Ο Ιλισός, ή Ιλισσός, Ειλισσός και σε επιγραφές του 5ου αιώνα π.Χ. Ηιλισός, είναι ο ένας από τους δύο ποταμούς της Αθήνας που πηγάζει από τις βορειοδυτικές πλαγιές του Υμηττού και διερχόμενος νοτιοανατολικά μέσα από το λεκανοπέδιο της Αττικής καταλήγει στο Φαληρικό όρμο.
Ο ποταμός κυλούσε κατά μήκος και εξωτερικά των τειχών της Αθήνας. Απέναντι από το Στάδιο, προκειμένου να υπάρχει πρόσβαση σε αυτό, υπήρχε πέτρινο γεφύρι με δυο τόξα, το οποίο καταστράφηκε στα τέλη του 18ου αιώνα. Στις όχθες και κατά μήκος του ποταμού υπήρχαν επίσης πολλά ιερά και δημόσια οικοδομήματα μεταξύ των οποίων το Ολυμπιείο, το Πύθιο, το Παναθηναϊκό στάδιο, το Ηρακλείο (Κυνόσαργες) κ.ά. Απέναντι δε από τη σημερινή εκκλησία της Αγίας Φωτεινής υπήρχε η κρήνη Καλλιρρόη.
Η κοίτη του άλλοτε ιερού ποταμού ξεκίνησε να καλύπτεται επί Μεταξά στα τέλη της δεκαετίας του ’30, από το ύψος της παλαιάς Σχολής Χωροφυλακής μέχρι την άλλοτε γέφυρα του Σταδίου, για να δημιουργηθεί η σημερινή λεωφόρος Μιχαλακοπούλου, που παραχωρεί τη θέση της πίσω από το Χίλτον στην Βασιλέως Κωνσταντίνου μέχρι περίπου το Παναθηναϊκό Στάδιο. Από εκεί μέχρι της συμβολή της Βασ. Κωνσταντίνου με τη Βουλιαγμένης υπάρχει μικρό τμήμα ακάλυπτης κοίτης, παράλληλα με τη Βασ. Κωνσταντίνου προς την πλευρά του Ολυμπιείου, το οποίο έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός χώρος. Στη συνέχεια την κοίτη του ποταμού ακολουθεί η οδός Καλλιρρόης. Οι εργασίες επικάλυψης του Ιλισού ολοκληρώθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960.
Από την αρχαιότητα και μέχρι τον 20ό αιώνα ο Ιλισός δεν εξέβαλε στη θάλασσα, αλλά ήταν παραπόταμος του Κηφισού, με τον οποίο συνέβαλε βόρεια του σημερινού Μοσχάτου. Κατά τη διάρκεια των έργων κάλυψης το ποτάμι εξετράπη και δημιουργήθηκε νέα κοίτη, κάτω από την Λεωφόρο Παναγή Τσαλδάρη στα όρια των Δήμων Μοσχάτου και Καλλιθέας, η οποία εκβάλλει στο μέσο του Φαληρικού όρμου.
Μυθολογία
Στην αρχαιότητα θεωρούνταν ιερός ποταμός. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, στις όχθες του πίστευαν πως διέμεναν οι Μούσες, προς τιμή των οποίων υπήρχε και βωμός με την ιδιαίτερη ονομασία «βωμός των Ιλισιάδων».
Επίσης, στον ποταμό αυτό ήρθε για να ξαποστάσει ο άνεμος Βορέας όταν αντελήφθη την όμορφη κόρη του Ερεχθέα Ωρείθυια, την οποία αρπάζοντας στις μεγάλες πτέρυγές του απήγαγε στο Σαρπηδόνιο ακρωτήριο της Θράκης.
Κατά την παράδοση κοντά στο ποταμό αυτό τοποθετείται το μέρος όπου φονεύθηκε εκούσια ο φιλόπατρις Βασιλεύς της Αθήνας Κόδρος από τους Δωριείς.
[Βικιπαίδεια] Πρωτοσελιδα – Ειδήσεις