχή της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, που ενώ ήταν σκλαβωμένη, με θυσίες και αυταπάρνηση, τα παιδιά της προσέτρεξαν εθελοντικά να συμμετέχουν στην παλιγγενεσία υπέρ Ελευθερίας του Έθνους… (Ήδη προ πολλού τους παραχώρησα αξιόλογο ιστορικό υλικό και ντοκουμέντα, αλλά φοβάμαι, ότι φωνή βοώντος εν τη ερήμω, αφού για ακόμη μια φορά η Ελληνική Κύπρος μάλλον θα κείται ίσως μακράν…!)
Ας κάνουν, λοιπόν μια επίσκεψη στο Πολεμικό Μουσείου των Αθηνών για να δουν ιδίοις όμμασι, προς αφύπνιση ιστορικής μνήμης, όπου εκατοντάδες ιερά κειμήλια του 1821 της Κύπρου υπάρχουν, αλλά και σε τόμους είναι καταγραμμένα τα χιλιάδες ονόματα των εθελοντών, από αυτό το ακριτικό νησί, τον ριζωμένο ακριτικό βράχο προπύργιο του ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ στην εσχατιά της Ελληνικής Μεσογείου, που ανά τους αιώνες αγωνίζεται να παραμείνει ΕΛΛΗΝΙΚΟ !!!
Επίσης σε όσους, που υστερόβουλα υποβάλλουν συχνά το ερώτημα, για την εγκατάλειψη της Κύπρου «Και τι έκανε η Κύπρος για την Ελλάδα;».
Δίνω μια συντομότατη ενδεικτική αυτονόητη «αποστομωτική απάντηση», για να κλείσουν ερμητικά το στόμα επιτέλους και ας αισχύνονται!
«Περί εθνικών προσφορών των Ελλήνων Κυπρίων στο Ελληνικό Έθνος.», ελάχιστα ενδεικτικά πιο κάτω και άλλα μύρια περί εθνικών προσφορών των ακριτών ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ σε όλους ανεξαιρέτως τους αγώνες του έθνους υπέρ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ …
( Ίδετε: ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΣΗΜΕΑ ΕΛΛΗΝΗΚΙ ΠΑΤΡΗΣ ΚΗΠΡΟΥ …Όπως αναγραφόταν.)
Νικόλας Θησεύς ο Κύπριος αρχιστράτηγος του Υψηλάντη…….
Ο Νικόλας Θησεύς (1788 – 1854) Κύπριος εθελοντής και αρχιστράτηγος του Υψηλάντη, μαζί με άλλες χιλιάδες Ελλήνων Κυπρίων, έπαιξαν σημαντικότατο ρόλο στην Ελληνικής Επανάστασης, το 1821.
Η στρατιωτική Φάλαγγα των Ελλήνων Κυπρίων ανεξίτηλα έγραψε χρυσές σελίδες ηρωισμού στην Ελλάδα Η ένδοξη σημαία της είναι αναρτημένη στην είσοδο της Ελληνικής πρεσβείας στην Κύπρο, αλλά και άλλες σημαίες και κειμήλια των Κυπρίων εθελοντών φυλάσσονται στο πολεμικό μουσείο Αθηνών.
Ενδεικτικά και αντιπροσωπευτικά….
«Ο πρώτος νεκρός στην κατάληψη της Τριπολιτσάς ήταν ο Κύπριος. Είχαμε ακόμη νεκρούς Κύπριους, στο Μεσολόγγι… παντού, σε όλα τα πεδία των μαχών. Μάλιστα στη μάχη της Αθήνας το 1827, είχαν πέσει νεκροί πάνω από 130 Κύπριοι».
Η φάλαγγα των Κυπρίων πολέμησε ηρωικά σε όλες τις μάχες και είναι χαρακτηριστική η ρήση του Στρατηγού Χατζηπέτρου για τα παράσημα που φορούσε «Μου τα ’δωκε ο ηρωισμός και η παλληκαριά των Κυπρίων φαλαγγιτών».
Με επί κεφαλής τον Λευκωσιάτη Φιλικό Ιωάννη Καρατζά, εκατοντάδες Κύπριοι εθελοντικά (Ιερός Λόχος) με απαράμιλλο ηρωισμό πολέμησαν δίπλα στους Έλληνες αδελφούς, κατά των Τούρκων κατακτητών. Το λάβαρα των Κυπρίων, ένα άσπρο πανί με γαλάζιο σταυρό στη μέση, έγραφε «Σημαία Ελληνική Πατρίς Κύπρου». Η ιστορική σημαία βρίσκεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο των Αθηνών.
Στο Μεσολόγγι, ειδικό σώμα Ελλήνων Κυπρίων πολέμησε ηρωικά στη δεύτερη μάχη και πολλοί Κύπριοι έπεσαν μαχόμενοι.
Εκατοντάδες ονόματα Ελλήνων Κυπρίων που ένδοξα πολέμησαν, δίπλα στους ΄Ελληνες αδελφούς τους το 1821 …
Ιωάννης Φραγκούδης, γιος προξένου που έλαβε μέρος σε πολλές ναυμαχίες,
Γιώργος Μάρκου Κυπραίος έπεσε μαχόμενος στην μάχη της Καρυστίας. Ο αδελφός του Αδάμ πληγώθηκε σε μάχη στην Ναύπακτο, καπετάν Γιάννης Κυπριώτης με το καράβι του συμμετείχε στην προμήθεια εφοδίων στο Μεσολόγγι. Πολέμησε και κατά του Δράμαλη. Γεώργιος Φιλίππου, πρωτοπαλλήκαρο του Καραισκάκη.
Αγγελής Μιχαήλ Κυπραίος. Ο Πετρόμπεης τον χαρακτήρισε…. ο ανδρειώτερος και γενναιότερος. Ο Γιώργος Οικονομίδης, Κύπριος αξιωματικός υπό τις διαταγές Αλέξανδρου Υψηλάντη και Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Θεόδωρος Λαπαθιώτης, μετά την σφαγή της οικογέρειας του, διαφεύγει στην Ελλάδα και λαμβάνει μέρος σε ηρωικές μάχες. Μετά γίνεται υπασπιστής του βασιλιά ΄Οθωνα.
Ο Αρχιμανδρίτης Θεόφιλος Θησεύς, αρχηγός Κυπρίων εθελοντών, μαζί με τον αδελφό του Αρχιστράτηγο Νικόλαο, διακρίθηκαν σε σκληρές νικηφόρες μάχες κατά των Τούρκων με υψηλό τίμημα από νεκρούς Κύπριους. Ο Κολοκοτρώνης λέει για τον Νικόλαο: «Ο Νικόλαος, ένας εκ των προθύμων και ειλικρινών συναγωνιστών κατά τον υπέρ ανεξαρτησίας αγώνα». Το 1822 ο Νικόλαος διακρίθηκε στις μάχες της Δράμας και αλλού. Όπου τον χρειαζόταν η πατρίδα. Ο Νικόλαος ήταν ανιδιοτελής αγωνιστής και ποτέ δεν ανακατεύθηκε στις διχόνοιες μας. Το σώμα των εθελοντών Κυπρίων που ηγείτο το αυτοσυντηρούσε από χρήματα εράνων που γίνονταν στην Κύπρο.
Η Κύπρος παρά τις σφαγές, τους απαγχονισμούς, τις βιαιοπραγίες κατά του άοπλου πληθυσμού από τους βαρβάρους Οθωμανούς κατακτητές, με υψηλό φρόνημα συνέχισε ακατάπαυστα να ενισχύει τον αγώνα τον Ελλήνων το 1821 σε οικονομική βοήθεια και οπλισμό και με εκατοντάδες εθελοντές Κυπρίους, που συμμετείχαν ηρωικά σε όλες τις μάχες των Ελλήνων επαναστατών.
Ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του Στρατηγού Μακρυγιάννη ήταν ο Κύπριος Μιχαήλ Κυπραίος, ο οποίος βρισκόταν πάντα στην πρώτη γραμμή, δίπλα στον Στρατηγό. Με τις ηρωικές ενέργειες του, έσωσε τους 1189 πολιορκημένους του Νεοκάστρου, όταν εθελοντικά πέρασε κολυμπώντας τις τουρκικές γραμμές και πήγε σε αγγλική φρεγάτα για να ζητήσει βοήθεια. Ο αγωνιστής αυτός πληγώθηκε βαριά το 1825 στη μάχη των Μύλων του Άργους. Παρά τον βαρύ τραυματισμό του, πολέμησε μέχρι το τέλος της μάχης. Γράφει ο Μακρυγιάννης τότε «Εκεί που ριχτήκαμε με το γιουρούσι μου επληγώθη βαρέως και ύστερα πέθανε ο καλός και γενναίος Κυπραίος».
Στις 19 Ιουνίου του 1821, ο Ναύαρχος Κανάρης, φτάνει μυστικά στη Λάπηθο, στην περιοχή Ασπρόβρυση της Κύπρου και φορτώνει τα καράβια του με τρόφιμα και πολεμοφόδια καθώς και εθελοντές Κύπριους. Ο Κανάρης, όπως λέγεται, συναντήθηκε και με τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό στην κρύπτη, είτε του Παγκύπριου Γυμνασίου, είτε της Αρχιεπισκοπής και έλαβε την ευλογία του και χρήματα για την επανάσταση.
Τούτος κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του φιλοξενήθηκε στο σπίτι του Μυλωνά Πασπαλά στην Αγία Παρασκευή, όπου έκανε μυστικές συναντήσεις με την ιεραρχία και τους προύχοντες της περιοχής. Οι Λαπηθιώτες βοήθησαν με αυτοθυσία τον Ναύαρχο, παραδίδοντας τρόφιμα, χρήματα, τα περίφημα λαπηθιώτικα μαχαίρια και χατζάρες αλλά και έμψυχο υλικό, νέα παλληκάρια που μετάφερε ο Κανάρης στην Ελλάδα και πολέμησαν ηρωικά μαζί του. Οι Τούρκοι που πληροφορήθηκαν αργότερα την έλευση του Κανάρη, καρατόμησαν τον Λαπηθιώτη προύχοντα Χατζηλία μαζί με άλλους Λαπηθιώτες λαϊκούς και ιερείς, ειδικά από την Μονή της Αχειροποιήτου.
Το μέρος όπου αποβιβάστηκε ο πυρπολητής Κανάρης, ονομάσθηκε Ακτή Κανάρη, όπου οι Λαπηθιώτες θα έστηναν προτομή του Κανάρη το 74, αλλά δυστυχώς η βάρβαρη τουρκική εισβολή ανέτρεψε την απόφαση αυτή.
Εθελοντές Κύπριοι συμμετέχουν και εις την Ιόνιο φάλαγγα που συστάθηκε το 1826 στο Ναύπλιο υπό τον Στρατηγό Νικήτα, ο οποίος εξήρε τον ηρωισμό τους.
Τρεις Κύπριοι αδελφοί κατατάχθηκαν εθελοντικά και υπήρξαν πρωτεργάτες του αγώνα. Ήταν οι αδελφοί Θησέα: Νικόλας, Θεόφιλος, Κυπριανός.
Ο Θεόφιλος, Αρχιμανδρίτης με τη δράση του στην Τριπολιτσά, στο Μεσολόγγι και αλλού, πρόσφερε στην πατρίδα το χέρι του, κερδίζοντας τον θαυμασμό και εκτίμηση της ελληνικής ηγεσίας. Ο Θεόφιλος έφτασε στο βαθμό του Αρχιστράτηγου των επαναστατών. Αλλά και οι δύο άλλοι αδελφοί, πρόσφεραν με τον ίδιο τρόπο με τη συμμετοχή τους σε πολλές μάχες.
Πιο πάνω αναφέρθηκαν ενδεικτικά και περιληπτικά, ελάχιστα ιστορικά γεγονότα, τα οποία δεν χρήζουν ανάλυσης, αφού τόνοι από μελάνι και αίμα έγραψαν την ηρωική ιστορία των Κυπρίων. «Όταν οι Κύπριοι αποφάσιζαν να διαβούν τον *Ρουβικώνα, ο κύβος ερίφθη και βάδιζαν προς την αθανασία και για την πατρίδα τους και για το Έθνος.»
*Ρουβικώνας, ποταμός στην Άνω Βόρεια Ιταλία, που χυνόταν στην Αδριατική. Ο νόμος απαγόρευε στους Ρωμαίους Στρατηγούς να τον διαβούν για αποφυγή πραξικοπήματος ή εμφυλίου πολέμου. Η φράση «διέβην τον Ρουβικώνα» αναφέρεται σε ανθρώπους που εν γνώσει τους λαμβάνουν ριψοκίνδυνες αποφάσεις χωρίς επιστροφή.
Καταγραμμένα αποσπάσματα από Ελληνική Επανάσταση.
«Ο πρώτος νεκρός στην κατάληψη της Τριπολιτσάς ήταν Κυπραίος. Σε όλα τα πεδία είχαμε πολλούς νεκρούς ηρωικούς Κυπραίους. Στη μάχη της Αθήνας το 1827 είχαν πέσει νεκροί άνω των 130… Εκεί που ριχτήκαμε με το γιουρούσι μου, μου επληγώθη βαρέως και ύστερα απέθανε ο καλός και γενναίος Κυπραίος…»
Ο Κολοκοτρώνης λέει για τον Κύπριο Νικόλα Θησέα… « Ο Νικόλαος ένας εκ των προθύμων και ειλικρινών συναγωνιστών…διακρίθηκε σε όλες τις μάχες…» κ.ά.π.
Γράφει ο Υψηλάντης στον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό: « Μακαριώτατε και φιλογενέστατε Δέσποτα. Ο φιλογενέστατος κύριος Δημήτριος Ίπατρος με εβεβαίωσε περί της γενναίας συνεισφοράς σας….»
Για τα δεινά της αγαπημένης του Πατρίδας έγραψε ο Θησεύς:
«Η πατρίς μου, αδελφοί, είναι η Κύπρος, και αυτή νήσος της Ελλάδος. Ανεκδιήγητα είναι τα δεινά και αι τυραννίαι όσας υποφέρει από τους εχθρούς βαρβάρους η δυστυχής αυτή νήσος!»
Τι μοναδικό μεγαλείο ψυχής και αυτοθυσίας διέθεταν οι Έλληνες Κύπριοι εθελοντές, όταν αναχωρούσαν για να πολεμήσουν δίπλα στους Έλληνες αδελφούς το 1821, στους συμμάχους, στον ΑΠΠ, στον ΒΠΠ, παντού και πάντα, εγκαταλείποντας σκλαβωμένη πατρίδα, γυναίκες, παιδιά, γονείς, αδελφούς, με την ελπίδα ότι αυτή η προσφορά τους θα είχε ένα και μόνο αντίτιμο, την μελλοντική Λευτεριά της αγαπημένης τους πατρίδας. Δυστυχώς το οφειλόμενο ηθικό αντίτιμο, ποτέ δεν αποδόθηκε και ποτέ δεν ευοδώθηκαν οι προσδοκίες των Κυπρίων, για ελευθερία και ΕΝΩΣΗ!
Και όμως πάντα εγκαταλειμμένη ως βορρά των Μωαμεθανών και από τους συμμάχους Χριστιανούς και από την μητέρα πατρίδα.
Ναι! Ηρωική συμμετοχή των Ελλήνων Κυπρίων ήταν πάντα σε όλους ανεξαίρετα τους εθνικούς αγώνες. ( Ενδεικτικά.)
Ακόμη και στην αρχαία εποχή οι Έλληνες Κύπριοι συμμετείχαν ενεργά σε όλους τους Αγώνες της Ελλάδας και του Έθνους. Όλοι οι Έλληνες βασιλείς και πρίγκηπες της Κύπρου συμμετείχαν στην εκστρατεία του Μ. Αλλεξανδρου, σε πολέμους κατά των Περσών, στην Ιωνική Επανάσταση, στην Μικρά Ασία …. Τι άλλο ;;;
Ας δούμε όμως εν ολίγοις, τον ηρωισμό των Ελλήνων Κυπρίων και την εθελοντική τους συμμετοχή και στους ιερούς αγώνες του Έθνους, αλλά και στους ηρωικούς αγώνες των ιδίων των Κυπρίων για Λευτεριά και Αυτοδιάθεση.
Από το 1818, ο ηπειρώτης Δημήτρης ΄Υπατρος ήρθε στην Κύπρο, με εντολή του Υψηλάντη, για να ζητήσει τη βοήθεια των Κυπρίων στον αγώνα κατά των Τούρκων. Οι Κύπριοι, με ενθουσιασμό, παρά τους κινδύνους, ανταποκρίθηκαν. Ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός και η πλειοψηφία των Ιεραρχών και προκρίτων μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία, χωρίς κανένα ενδοιασμό. Ήταν πραγματικά ένα τόλμημα ηρωικό, λόγω της τουρκικής κατοχής, αλλά και λόγω της απομόνωσης της Κύπρου και της κοντινής απόστασης από τα τουρκικά παράλια. Η Κύπρος πάντα, ως εκ της θέσης της, ήταν πάντα στο στόμα του τουρκικού λύκου. Πάρα πολλοί εθελοντές από τη στιγμή αυτή προσέτρεχαν να ενδυναμώσουν τις τάξεις των αρματολών και κλεφτών. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο και για τον ίδιο τον Υψηλάντη, ο οποίος ευχαρίστησε την Εθναρχία της Κύπρου.
Με κυπριακή καταγωγή από πλευράς της μητέρας του, ο Υψηλάντης θέλοντας να τιμήσει την προσφορά των Κυπρίων, συμπεριέλαβε και την Κύπρο στις Εθνικές βλέψεις της επανάστασης, δηλώνοντας: «Τα όρια της Ελλάδας καθορίζονται υπό του αίματος του εκχυθέντος εις τα σφαγεία των κυδωνίων, της Κύπρου, της Κρήτης, των Ψαρών, του Μεσολογγίου.»
Όλοι ανεξαιρέτως οι Έλληνες οπλαρχηγοί και καπεταναίοι, ο Υψηλάντης,, ο Καποδίστριας, ο Βασιλιάς Όθωνας, εξήραν το θάρρος και την αυτοθυσία των εθελοντών Ελλήνων Κυπρίων, Ειδικά θαύμασαν τις ηρωικές τους πράξεις, αλλά ειδικώτερα τους εξέπληξε όταν έβλεπαν τους Κυπρίους πατέρες να αγωνίζωνται με ηρωισμό δίπλα στα παιδιά τους και τους αδελφούς δίπλα στους αδελφούς τους ΕΛΛΔΙΤΕΣ….Συνταρακτικό!
Τα ονόματα των Κυπρίων εθελοντών που συμμετείχαν σε όλους τους εθνικούς αγώνες της Ελλάδας, ανέρχονται σε χιλιάδες. Αρκετά, όσα διασώθηκαν, υπάρχουν στο αρχείο του πολεμικού Μουσείου (1821, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Μακεδονικός αγώνα, Κρητική επανάσταση, Μικρασιατική εκστρατεία, ΒΠΠ κ.ά), αλλά βέβαιον είναι ότι δεν μπορούν να καταγραφούν. Αιωνία τους η μνήμη. Τιμή και δόξα συνοδεύει του Έλληνες Κύπριους εθελοντές, που με αυτοθυσία και ηρωισμό συμμετείχαν και αρκετοί από αυτούς έχυσαν το αίμα σε Ελληνική γη, σ΄ όλους τους εθνικούς αγώνες της Ελλάδας, χωρίς ποτέ να ζητήσουν επιβράβευση, ή αντίδωρο. Ηθική τιμητική αναγνώριση μόνο ήθελαν και Αυτοδιάθεση για τη σκλαβωμένη Κύπρο, Ου περί χρημάτων…
9 Ιουλίου 1821 -Μια μαύρη μέρα για τον Ελληνισμό… ΘΥΣΙΑ ΥΠΕΡ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
Προσθέτω ….Κατά τη διάρκεια της Κρητικής επανάστασης 1866-1869, πάνω από 400 Κύπριοι εθελοντές πολέμησαν μαζί με τους ηρωικούς Κρητικούς αδελφούς τους.
Υπό τη Διοίκηση του Ταγματάρχη Πεζικού Ιωάννη Ζαμβρακάκη, οι Κύπριοι εθελοντές πολέμησαν εναντίον του Οθωμανικού στρατού του Μουσταφά, Παρά Κιριτλί και κατήγαγαν περήφανες νίκες.
Κατά τις μάχες της Θεσσαλίας το 1880, 150 εθελοντές Κύπριοι και αυτοί με λάβαρο μια χειροποίητη σημαία με κεντημένο ένα γαλάζιο σταυρό στη μέση και χρυσά γράμματα, «Η Κύπρος τη μητρί Ελλάδι», πολέμησαν ηρωικά και χάρισαν πολλές νίκες στις ελληνικές δυνάμεις. Στη Θεσσαλία πάλι, στον άτυχο πόλεμο του 1897, ο Στρατηγός Κωνσταντίνος Σμολένσκυ, αρχηγός της 3ης Ταξιαρχίας, με πλήθος εθελοντών Κυπρίων χάρισε πάλι στους Έλληνες μια από τις ελάχιστες ένδοξες νίκες. Πάνω από χίλιοι Κύπριοι εθελοντές πολέμησαν ηρωικά στον ίδιο πόλεμο. Οι περισσότεροι πολέμησαν ηρωικά και άφησαν την τελευταία τους πνοή στα ιερά χώματα, τα ποτισμένα με το αίμα τους.
Έγραφαν οι Κύπριοι εθελοντές προς τη Διοίκηση τους:
«Σεβαστή Διοίκηση, Ημείς εχάσαμε μαζί με την πατρίδα μας και τας οικίας μας. Είδομεν τους συγγενείς μας εσφαγιασμένους και ενταύθα από αρχής του Ιερού Αγώνος αγωνιζόμενοι τρέφομεν αυτάς τας ελπίδας του να ανακτήσωμεν την πατρίδα μας ελευθέρα. Ανεκπλήρωτοι παρέμειναν (Περί Ένωσης και Ελευθερίας), οι προσδοκίες των εθελοντών αγωνιστών Κυπρίων.»
Βαλκανικοί Πόλεμοι – 5 Οκτωβρίου 1912
Και στον πόλεμο αυτό οι Κύπριοι προσέτρεξαν εθελοντικά να καταταγούν στον ελληνικό στρατό. Υπολογίζεται ότι περίπου 4.000 Κύπριοι πολέμησαν δίπλα στους Έλληνες αδελφούς. Άνω των 55 Κυπρίων σκοτώθηκαν αφού ηρωικά πολέμησαν και άφησαν την τελευταία τους πνοή στα ελληνικά χώματα. Μεταξύ αυτών και ο Δήμαρχος Λεμεσού Χριστόδουλος Σώζος, 40 ετών * ΠΠ, ο οποίος ηρωικά έπεσε στο Μπιζανί στις 6 Δεκεμβρίου 1912. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο παππούς του Σώζου ήταν αγωνιστής καπετάνιος το 1821 αλλά και ο πατέρας του συμμετείχε ενεργά στην κρητική επανάσταση 1866-1869.
Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΜΥΡΙΑΝΘΕΥΣ, Ο ΗΡΩΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΙΕΡΩΜΕΝΟΣ ΚΥΠΡΙΟΣ ΕΘΕΛΟΝΤΗΣ ΣΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥ 12-13. ΕΛΑΒΕ ΜΕΡΟΣ ΜΕ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΑΓΗΜΑ ΣΤΙΣ ΣΚΛΗΡΟΤΕΡΕΣ ΜΑΧΕΣ. ΔΙΑΚΡΙΘΗΚΕ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΗΜΟΦΟΡΗΘΗΚΕ ΑΡΚΕΤΕΣ ΦΟΡΕΣ. ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΚΥΠΡΟ ΕΞΕΛΕΓΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ.
Ο μικρότερος εθελοντής 15χρονος, ηρωικός Έλληνας Κύπριος, Μακεδονομάχος, Βαλκανιομάχος και πολεμιστής του ΑΠΠ. Κύπρος Ιωάννου (Κυπρής Βοσκού)
Σημειώνεται ότι ο μικρότερος Μακεδονομάχος και Βαλκανιομάχος ήταν ο Κύπριος Κύπρος Ιωάννου (Κυπρής Βοσκού – Πρόπαππος του θείου Α. Βοσκού) και ο μεγαλύτερος ο διάσημος ηρωικός Κύπριος καπετάνιος, ο Γεώργιος Αργυρίου Κυπραίος ή Καπετάν Γιώργης και άλλοι εκατοντάδες Κύπριοι.
Ο Λεβεντοκαπετάνιος ηρωικός Έλληνας Κύπριος Μακεδονομάχος, Βαλκανιομάχος. ΑΠΠ, Γεώργιος Αργυρίου – Καπετάν Γιώργης.
Ο Καπετάν Γιώργης σε μεγάλη ηλικία στην εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού. Μέχρι τα βαθειά του γεράματα διατηρούσε την Κυπριακή λεβεντιά και παλληκαριά.
Ο Κύπριος αξιωματικός του ελληνικού στρατού, Γεώργιος Γρίβας Διγενής, μετέπειτα αρχηγός της Ε.Ο.Κ.Α., συμμετείχε ενεργά και ηρωικά πάντα στους αγώνες του Έθνους. Το 1919 συμμετείχε στην Μικρασιατική εκστρατεία, υπηρετώντας στη 10η μεραρχία. Προέλασε από την Σμύρνη στο Πανόρμο και έφτασε μέχρι τον ποταμό Σαγγάριο. Στις μάχες του Τουρλού Μπουρνάρ του Σαγγαρίου του Αφιόν Καραχισάρ και του Εσκέ Σεχήρ όπου έφτασε 70 χλμ. από την Άγκυρα. Παρά τους επανειλημμένους τραυματισμούς συνέχιζε την ηρωική του δράση και παρασημοφορήθηκε με το χρυσό μετάλλιο ανδρείας και τον πολεμικό σταυρό γενναιότητας. Κατά την Ιταλογερμανική επίθεση κατά της Ελλάδας τοποθετήθηκε επιτελάρχης της 2ης μεραρχίας που έμεινε στην ιστορία σαν σιδηρά μεραρχία. Συμμετείχε στις πολεμικές επιχειρήσεις όπου τραυματίστηκε και παρασημοφορήθηκε και πάλι για την ανδρεία και την τόλμη του.
Μεσαορίτες Ασιώτες εθελοντες. Αρχείο πολιτιστικού συνδέσμου « Η ΑΣΣΙΑ»
www.assia.org.cy
Εθελοντές Κύπριοι. Βαλκανικοί Πόλεμοι, Μικρασιατική Εκστρατεία κ.α.
Απόστολος Χ¨ Χριστοφόρου. Υπ/γός Γιάννης Χ¨Λοίζου. Επ/χίας Γεώργιος Παρτός
1941 Γερμανική Κατοχή στην Ελλάδα.
Κατά τη διάρκεια της Ιταλικής και Γερμανική επίθεσης, στην Ελλάδα οι Κύπριοι μαζικά συμμετέχουν δίπλα στις ελληνικές δυνάμεις. 6 με 7 χιλιάδες Κύπριοι υπολογίζεται ότι πολέμησαν δίπλα στις ελληνικές δυνάμεις . 40.000 Κύπριοι συμμετείχαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκατοντάδες νεκροί Κύπριοι αφήνουν την τελευταία τους πνοή στα πεδία των μαχών. Κατά την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου από αντιστασιακές οργανώσεις Ελλάδας, συμμετέχουν Κύπριοι σκαπανείς με επικεφαλής Άγγλους αξιωματικούς (γεγονός από τα σημαντικότερα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου). Μετά την κατάρρευση της ελληνικής άμυνας και αφού σκοτώθηκαν αρκετοί Κύπριοι, οι επιζώντες παρέμειναν στην Ελλάδα και συμμετείχαν ενεργά στον αντιστασιακό αγώνα των Ελλήνων. Οι εθελοντές Κύπριοι στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ποτέ δεν δικαιώθηκαν. Οι υποσχέσεις τότε της Αγγλικής κυβέρνησης ότι μετά το πέρας του πολέμου θα παραχωρούσαν αυτοδιάθεση στην Κύπρο παρέμειναν στις καλένδες. Πολλοί Κύπριοι εθελοντές, που συμμετείχαν στον Αγγλικό στρατό, τιμήθηκαν με μετάλλια ανδρείας και διπλώματα. Δεν σώζεται τίποτα από αυτά. Οι Κύπριοι βετεράνοι μετά τον ΒΠΠ, τα επέστρεψαν όλοι στην Αγγλία με επιστολές διαμαρτυρίας για την αθέτηση των υποσχέσεων των Άγγλων περί Αυτοδιάθεσης της Κύπρου. Μεταξύ αυτών και ο μεγάλος αδελφός της μητέρας μας Κυριάκος Κάμπου, που υπηρέτησε στον Αγγλικό στρατό σαν λοχίας και πολέμησε στο Τομπρούκ της Λιβύης . Ο ίδιος κατά πληροφορίες τότε συμπολεμιστών του σαν ειδικός υπαξιωματικός επί εκρηκτικών υλών συμμετείχε στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου υπό των Έντι Μάγερς και Κρις Γουντχάουζ ή τον Τζον Χουκ το 1942.
Όταν το 1962 η ελληνική κυβέρνηση θέλησε να δώσει τιμητική σύνταξη στους Κυπρίους πολεμιστές που πολέμησαν στην Ελλάδα, η απάντηση τους εξέπληξε τον Έλληνα πρέσβη:
«Εμείς καταταγήκαμε εθελοντικά κύριε πρέσβη. Ου περί χρημάτων η συμμετοχή μας στους αγώνες του Έθνους, της μάνας Ελλάδας.»
Σημειώνεται ότι επίσης τότε η Κύπρος απέστειλε σημαντική οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα και αξιοσημείωτος ήταν η προσφορά των παντρεμένων Ελληνίδων Κυπρίων που προσέφεραν τις χρυσές τους βέρες για να βοηθήσουν στον αγώνα του Έθνους για ελευθερία. Αντί αυτών τους «απονεμήθηκαν τιμητικά χάλκινες …Η μακαριστή μητέρα μου, μέχρι έσχατου τέλους την φορούσε και την θεωρούσε ανεκτίμητη …..
Το 1941 τον Φεβρουάριο, ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Λουκής Ακρίτας, που πολεμούσε εθελοντής στα Αλβανικά βουνά με άλλους Κυπρίους γράφει για το απαράμιλλο θάρρος και ενθουσιασμό των Κυπρίων: «Η ατμόσφαιρα που ζούμε είναι αληθινά ηρωική και οι στιγμές αξέχαστες γιατί μας αναβαπτίζουν, μας ξαναγεννούν.»
Αυτοί ήταν οι Κύπριοι.
Σχεδόν όλοι οι Κύπριοι φοιτητές που φοιτούσαν στην Ελλάδα κατατάγηκαν σαν εθελοντές και συμμετείχαν σε ηρωικές, νικηφόρες μάχες.
Αυτά τα πολύ «ολίγα» στους «ολίγους», που ερωτούν τί έκανε η Κύπρος για την Ελλάδα. Ελάχιστα και αντιπροσωπευτικά, αναφέρθηκαν, για τις εθνικές προσφορές των Ελλήνων Κύπριων αδελφών στην Ελλάδα και το Έθνος! Υπάρχουν άλλα μύρια.
«Τι άλλο θα μπορούσε να προσφέρει η μικρή μακρινή θυγατέρα ελληνική *Κύπρος, τη μητρί πατρίδα, ώστε το 1974, η μάνα Ελλάδα να τείνει χείρα βοήθειας με λίγα ψίχουλα, για να σωθεί μια ελληνική πατρίδα, που φυλά Θερμοπύλες και «δεν είναι μακράν…..», αλλά και ούτε ξένη χώρα, κατά μειοδοτική δήλωση του Στρατηγού της χούντας Μπονάνου: «Οι Τούρκοι την Κύπρο χτυπούν ….Εμείς είμαστε Ελλάς…»
Αν μη τι άλλο τιμήστε επάξια αυτή την πονεμένη και εγκαταλελειμμένη απόκληρη Ελληνίδα κόρη. Είναι το ελάχιστο που μπορείτε να πράξετε, τιμής ένεκεν ….
…..Και τούτα τα κορμιά πλασμένα από ένα χώμα που δεν ξέρουν, έχουν ψυχές. Μαζεύουν σύνεργα για να τις αλλάξουν, δε θα μπορέσουν, μόνο θα τις ξεκάμουν αν ξεγίνουνται οι ψυχές. Δεν αργεί να καρπίσει τ’ αστάχυ, δε χρειάζεται μακρύ καιρό για να φουσκώσει της πίκρας το προζύμι, δε χρειάζεται μακρύ καιρό το κακό για να σηκώσει το κεφάλι, κι ο άρρωστος νους που αδειάζει δε χρειάζεται μακρύ καιρό για να γεμίσει με την τρέλα, νῆσός τις ἔστι …Κύπρος ». Απόσπασμα από Γ. Σεφέρη.
*«… μένω αύτις δε το Ελληνικόν, εάν όμαιμον τε και ομόγλωσσον και θεώ ιδρύματα τε κοινά και θυσίαι ήθεά τε ομότροπα… Ηρόδοτος.
Και τι άλλο να γράψω ουκ ημπορώ και τι να λαλώ ουκ οίδα, σκοτίζεται ο λογισμός και το μυαλό στερεύει, παγώνουν χέρια και καρδιά και ο θυμός θεριεύει …
Αποτίωντας φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στον αδελφό απλό Ελληνικό λαό, ο οποίος ήταν ο μόνος, που πάντα ήταν αρωγός στους αγώνες της Κύπρου …,
Μετά τιμής
Αντώνης Αντωνάς – Συγγραφέας από Ελληνική Κύπρο.
www.ledrastory.com