του Χρυσόστομου Τσιρίδη
“urbi et orbi”. Ευλογία του Πάπα ισχυρή ΤΟΠΙΚΩΣ(urbi) και ΔΙΕΘΝΩΣ(orbi).
.
Αναφέρομαι σε φράσεις που έχουν επικρατήσει,
κυρίως με την κυριολεκτική (διπλωματική και νομική) τους σημασία.
Μεταφράζονται εύκολα, αλλά έχουν διεθνώς παγιωθεί με την Λατινική
γραφή και εκφορά-προφορά. Δεν είναι πάντως και τόσο…διανοουμενίστικες
.
Αρκετές φράσεις τις συναντάμε ΑΚΟΜΗ και στις παρυφές του… “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΥ” λόγου.
.
Να θυμηθούμε το “mea culpa” του Α. Παπανδρέου (δεν είπε λ.χ “λάθος μου”), το “casus belli”,
τα πειράματα “in vitro” που ακούγαμε συχνά πρόσφατα
ενόψει νέων εμβολίων, τα “a priori”, “de facto”…. κλπ
.
ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΙΚΗ η μορφή τους. Κατά συνέπεια:
.
ΔΕΝ απαιτείται διδασκαλία “Λατινικών”(εάν κάποιοι έκαναν την σκέψη)
.
ΕΥΔΙΑΚΡΙΤΗ η εκφορά τους. Κατά συνέπεια:
.
ΔΕΝ αλλοιώνουν, δεν “απειλούν” τις τοπικές γλώσσες.
.
Ας δούμε ορισμένες Λατινικές εκφράσεις με την κυριολεκτική, αλλά και
ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ τους σημασία.
.
mutatis mutandis> τηρουμένων των αναλογιών / κατ’ αναλογία
.
extra muros> κυριολεκτικά “εκτός των τειχών” / Μεταφορικά “Δεν συμμετέχει,
είναι στην απ’ έξω, στο…περιθώριο”
.
urbi et orbi> κυριολεκτικά “για την πόλη (ΡΩΜΗ) και όλο τον κόσμο” / Μεταφορικά
η διεθνής αναγνώριση της Παπικής ευχής. ΤΕΛΙΚΑ: urbi et orbi= με διεθνή ισχύ.
.
«Verba volant, scripta manent»> Τα λόγια, οι υποσχέσεις κλπ χάνονται, ξεχνιούνται,
τα γραπτά μένουν, ισχύουν / Μεταφορικά, οι…υπογραφές μετράνε.
.
casus belli> το ακούμε σε εβδομαδιαία βάση. (Αιτία πολέμου).
.
Mare nostrum> Οι Ρωμαίοι για την Μεσόγειο: Η δική μας θάλασσα, η θαλασσά μας
.
de facto, de jure> κυρίως νομικοί όροι (στην πράξη, κατά νόμο)
.
Carthago delenda est> μόνιμη επωδός του εμμονικού Ρωμαίου Κάτωνα:
Οπωσδήποτε ΠΡΕΠΕΙ να καταστραφεί η Καρχηδόνα / Μεταφορικά: Η εμμονή, η στοχοποίηση
.
si vis pacem, para bellum: Πάντα ετοιμοπόλεμος, αν θέλεις ειρήνη
.
ante portas> προ των πυλών (ο εχθρός. ΤΟΤΕ λεγόταν ΑΝΝΙΒΑΣ. ΣΗΜΕΡΑ μπορεί να λέγεται
Κλιματική Αλλαγή, Ενεργειακή κρίση, Επισιτιστική κρίση, ή και…ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ όλεθρος “ante portas”,
όπως… ακούγεται).
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: ΕΔΩ ας αφήσουμε για λίγο τα…Λατινικά και να πάμε στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ διαχρονική σοφία:
Παίζουμε “εν ου παικτοις”.
.
alea jacta est > ο κύβος ερρίφθη / αποφασίστηκε οριστικά.
.
mea culpa > λάθος μου
.
in vitro> στο εργαστήριο, στον δοκιμαστικό σωλήνα (ΌΧΙ “in vivo” που είναι άλλου
παπά ευαγγέλιο).
.
veni vidi vici: Το γνωστό ιστορικό ΑΣΥΝΔΕΤΟ του Καίσαρα: “ήρθα είδα νίκησα” / οι γρήγορες,
σύντομες λύσεις
.
a priori > θεωρούμενο ΔΕΔΟΜΕΝΟ, ΑΥΤΑΠΟΔΕΙΚΤΑ έγκυρο εκ των προτέρων, από πριν
“η υπεροχή a priori του ανθρώπου πρέπει να είναι η βάση της κουβέντας μας”
.
Υ.Γ Προσέξτε μόνο πόσο ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟΣ είναι ο λόγος τους. Προσεχώς
ένα ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ σημείωμα με τον….ΙΔΕΑΛΙΣΜΟ των Ελλήνων