Τεράστιο είναι το πλήγμα στην παραγωγή της ελληνικής πατάτας την τελευταία περίοδο, καθώς οι καιρικές συνθήκες και η ανομβρία την έχουν μετατρέψει σε είδος…υπό εξαφάνιση. Η εξέλιξη αυτή σαφώς έχει αντίκτυπο και στην τιμή της στα ράφια του σούπερ μάρκετ, καθώς έχει αυξηθεί μεσοσταθμικά κατά 40% την τελευταία τετραετία, φτάνοντας σε ορισμένες ποικιλίες ακόμα και τα 1,6 ευρώ το κιλό.
Την ίδια ώρα, εκπρόσωποι του πρωτογενούς τομέα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για εκτεταμένα φαινόμενα ελληνοποιήσεων, υποστηρίζοντας ότι εισάγονται πατάτες από άλλες χώρες, κυρίως από την Αίγυπτο, και «βαφτίζονται» ελληνικές.
«Η εικόνα είναι απογοητευτική. Παρόλο που οι περισσότεροι παραγωγοί διατήρησαν τις ίδιες εκτάσεις για την καλλιέργεια της πατάτας, ωστόσο, οι καιρικές συνθήκες και η έλλειψη βροχοπτώσεων, σε συνδυασμό με τη μεγάλη χρήση χημικών που κάνουν το προϊόν πιο ευάλωτο σε ασθένειες, οδήγησαν σε μείωση των αποδόσεων», αναφέρει παραγωγός από την Πελοπόννησο και συνεχίζει: «Ενώ, κανονικά, η απόδοση ανά στρέμμα ξεπερνούσε ακόμα και τους 3 τόνους, φέτος έχει πέσει στον 1 τόνο. Μειώθηκαν δηλαδή στο 1/3 οι αποδόσεις».
Όπως εξηγεί, η μειωμένη παραγωγή και το αυξημένο κόστος παραγωγής δημιουργούν εκρηκτικό «κοκτέιλ», κάνοντας παράλληλα σαφές πως οι μεσάζοντες παίζουν και κερδοσκοπικά παιχνίδια, εκτινάσσοντας τις τιμές στα ύψη.
Η σύγκριση τιμών
Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανικού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), αυτή τη στιγμή η χονδρική τιμή της εγχώριας πατάτας είναι αυξημένη κατά 15,4% στα 0,75 ευρώ το κιλό, όταν την ίδια περίοδο τα τρία προηγούμενα χρόνια (2021, 2022 και 2023) ήταν σταθερή στα 0,65 ευρώ το κιλό.
Ωστόσο, στα σούπερ μάρκετ και τις λαϊκές αγορές, η τιμή της πατάτας έχει αυξηθεί κατά 39,5% σε σχέση με το 2021, καθώς από τα 0,86 λεπτά το κιλό έχει εκτιναχθεί στα 1,20 ευρώ. Μάλιστα, η πατάτα Νάξου, που έχει χαρακτηριστεί ως Προϊόν Γεωγραφικής Ενδειξης (ΠΓΕ), αγγίζει στα ράφια τα 1,60 ευρώ το κιλό.
«Η πατάτα Νάξου βγαίνει δύο φορές το χρόνο. Το διάστημα Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου και το διάστημα Ιουνίου-Ιουλίου. Ωστόσο, η παραγωγή δεν πήγε καλά, γιατί ήταν μειωμένος ο πατατόσπορος από τους 180 τόνους στους 140, ενώ μεγάλο ”αγκάθι” αποτελεί η ανομβρία. Στη Νάξο έχουμε τελειώσει με την πατάτα από τις 10 Δεκεμβρίου. Δεν έχουμε ούτε για τα σπίτια μας. Γι’ αυτό οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί», επεσήμανε στον «Ε.Τ.» ο πρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου, Δημήτρης Καπούνης και συνέχισε: «Αν βλέπουν στα ράφια ή στους πάγκους της Λαϊκής πατάτα Νάξου, δεν είναι σίγουρα Νάξου, γιατί δεν υπάρχει».
Σε ό,τι αφορά στην τιμή της πατάτας Νάξου, από τον παραγωγό φεύγει στα 0,89 ευρώ το κιλό και στο ράφι κοστίζει 1,60 ευρώ, με τον κ. Καπούνη να σημειώνει ότι η τιμή είναι στα ίδια επίπεδα με τα περσινά. «Είναι φυσιολογικό η τιμή να είναι τόσο αυξημένη. Καθώς, λόγω της ανομβρίας, το ρεύμα που πληρώνουμε για τις γεωτρήσεις για να ποτίσουμε είναι πανάκριβο», εξήγησε.
Οι ελληνοποιήσεις
Την ώρα λοιπόν που η ελληνική παραγωγή δεν επαρκεί για να καλύψει την εσωτερική αγορά, εισάγονται αθρόα μεγάλες ποσότητες πατάτας από το εξωτερικό, τις οποίες οι έμποροι αναμιγνύουν με ελληνικές ή κυπριακές, που είναι πολύ ακριβότερες, και τις πουλάνε στην αγορά ως εγχώριο προϊόν.
Ενδεικτικά της κατάστασης που επικρατεί είναι τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων – Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT-HELLAS, σύμφωνα με τα οποία μόνο το πρώτο δίμηνο του 2024 εισήχθησαν στην Ελλάδα 63.467 τόνοι πατάτες έναντι 53.644 το ίδιο διάστημα του 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 18,31%. Οι ποσότητες αυτές προέρχονται κατά βάση από την Αίγυπτο και έπειτα από την Κύπρο και τη Γαλλία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πατάτες Αιγύπτου πωλούνται στη χονδρική στα 0,58 ευρώ το κιλό από 0,48 το 2023, 0,53 το 2022 και 0,40 ευρώ το 2021, αυξημένες δηλαδή κατά 45%, ενώ στο ράφι διατίθενται στα 0,92 ευρώ το κιλό, όταν πριν από μία τετραετία ήταν στα 0,60-0,65 ευρώ το κιλό. Αυξημένη κατά 52% είναι και η τιμή της πατάτας Κύπρου σε σχέση με τέσσερα χρόνια πριν, καθώς από τα 1,15 ευρώ το κιλό το 2022 και το 1 ευρώ το 2021, πλέον έχει ανέλθει στα 1,52 ευρώ. Αντίστοιχη άνοδος παρατηρείται και στη χονδρική, δεδομένου ότι από τα 0,63 ευρώ το 2021, η τιμή της ανήλθε στα 0,88 ευρώ το κιλό το 2022, στα 0,98 ευρώ πέρυσι και τώρα πωλείται έναντι 1 ευρώ το κιλό.
Μα πώς γίνεται; Με τόσες “πατάτες” που “παράγει” αυτή η “κυβέρνηση” θα έπρεπε από την προσφορά και μόνο οι τιμές να έχουν κατρακυλήσει στην άβυσσο! Καμία ζήτηση δεν μπορεί να ξεπεράσει μια τόσο εντατική παραγωγή, εκτός ίσως από εκείνη των αλβανών, των σκοπιανών και των τούρκων. Εκείνων η όρεξη είναι ακόρεστη. Οπότε εμείς προχωράμε!