Μανώλης Κοττάκης
Οι έρευνες που άρχισε η ευρωπαϊκή Εισαγγελία για τη διαχείριση του κοινοτικού χρήματος με τη φουσκωμένη σύμβαση 717 των Τεμπών, με τις παράνομες αγροτικές επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα υπερτιμολογημένα πεντάκις σπιτάκια της ανακύκλωσης και ό,τι άλλο ακολουθήσει στο μέλλον δεν έχουν απλώς ποινικό χαρακτήρα. Ουσιαστικά μας περιγράφουν την πολύ πρόσφατη πολιτική και οικονομική ιστορία της χώρας.
Πρώτον, διότι συνειδητοποιούμε ότι η όποια οικονομική ανάπτυξη έχει έρθει στον τόπο αυτά τα χρόνια προέκυψε αποκλειστικά από λεφτά της Ευρώπης, των διαρθρωτικών ταμείων της και των τραπεζών της, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Στην οποία αντιπρόεδρος είναι τέως υφυπουργός Ανάπτυξης της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Χωρίς αυτά τα λεφτά θα ήταν αδύνατη η μόχλευση της ελληνικής οικονομίας, σε σημείο που να μείνει έκθαμβος ο «Εκόνομιστ» κάποια στιγμή και να μιλήσει για ελληνικό θαύμα. Η Ευρώπη, λοιπόν, μας κράτησε όρθιους μετά την παραμονή μας στην ευρωζώνη και δευτερευόντως η βελτίωση των δημόσιων οικονομικών μας.
Δεύτερον, η Ευρώπη δεν μας βοήθησε για την καλή της την καρδιά. Είχε κάθε λόγο να το κάνει, για δύο λόγους. Ο πρώτος ήταν ότι έπρεπε να πάρει τα χρήματά της πίσω. Αρα να αποπληρωθούν τα διμερή και άλλα πολυμερή δάνεια στα οποία είχε προχωρήσει η Ελληνική Δημοκρατία με διάφορες χώρες της, καθώς και για να εξοφληθεί προώρως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Πράγματι έγιναν πρόωρες πληρωμές. Την ώρα που ο μεσαίος ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος στενάζει από το πρόβλημα της ρευστότητας! Ο δεύτερος λόγος ήταν ότι μέσω των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, των διαρθρωτικών ταμείων και του ΕΣΠΑ η Ευρώπη απαιτούσε ένα μέρος των χρηματοδοτήσεων να επιστραφεί στις οικονομίες της υπό τη μορφή συμβολαίων σε επιχειρήσεις της.
Τρίτον, όπως απεδείχθη στην πράξη η ελληνική κυβέρνηση, θεωρώντας ότι έχει μαζί της τη «διαιτησία», την προεδρία της Κομισιόν, με συγγενικά πρόσωπα της οποίας υπέγραψε συμβόλαια ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ στην πανδημία, παραβίασε τα υπεσχημένα. Ενώ τα υπεσχημένα ήταν ότι ένα μέρος από το Ταμείο Ανάκαμψης θα πήγαινε σε γαλλικές και σε γερμανικές εταιρίες, η κυβέρνηση του κυρίου Μητσοτάκη μοίρασε τα χρήματα σε φίλους της από το Κολλέγιο Αθηνών επιχειρηματίες, σε τμήματα της οικονομικής διαπλοκής, σε σημιτικούς εκσυγχρονιστές και σε ψηφοφόρους της στην Κρήτη, στην οποία πρέπει να «έπεσαν» πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ από επιδοτήσεις, αν αθροίσουμε στα χρήματα του ΟΠΕΚΕΠΕ και της βιολογικής γεωργίας (προσεχώς αυτά).
Τέταρτον, οι έρευνες της ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για την κατά συρροή παραβίαση του κοινοτικού δικαίου και τη διασπάθιση του κοινοτικού χρήματος έχουν διπλή στόχευση. Πέραν της μη τήρησης των κοινοτικών κανονισμών και οδηγιών.
Η πρώτη είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση επανέλαβε όλα όσα οδήγησαν τη χώρα στην κρίση. Διοχέτευσε, δηλαδή, παρατύπως και παρανόμως τα περισσότερα χρήματα των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων σε πέντε έξι εντελώς δικούς της επιχειρηματίες και πέταξε έξω από τον ανταγωνισμό τις λοιπές ελληνικές επιχειρήσεις καθώς και πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Εξ ου και οι απευθείας αναθέσεις εκ συστήματος. Η διαφθορά και οι επιλεκτικές προτιμήσεις στους πέντε έξι της «ημετέρας ελίτ» εμποδίζουν την πραγματική ανάπτυξη των υγιών επιχειρήσεων της οικονομίας.
Η δεύτερη στόχευση αφορά αμερικανικές εταιρίες υποστηριζόμενες από τους Δημοκρατικούς, οι οποίες πήραν τις δουλειές από ευρωπαϊκές εταιρίες, μεταξύ αυτών και ελληνικές, με υπερτιμολογήσεις. Η υπόθεση με τα πανάκριβα προκάτ «σπιτάκια της ανακύκλωσης», που στοίχισε όσο ένα πραγματικό σπίτι ακίνητο με αντικειμενική αξία 300.000 ευρώ, είναι χαρακτηριστική. Κάποιοι από τους πρωταγωνιστές που έβαλαν τις υπογραφές τους θεωρούσαν εγγύηση για τη νομική προστασία τους το γεγονός πως όταν τα εγκαινίαζαν και τα παρέδιδαν σ’ ολόκληρη τη χώρα φωτογραφίζονταν με τους Αμερικανούς πρέσβεις.
Σωστή πολιτική εκτίμηση καταρχάς με τα δεδομένα εκείνης της εποχής (δεν βρέθηκε δικαστής που να ορθώσει ανάστημα και να διατάξει έρευνα, παρά τα δημοσιεύματα του Τύπου και τις ερωτήσεις στον κοινοβουλευτικό έλεγχο από το 2021), αλλά με τη διαφορά ότι φωτογραφίζονταν με τους πρέσβεις των… Δημοκρατικών. Και σήμερα δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον από τη νέα διοίκηση Τραμπ, μετά την πρόσφατη πολιτική αλλαγή στις Ηνωμένες Πολιτείες, να τους δοθούν νομικές εγγυήσεις για ποινική προστασία και μη διώξεις. Τα ζητήματα της ποινικής ευθύνης είναι λάθος να τα προσεγγίζει κανείς με πολιτικούς υπολογισμούς διαρκείας! Κάπως έτσι φτάσαμε ως εδώ αλλά, όπως φαίνεται, θα έχουμε και μακρά συνέχεια.
Είναι πολλά τα δισεκατομμύρια που πρέπει να ελεγχθούν. Ο αγώνας που κάνει η ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη βεβαίως με τα μέσα που διαθέτει είναι τιτάνιος καθώς επιβοηθείται στο έργο της πλέον του προσωπικού της με ελεγκτές από την υπηρεσία κατά της κοινοτικής απάτης OLAF, αλλά και από τη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ). Οι οποίοι επίσης επιχειρούν σε ένα ναρκοθετημένο από την Κομισιόν περιβάλλον. Ωστόσο, τα μέχρι τώρα αποτελέσματά της είναι εντυπωσιακά και εκθέτουν συνολικά το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Οπως διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια, βεβαίως. Με την (πλην φωτεινών εξαιρέσεων) συγχώνευση της μητσοτακικής κολλεγιακής Νέας Δημοκρατίας με το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ και τα σταγονίδια της Ακροδεξιάς.
Μέσα στη γενική σύγχυση αυτό μέχρι τώρα δεν έχει γίνει εντελώς καθαρό, αλλά είναι θέμα χρόνου να συμβεί και αυτό. Η ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη διερευνά αυτό το διάστημα κατά στάδια πώς η Ελληνική Δημοκρατία διαχειρίστηκε το σύνολο των ευρωπαϊκών πόρων που έλαβε την τελευταία εξαετία. Για πού προορίζονταν τα λεφτά και σε ποια ευρωλιγούρια πήγαν. Από τα τρένα μέχρι τους αγρότες και από το περιβάλλον μέχρι το Ταμείο Ανάκαμψης. Διερευνά στην ουσία επί της αρχής και κατά περίπτωση κατά πόσον η Ελληνική Δημοκρατία δικαιούται στο μέλλον ευρωπαϊκούς πόρους και πόσους. Αν αύριο κοπεί η γραμμή ευρωπαϊκής εριστικότητας προς αυτή την ελληνική κυβέρνηση, την επόμενη έπεσε. Δε χρειάζονται νέα κόμματα.
Υστερόγραφο: Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, με ανοικτές τις έρευνες Κοβέσι για τη διαχείριση κοινοτικών χρημάτων, το πόσο σοφό ήταν το να ομολογήσει δημοσίως υπουργός της κυβέρνησης ότι το κράτος πληρώνει χρήματα για συμβάσεις με στόχο την εξαγορά πολιτικής υποστήριξης, θα το δείξει το μέλλον.