Όταν φυτεύουμε σε γλάστρες και ζαρντινιέρες, χρησιμοποιούμε φυτόχωμα – ένα μίγμα υλικών που παρέχει τις κατάλληλες συνθήκες για να αναπτυχθούν οι ρίζες των φυτών.
Τα φυτοχώματα περιλαμβάνουν διαφορετικά συστατικά σε συγκεκριμένες αναλογίες, ώστε να παρέχουν την απαραίτητη αποστράγγιση του νερού, καλό αερισμό του χώματος, καθώς και θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη των φυτών.
Ανάλογα το είδος των φυτών, αν για παράδειγμα είναι καλλωπιστικά φυτά ή λαχανικά, χρησιμοποιούμε το κατάλληλο μίγμα φυτοχώματος για να αναπτυχθούν καλύτερα.
Για αυτό άλλωστε, στα καταστήματα συναντάμε πολλούς τύπους φυτοχωμάτων που περιέχουν διάφορες συνθέσεις μιγμάτων για αντίστοιχες ομάδες φυτών.
Σε προηγούμενο άρθρο έχουμε αναφερθεί αναλυτικά στο πώς επιλέγουμε φυτόχωμα και όσα πρέπει να γνωρίζουμε για κάθε κατηγορία φυτοχώματος.
Μπορούμε, βέβαια, να φτιάξουμε και δικά μας σπιτικά μίγματα που μας επιτρέπουν να μειώσουμε το κόστος για τις γλάστρες μας και παράλληλα να έχουμε την καλύτερη δυνατή απόδοση για τα φυτά μας.
Ας δούμε λοιπόν τις δικές μας βασικές συνταγές για τις κύριες κατηγορίες φυτών, ώστε να φτιάξουμε φυτόχωμα στο σπίτι και να απολαμβάνουμε υγιή όμορφα φυτά στις αυλές και στα μπαλκόνια μας.
Ποια είναι τα βασικά υλικά που χρησιμοποιούμε για να φτιάξουμε το δικό μας φυτόχωμα;
Κάθε μίγμα για φυτόχωμα αποτελείται από οργανικά και ανόργανα συστατικά.
Στην πιο απλή σπιτική εκδοχή του, χρησιμοποιούμε χώμα που έχουμε στον κήπο (κηπόχωμα) και το εμπλουτίζουμε με διάφορα εδαφοβελτιωτικά υλικά ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Τα πιο δημοφιλή υλικά που χρησιμοποιούμε στο μίγμα ενός φυτοχώματος είναι τα εξής:
α) Τύρφη
Η τύρφη είναι ένα φυσικό προϊόν που έχει εξαιρετικές ιδιότητες ως εδαφοβελτιωτικό υλικό, βοηθάει δηλαδή το χώμα μας να συγκρατεί νερό, αέρα και θρεπτικά συστατικά που σε άλλη περίπτωση θα χανόντουσαν από το έδαφος. Υπάρχουν 2 βασικά είδη τύρφης, η ξανθιά τύρφη και η μαύρη τύρφη.
β) Περλίτης
Ο περλίτης είναι ένα φυσικό ορυκτό που βελτιώνει τα χαρακτηριστικά του εδάφους, ώστε να έχουμε καλύτερο αερισμό για την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος των φυτών και μεγαλύτερη συγκράτηση υγρασίας.
γ) Κοπριά
Η κοπριά των ζώων χρησιμοποιείται ως λίπασμα για τον εμπλουτισμό με θρεπτικά συστατικά και ως εδαφοβελτιωτικό για τη βελτίωση των φυσικών χαρακτηριστικών του εδάφους.
δ) Κομπόστ
Το κομπόστ δημιουργείται, συνήθως, από φυτικά υπολείμματα της κουζίνας και του κήπου μέσω της κομποστοποίησης, μιας φυσικής διαδικασίας που μας επιτρέπει να τα χρησιμοποιήσουμε στα φυτά μας.
ε) Πευκόφλουδα
Ο φυσικός φλοιος του πεύκου χρησιμοποιείται σε μίγματα φυτοχώματος, καθώς έχει την ιδιότητα να διατηρεί την υγρασία και να επιτρέπει τον καλό αερισμό του εδάφους.
στ) Άμμος
Η άμμος είναι ιδανική παρασκευή ελαφρών μιγμάτων για γλάστρες, σε περιπτώσεις που χρειαζόμαστε περισσότερο αεριμό και λιγότερη συγκράτηση υγρασίας. Η ποταμίσια άμμος δεν περιέχει άλατα και είναι κατάλληλη για χρήση στην κηπουρική.
Ποιες είναι οι βασικές συνταγές φυτοχώματος για τις γλάστρες μας
Ανάλογα τις εδαφικές απαιτήσεις και τις ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά που έχει κάθε βασική κατηγορία φυτών, θα χρειαστεί να διαμορφώσουμε το αντίστοιχο μίγμα.
Τα υλικά που χρησιμοποιούμε και οι αναλογίες τους, καθορίζουμε τη δομή του φυτοχώματος και τις ιδιότητες του. Δηλαδή πόσο νερό συγκρατεί, ποια θρεπτικά συστατικά παρέχει στα φυτά και πόσο καλό αερισμό διαθέτει.
Παρακάτω παρουσιάζουμε 7 προτεινόμενες συνταγές φυτοχώματος για φυτά εξωτερικού χώρου, για οξύφιλα φυτά, για φυτά εσωτερικού χώρου, για λαχανικά, για αρωματικά φυτά, για κάκτους και παχύφυτα, και για καρποφόρα δέντρα:
1. Φυτόχωμα για φυτά εξωτερικού χώρου
Προτεινόμενο μίγμα για καλλωπιστικά φυτά εξωτερικού χώρου όπως τριανταφυλλιές, ιβίσκους, γεράνια, πετούνιες, διμορφοθήκες, χρυσάνθεμα, βουκαμβίλιες και γιασεμιά.
Τύρφη: 50%
Άμμος ή περλίτης: 10%
Κομπόστ ή κοπριά: 20%
Χώμα από τον κήπο: 10%
2. Φυτόχωμα για οξύφιλα φυτά
Προτεινόμενο μίγμα για οξύφιλα καλλωπιστικά φυτά όπως γαρδένιες, ορτανσίες, αζαλέες, ροδόδεντρα και καμέλιες.
Ξανθιά Τύρφη: 40%
Περλίτης: 20%
Κομπόστ: 20%
Φλούδα πεύκου τριμμένη: 20%
3. Φυτόχωμα για φυτά εσωτερικού χώρου
Προτεινόμενο μίγμα για φυτά εσωτερικού χώρου όπως το ανθούριο, το σπαθίφυλλο, η κέντια, ο ζαμιοκούλκας, η δράκαινα και η μονστέρα.
Τύρφη ή κοκοφοίνικας: 50%
Περλίτης: 25%
Κομπόστ: 20%
Άμμος: 5%
4. Φυτόχωμα για λαχανικά
Προτεινόμενο μίγμα για καλλιέργεια λαχανικών σε γλάστρες όπως για καλλιέργεια μαρουλιού, για καλλιέργεια ντομάτας, για καλλιέργεια αγγουριού και καλλιέργεια φράουλας.
Τύρφη ή κοκοφοίνικας: 30%
Κομπόστ: 30%
Περλίτης ή άμμος: 20%
Κοπριά: 10%
Χώμα από τον κήπο: 10%
5. Φυτόχωμα για αρωματικά φυτά
Προτεινόμενο μίγμα για καλλιέργεια αρωματικών φυτών σε γλάστρες όπως για καλλιέργεια δυόσμου, για καλλιέργεια ρίγανης, για καλλιέργεια θυμαριού, για καλλιέργεια μέντας και καλλιέργεια λεβάντας.
Τύρφη: 40%
Κομπόστ: 20%
Άμμος: 20%
Περλίτης: 10%
Ελαφρόπετρα: 10%
6. Φυτόχωμα για καρποφόρα δέντρα
Προτεινόμενο μίγμα για καλλιέργεια καρποφόρων δέντρων σε γλάστρα όπως λεμονιά σε γλάστρα, πορτοκαλιά σε γλάστρα, κουμκουάτ σε γλάστρα, βερικοκιά, μηλιά και αχλαδιά.
Τύρφη: 40%
Κομπόστ: 30%
Περλίτης ή ελαφρόπετρα: 20%
Άμμος: 10%
7. Φυτόχωμα για παχύφυτα και κάκτους
Προτεινόμενο μίγμα για φύτευση παχύφυτων και κάκτων σε γλάστρες όπως η κρασούλα, η εχεβέρια, η μπριγκάμια, το παχυπόδιο, το αντένιουμ, η αγαύη και η σανσιβέρια.
Τύρφη: 30%
Ελαφρόπετρα: 30%
Άμμος: 20%
Περλίτης: 10%
Χαλίκι ψιλό: 10%
Πως ανακατεύουμε τα υλικά στο μείγμα φυτοχώματος;
Για να φτιάξουμε ένα καλό και ομοιόμορφο μίγμα φυτοχώματος, θα χρειαστεί να ακολουθήσουμε τις παρακάτω βασικές οδηγίες για την παρασκευή του.
Ετοιμάζουμε τα υλικά, τα οποία πρέπει να είναι κοσκινισμένα, σε ξηρή ή ελαφρώς υγρή μορφή, σε ξεχωριστές καθαρές λεκάνες.
Μετρούμε την ποσότητα των υλικών που θα χρησιμοποιήσουμε στο μίγμα φυτοχώματος ως προς τον όγκο.
Ανακατεύουμε πρώτα τα υλικά που χρησιμοποιούμε για αποστράγγιση όπως η ελαφρόπετρα, ο περλίτης και το χαλίκι.
Προσθέτουμε την τύρφη και το κηπόχωμα που αποτελεί την βάση του μίγματος.
Τελευταία προσθέτουμε την κοπριά και το κομπόστ που αποτελούν τα πιο βαριά συστατικά του μίγματος.
Ανακατεύουμε καλά με φτυαράκι ή με τα χέρια φορώντας γάντια μέχρι να γίνει ομοιογενές το μίγμα.
Κι ένα μυστικό για το μίγμα φυτοχώματος
Αν το μίγμα φυτοχώματος περισσέψει, μπορούμε να το φυλάξουμε σε σακούλα ή σε κουβά και να το αποθηκεύσουμε σε σκιερό και στεγνό μέρος.