Απόσπασμα από το απόρρητο προσωπικό ημερολόγιο του Σοβιετικού ηγέτη Νικήτα Χρουστσόφ, ο οποίος επισκέφθηκε την Αλβανία στις 25 Μαΐου του 1959 και παρέμεινε εκεί για 12 ημέρες.
«…Κατά την επίσκεψή μου στην Αλβανία κινήθηκα σχεδόν σ’ ολόκληρη τη χώρα και διαπίστωσα μεγάλες διαφορές ανάμεσα στις βόρειες και τις νότιες περιοχές της.
Στη νότια Αλβανία η πολιτιστική ανωτερότητα, αλλά και η εθνική ιδιαιτερότητα είναι καταφανέστατη, αφού ο πληθυσμός στη συντριπτική του πλειοψηφία αποτελείται από ΕΛΛΗΝΕΣ. Σε αντίθεση με τη βόρεια Αλβανία, οι νότιες περιοχές, χάρις στο Ελληνικό στοιχείο, παρουσιάζουν μια πολύ ανώτερη πολιτιστική εικόνα, κάτι το εντελώς ξεχωριστό από την υπόλοιπο χώρα.
Αυτήν την πολιτιστική υπεροχή όμως των ΕΛΛΗΝΩΝ του νότου, οι σύντροφοί μας Αλβανοί φαίνεται, ό,τι ΌΧΙ ΜΟΝΟ ΔΕΝ ΦΡΟΝΤΙΣΑΝ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΟΥΝ, αλλά, όπως κατάλαβα, ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΜΕ ΚΑΘΕ ΤΡΟΠΟ ΝΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΟΥΝ.
Όταν επισκέφθηκα τους Αγίους Σαράντα, ένα πανέμορφο λιμάνι στην Αδριατική, με υποδέχθηκαν ενθουσιώδη Ελληνικά πλήθη, που ζητωκραύγαζαν συνέχεια στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Δημιουργήθηκε μια ατμόσφαιρα καθαρά ΕΛΛΗΝΙΚΗ και μόνο οι άγριες φάτσες των Αστυνομικών και οι μορφές των Αλβανών επίσημων, θύμιζαν την Αλβανική κρατική παρουσία.
Εξέφρασα την έκπληξη και τον θαυμασμό μου στον σύντροφο Ενβέρ Χότζα, για την εντυπωσιακή παρουσία των ΕΛΛΗΝΩΝ, ο οποίος, φανερά ενοχλημένος, προσπάθησε να με πείσει, ότι πρόκειται για εξελληνισμένους γλωσσικά Αλβανούς…»
Πηγή: Himara.gr