Γραφει ο Γιώργος Βενετσανος
Η πρόταση που θέλει η ελληνική οικονομία να αναπτύσσεται με γοργό ρυθμό έχοντας ως κύριο άξονα την Πράσινη ανάπτυξη μπορεί να είναι μεν ελκυστική, αλλά όχι απαραίτητα ρεαλιστική, ας δούμε όμως το γιατί.
Επισκεπτόμενοι την ελληνική περιφέρεια θα δούμε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας. Είναι τα εδάφη που η γεωργική τους χρήση επιφέρει υψηλή παραγωγικότητα λόγω των βέλτιστων φυσικοχημικών ιδιοτήτων είτε λόγω της ειδικής σύστασης και μορφολογίας τους ή επειδή βρίσκονται κοντά σε νερό και έχουν συστηματική άρδευσή ή λόγω του μικροκλίματος της περιοχής και της θέσης τους. Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αποτελεί φυσικό πόρο μη ανανεώσιμο, που βρίσκεται ήδη σε ανεπάρκεια στη χώρα μας. Σκεφτείτε ότι απαιτούνται άνω των 500 ετών για να δημιουργηθούν δύο μόλις εκατοστά επιφανειακού γόνιμου εδάφους με φυσικές διαδικασίες, παράλληλα έχουμε απώλεια γόνιμων εδαφών με την διάβρωση και την ερημοποίηση (πρόσφατα γεγονότα οι τελευταίες πυρκαγιές που βοηθούν προς αυτή την κατάσταση) όπου η διαδικασία της η εδαφογένεσης τείνει να γίνει μη αναστρέψιμη.
Αυτοί είναι και οι λόγοι που η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας τυγχάνει προστασίας από:
1. Το Σύνταγμα της Ελλάδας (άρθρο 24, παρ.1) στα πλαίσια της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ειδικότερα, όσον αφορά στη συνταγματική προστασία και σύμφωνα με τη νομολογία του ΣτΕ (Ε΄ Τμήμα αποφ. 3698/2000) προκύπτει ότι «…φυσικό περιβάλλον εμπίπτον στην προστασία του άρθρου 24 παράγραφος 1 του Συντάγματος, αποτελούν όχι μόνον τα φυσικά οικοσυστήματα αλλά και τα τεχνητά, ιδίως δε η γεωργική γη… Ταύτα ισχύουν κατά μείζονα λόγον προκειμένου περί κατ’ εξοχήν της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, της οποίας η κατ’ αρχήν διατήρηση και προστασία είναι συνταγματικώς επιβεβλημένη…».
2. Την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έχει αναπτύξει μια θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους (COM (2006) 231)
3. Τον ΟΗΕ μέσω της Agenda 21, η οποία επιβάλλει την καταγραφή και συστηματική διαχείριση της γεωργικής γης, ενώ απαγορεύει την όποια υποβάθμισή της και συνιστά την ανάκτησή της.
Με την πρόσφατη, όμως, τροποποίηση της περ. α΄ της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α΄ 200) με το άρθρο 7 του ν. 4711/2020 (ΦΕΚ Α΄ 145): «… η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς εγκατεστημένης ισχύος μικρότερης ή ίσης του 1 MW επιτρέπεται σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας…» όλα αυτά πάνε περίπατο, γιατί δεν είναι λίγοι οι αγρότες, που μπροστά στο εύκολο κέρδος, δεν διστάζουν να χαλάσουν τα γονιμότερα και πιο αποδοτικά χωράφια τους και να καταστρέψουν όχι μόνο το φυσικό περιβάλλον, αλλά στερούν και από την χώρα έναν φυσικό πόρο που ειναι μη ανανεώσιμος και σημαντικότερης, στρατηγικής θα έλεγα σημασίας, για να έχει η Ελλάδα αυτάρκεια και ανεξαρτησία στα αγροτικά της προϊόντα.
Αυτή αφροσύνη και ο αυτοχειριασμός των φωτοβολταϊκών αν συνεχιστεί, είναι αναμενόμενο ότι μεσομακροπρόθεσμα θα αποβεί καταστροφικός στην αγροτική παραγωγή, με αποτέλεσμα να φτάσουμε να εισάγουμε και είδη που μέχρι τώρα τα είχαμε σε αφθονία.
Η παραγωγική γη στην Ελλάδα δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι και τεράστια, αν εξαιρέσουμε θεσσαλικό κάμπο και ορισμένες περιοχές της Θράκης και Μακεδονίας, όλη η υπόλοιπη χώρα είναι ορεινή ή σχεδόν ορεινή, αν καταστρέψουμε και τις υψηλές παραγωγικές ζώνες με το «φύτεμα» φωτοβολταϊκών μπορεί ναι μεν να έχουμε πράσινη ενέργεια, αλλά με τεράστιο κόστος μιας και δεν τρώγεται.
Ειλικρινά δεν ξέρω ποιος σκέφτηκε αυτήν την τόσο φαεινή ιδέα!!!, είναι να απορείς πως ενώ έχουμε τόσα μέρη που μπορούν να μπουν φωτοβολταϊκά και να μην επηρεάζονται οι καλλιέργειες, δίνουν άδειες για να καταστραφούν και αυτές οι λίγες που έχουμε.
Αυτή η εικόνα της αλλαγής χρήσης σε χιλιάδες στρέμματα παραγωγικής γης της Ελλάδος μόνο θλίψη μπορεί να προκαλέσει, ενώ δείχνει έναν άκρατο καιροσκοπισμό ορισμένων. Ο εθνικός πλούτος που λέγεται γη υψηλής παραγωγικότητας είναι πλούτος που τον κληρονομήσαμε και οφείλουμε να τον παραδώσουμε άθικτο σε όλες τις επόμενες γενιές και να μην υποθηκεύουμε το μέλλον τους. Η πράσινη ανάπτυξη έχει πολλά θετικά αλλά και ορισμένα αρνητικά στοιχεία, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να συνυπάρχει με το περιβάλλον αρκεί να κρατήσουμε και να αξιοποιήσουμε τα θετικά της χωρίς να υπονομεύουμε την ίδια την ζωή μας, όπως λανθασμένα γίνεται αυτή την στιγμή από την σημερινή ηγεσία της χώρας, που ενώ όφειλε να είναι θεματοφύλακας, λειτουργεί σαν καταστροφέας.