Τι δεν κάνει η κυβέρνηση για να βάλει φρένο στην αύξηση των τιμών του ρεύματος, εκτός από το να στέλνει επιστολές στην Ούρσουλα

Πρόσφατα ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης κ. Ντράγκι δημοσίευσε την ετήσια έκθεση του όπου για το ρεύμα αναφέρει κατά λέξη:

“Οι κανόνες της ευρωπαϊκής αγοράς μεταβιβάζουν μια αστάθεια τιμών στους τελικούς χρήστες και ενδέχεται να αποτρέψουν τα πλήρη οφέλη της απαλλαγής από τον άνθρακα παραγωγής ενέργειας από την άφιξή τους.
Ακόμη και όταν η Ευρώπη μειώνει την εξάρτησή της από το φυσικό αέριο και αυξάνει επενδύσεις στην παραγωγή καθαρής ενέργειας, οι κανόνες της αγοράς στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας δεν αποσυνδέουν πλήρως την τιμή της ανανεώσιμης και της πυρηνικής ενέργειας από τις υψηλότερες και πιο ασταθείς τιμές ορυκτών καυσίμων, εμποδίζοντας τους τελικούς χρήστες να αξιοποιήσουν πλήρως το οφέλη της καθαρής ενέργειας στους λογαριασμούς τους”.

Τι λέει κοινώς ο Ντράγκι; ότι οι πολίτες δεν επωφελούνται από τα οφέλη της πράσινης ενέργειας, όπως του τσάμπα ήλιου και του τσάμπα ανέμου, λόγω του στρεβλού ευρωπαϊκού μηχανισμού τιμολόγησης του ρεύματος (target model) που έχει σαν βάση αναφοράς (pricing reference) την χρηματιστηριακή τιμή του φυσικού αερίου και δεν λαμβάνει υπόψιν τις φθηνές τιμές της πυρηνικής, των υδροηλεκτρικών και των ΑΠΕ. Τουναντίον οι προσφέροντες ρεύμα από πυρηνικά, υδροηλεκτρικά, από ΑΠΕ αποζημιώνονται με βάση την ακριβότερη προσφορά που δίνει ένας παραγωγός ρεύματος από αέριο.

Αντί η μέση χονδρική τιμή ρεύματος να διαμορφώνεται με βάση τις τιμές που προσφέρονται στον Διαχειριστή από όλες τις τεχνολογίες (ΑΠΕ, υδροηλεκτρικά, αέριο, πυρηνικά κλπ) σταθμισμένες στις προσφερθείσες ποσότητες ρεύματος, λαμβάνεται υπόψιν μόνο το ακριβό αέριο, όπου τεχνητά οι κερδοσκόποι την νύκτα που ανεβαίνει κατακόρυφα η ζήτηση δίνουν τιμές μέχρι και 900 ευρώ την μεγαβατώρα, ενώ την προηγούμενη ημέρα το μεσημέρι για την ίδια ποσότητα ρεύματος και για την ίδια τεχνολογία παραγωγής ρεύματος έδιναν 130 ευρώ. Θα πει κάποιος αυτός είναι ο νόμος της προσφοράς και ζήτησης, ναι αλλά όχι με εναρμονισμένες πρακτικές για να κερδίζουν όλοι οι παραγωγοί καταστρατηγώντας τους κανόνες του ανταγωνισμού .

Έτσι λοιπόν δημιουργούνται τα ουρανοκατέβατα κέρδη για όλους τους παραγωγούς, είτε προσφέρουν ρεύμα από λιγνίτη, είτε από αιολικά, είτε από φ/β, είτε από υδροηλεκτρικά. Έχει λογική αυτό το ληστρικό μοντέλο τιμολόγησης; Μάλλον ναι! Αλλιώς πως οι παραγωγοί μέσα σε ένα έτος θα δημιουργούσαν υπερκέρδη κάποιων δισ. ευρώ;

Πάντως η επιβολή του τέλους των 10 ευρώ στην μεγαβατώρα του αερίου δεν έχει καμία σχέση με αυτό που λέγεται φορολόγηση στα ουρανοκατέβατα κέρδη, για τα οποία μίλησε ο κος Μητσοτάκης. Στην πρώτη περίπτωση οι παραγωγοί μετακυλίουν το τέλος αυτό στους καταναλωτές μέσω της αύξησης της χονδρικής. Οπότε χαμένοι είναι μόνο οι καταναλωτές. Στη δεύτερη περίπτωση για να εντοπιστούν τα υπερκέρδη θέλει τουλάχιστον ένα χρόνο και με αμφίβολες και επισφαλείς μεθόδους
Δείτε τι συνέβη το 2022, μια παρωδία μεταξύ ΥΠΟΙΚ, ΡΑΕ, Ορκωτών λογιστών κλπ. Κι όλος αυτός ο ντόρος για να μαζευτούν κάποιες λίγες δεκάδες εκατ. ευρώ. Η λύση είναι αλλαγή μοντέλου ενεργειακής πολιτικής με έμφαση όχι σε επενδύσεις φωτοβολταικών και αιολικών πάρκων, αυτές οι μονάδες έχουν υπερκαλύψει κατά 140% τους στόχους της ΕΕ μέχρι το 2030. Η Ελλάδα πρέπει να δρομολογήσει τους ευρωπαϊκούς, πόρους στην ανάπτυξη νέων δικτύων και στον εκσυγχρονισμό των υποδομών, αυτά έχει ανάγκη και τέλος στην αλλαγή του αντί-αποδοτικού της ενεργειακού μίγματος. Το μέλλον ως προς τις ΑΠΕ είναι η αντλησιοταμίευση, τα βιοκαύσιμα, η γεωθερμία, το υδρογόνο και γιατί όχι και σε μικρούς πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Τι δεν κάνει η κυβέρνηση για να βάλει φρένο στην αύξηση των τιμών του ρεύματος, εκτός από το να στέλνει επιστολές στην Ούρσουλα.
1. Έκτακτη φορολόγηση μέχρι κ 90% στα ουρανοκατέβατα κέρδη και όχι την αστεία επιβολή τέλους αερίου 10 ευρώ στην θερμική μεγαβατώρα σε παραγωγούς που καίνε αέριο για να παράγουν ρεύμα, διότι αποδείχθηκε ότι αυτή την μετακυλίουν στην τιμή εκκαθάρισης, την οποία πληρώνουν στο τέλος οι καταναλωτές μέσω της λιανικής.
2. Αποσύνδεση της χώρας μας από τον στρεβλό ευρωπαϊκό μηχανισμό του target model για την τιμολόγηση του ρεύματος αναφορικά με την αποζημίωση όλων των προσφορών στον διαχειριστή με βάση την ακριβότερη τιμή που προέρχεται από το φυσικό αέριο. Ότι έκαναν το 2022 οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι και το διατηρούν ακόμα και σήμερα. Ποιο ήταν το επιχείρημα της αποσύνδεσης τους; Οι μειωμένες διασυνδέσεις με την υπόλοιπη Ευρώπη. Δηλαδή ότι έχει και η Ελλάδα και κάποιες Βαλκανικές. Κοινώς εμείς δεν απολαμβάνουμε την ενοποιημένη αγορά ενέργειας.
3. Απεμπλοκή του 80% της έκθεσης της ενέργειας μας από το χρηματιστήριο και αυτό το ποσοστό να κλειδώσει με σύναψη προθεσμιακών συμβολαίων με καθορισμένες τιμές για δύο, τρία χρόνια, ώστε οι πάροχοι να ”χετζάρουν” μεγάλες ποσότητες ενέργειας για να πετύχουν χαμηλότερες τιμές, δηλ. ότι κάνει όλη η υπόλοιπη βόρεια και δυτική Ευρώπη.
4. Κατάργηση της λειτουργικής και επενδυτικής ενίσχυσης των παραγωγών ρεύματος μέσω ΑΠΕ, δεν κατάλαβα, να εισέλθουν κι αυτοί στην ελεύθερη αγορά, όχι να τους επιδοτούν οι καταναλωτές μέσω του ΕΤΜΕΑΡ, τέλος οι προνομιακές μεταχειρίσεις.
5. Οι επιχειρήσεις και δη οι ενεργοβόρες να απεμπλακούν από την στρεβλή και ασήκωτη καρτελοποιημένη αγορά ρεύματος, και να εφαρμοστεί επιτέλους το μοντέλο PPA κατευθείαν συμβάσεις οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις με πράσινους παραγωγούς της αρεσκείας τους για να πετύχουν χαμηλές τιμές, ότι γίνεται και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Καλές είναι οι επιστολές, καλύτερες όμως είναι η πολιτική τόλμη και η διάθεση να σπάσεις τα καρτέλ του ρεύματος.

Χριστοδουλίδης Μιχάλης
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ
Ενεργειακός Επιθεωρητής και Σύμβουλος Ενέργειας