Οι τοπικές κοινωνίες έχουν έναν ιδιαίτερο τρόπο νά «διαβάζουν» τά γεγονότα πού τίς αφορουν

Μανώλης Κοττάκης

Στά Χανιά δέν εξέπληξε κανέναν η δράση της μαφίας καί η βαθειά διείσδυσή της μέσα στό κράτος καί τούς θεσμούς: Δικαιοσύνη, Αστυνομία, Ένοπλες Δυνάμεις, Λιμενικό, Εκκλησία, Μέσα Ενημερώσεως, Τράπεζες, Αυτοδιοίκηση, κορυφαια πρόσωπα της πολιτικης.

Όλα αυτά ειναι γνωστά σέ όλους, κατά τό μαλλον ή ηττον, καί εξηγουνται. Στήν μικρή κλίμακα ειναι νόμος: η ισχύς επιβάλλει τήν σιωπή καί τήν ανοχή. Θυμαμαι ακόμη τό περίλυπο ύφος του αξιοπρεπους πατέρα πού έχασε τό βλαστάρι του από τόν μεθυσμένο οδηγό της Πόρσε σέ δυστύχημα έξω από τά Χανιά, ο οποιος αφέθηκε ελεύθερος μετά από αλκοτέστ, γιατί έγινε (όπως ισχυρίζονται κάποιοι) άνωθεν παρέμβαση. Ο άνθρωπος έδειχνε ξεκάθαρα ότι γνωρίζει πώς δέν θά βρει τό δίκιο του. Μέ ποιόν νά τά βάλει; Χαμένο τό παιχνίδι. Ισχύς.

Αυτό πού στήν προκειμένη υπόθεση δημιουργει τεράστια εντύπωση στήν τοπική κοινωνία ειναι ότι η οικογένεια δέν κατάφερε νά προστατέψει τούς γνωστούς της ανθρώπους. Ή δέν θέλησε. Όποιοι καί άν ειναι αυτοί. Κάνει τεράστια εντύπωση επίσης ότι οι συνιστωσες της οικογένειας πού έχουν προβλήματα από τήν λίστα των υποψηφίων στίς προηγούμενες εκλογές δέν κατάφεραν νά συνεννοηθουν καί τοπικά εμφανίζονται διχασμένες. Μέ συνέπεια, κορυφαιο πρόσωπο νά ειναι πολιτικως εκτεθειμένο από τήν αγοραπωλησία στό εκκλησιαστικό φιλέτο του Μαραθίου από αλλοδαπό καί εντόπιο φίλο γειτονικου νομου μέ ορίζοντα αποπληρωμης τά πενηντα έτη. Η διαφθορά στίς τοπικές κοινωνίες θεωρειται γνωστή. Αυτό πού τούς ειναι νέο ειναι η αδυναμία συγκαλύψεως της διαφθορας εντός έδρας. Κάποιοι λένε: καί η άρνηση.

Θεωρειται από τόν κόσμο απομείωση ισχύος καί αδυναμία.

Σας λέω ό,τι μου μεταφέρεται ότι συζητειται στίς παρέες. Κανείς δέν πιστεύει πώς ό,τι έγινε συνέβη μέ πρωτοβουλία του κεντρικου καταστήματος πού ήθελε νά κτυπήσει τήν διαφθορά, όπως πανηγυρίζει μέ πρωτοσέλιδα ο ανενημέρωτος φιλικός Τύπος. Κανείς δέν ενστερνίζεται τήν θεωρία ότι «καίγονται» τά σπαρτά. Ότι οι πάνω «καινε» τούς «κάτω» στό πλαίσιο μιας, κατά Σουμπέτερ, «δημιουργικης καταστροφης» γιά νά πάει παρακάτω τό σύστημα. Μέ αναγκαστική συνέπεια τήν ρίψη στήν πυρά των πιό αδύνατων κρίκων από τούς δυνατούς. Απορρίπτεται τό σενάριο. Όλοι ψάχνουν νά βρουν τί κρύβεται πίσω από τήν αυτονόμηση των συστημάτων, κεντρικων καί τοπικων, καί τήν πρωτοβουλία τους νά καταδιώξουν τώρα τό οργανωμένο έγκλημα πού επί πολλά χρόνια ηταν στό απυρόβλητο. Γιατί από τήν τελική απάντηση στό ερώτημα κρίνεται γιά τόν κόσμο άν τό σύστημα ειναι σέ τελική φάση αποδρομης καί πρέπει νά αρχίσει νά παίρνει τίς αποστάσεις του ή όχι. Παρόμοια «ανάγνωση» έγινε από τήν τοπική κοινωνία στό Ηράκλειο μετά τήν αποκάλυψη του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Αρκετοί, όχι όλοι, δέν ενοχλήθηκαν από τήν αποκάλυψη του σκανδάλου, αλλά από τό γεγονός ότι «δέν τούς τό ειπαν γιά νά κάνουν αίτηση καί νά πάρουν επιδότηση καί αυτοί». Έτσι βλέπουν τά πράγματα οι τοπικές κοινωνίες κάθε φορά πού διαπλέκεται η ψηφος μέ τόν ελληνικό ποινικό νόμο. Αγνοουσαν βεβαίως τί συμβαίνει όταν διαπλέκεται μέ τόν ευρωπαϊκό νόμο.

Η μεγάλη κοινωνία όμως, έξω από τήν Μεγαλόνησο, κεντρωα, δεξιά καί αριστερή, βλέπει τήν Κρήτη ως πολιτική υπόθεση πρός μελέτη (case study). Ως τό «υπόδειγμα» της διακυβερνήσεως. Οι υποψίες πού υπάρχουν γιά τό πως κυβερναται η χώρα από μιά μεγάλη παρέα, μέ τίς συνταγματικές εξουσίες νά έχουν συγχωνευτει καί τόν νόμο νά έχει παραδοθει στό έγκλημα, από ενδείξεις στά Τέμπη καί τίς υποκλοπές, έγιναν αποδείξεις στήν Κρήτη. Στήν επισύνδεση του ΟΠΕΚΕΠΕ ακούγεται ιδιώτης πού έχει ζητηθει η δίωξή του γιά συμμετοχή σέ εγκληματική οργάνωση νά συζητα μεθόδευση μέ τήν συμμετοχή του υπουργου Δικαιοσύνης γιά τό πως θά αντικατασταθει από τήν υπόθεση η Ευρωπαία Εισαγγελέας Παπανδρέου. Απόπειρα τήν οποία δέν διέψευσε ο κύριος υπουργός, απλως καλύφθηκε πίσω από τήν ευχαριστήρια επιστολή του τέως επί κεφαλης του Γραφείου Αθηνων της Ευρωπαϊκης Εισαγγελίας. Απόπειρα πού δυστυχως ακόμη καί σήμερα συνεχίζεται εις βάρος της κυρίας Παπανδρέου, μέ τό αντίθετο αποτέλεσμα μέχρι στιγμης. Η Λάουρα Κοβέσι προτίθεται νά της ανανεώσει τήν θητεία.

Στήν υπόθεση των Χανίων τά πράγματα έγιναν πιό αγοραια. Ο φερόμενος ως έμπορος κοκαίνης βαπτίστηκε «χρήστης» καί αθωώθηκε πανηγυρικως από τό Μονομελές Πρωτοδικειο της πόλεως. Δέν αποκλείεται μάλιστα νά υπάρχει καί δικαστής στίς επισυνδέσεις Χρυσοχοίδη πού θά μας «πει» περισσότερα. Ο υπουργός, όταν ερωταται σχετικως, δέν απαντα.

Η Κρήτη επιβεβαιώνει δυστυχως στήν μεγάλη κοινωνία μέσα από τίς επισυνδέσεις Χρυσοχοίδη ποιός κυβερνα αυτόν τόν τόπο. Ποιός ενίοτε ανεβαίνει στήν έδρα καί δικάζει. Ποιός κάθεται μπροστά στό πληκτρολόγιο καί γράφει. Ποιός κάνει τά στραβά μάτια καί δέν συλλαμβάνει. Ποιός ανεβαίνει μέ τήν στήριξη του Πατριάρχη καί των Γερμανων στόν επισκοπικό θρόνο καί κηρύττει! Τό άν η Κυβέρνηση ειναι αναμεμειγμένη σέ αυτό, ειναι κάτι πρός απόδειξιν. Η Δημοκρατία χρειάζεται τίς αποδείξεις γιά τόσο σοβαρές υποθέσεις. Δέν θά είμαστε επιπόλαιοι καί βιαστικοί. Τό βέβαιον ειναι όμως, άν υποθέσουμε χάριν της συζητήσεως ότι όλα γίνονται ερήμην της καί δέν ξέρει τίποτε γιά τό έγκλημα, πώς έχει τεράστια πολιτική ευθύνη γιά τό κενό εξουσίας. Η μακρά απουσία της οργανωμένης, υποτίθεται, Πολιτείας από τόν έλεγχο της ανομίας ισοδυναμει μέ πολιτική ενοχή. Οι πολιτες έχουν δει τά ίδια σέ παραλλαγές στήν Λάρισα μέ τήν διαχείριση του θέματος των Τεμπων καί προμηθειων της πανδημίας. Στήν Κοζάνη μέ τήν «συντονίστρια Κοινοτικων Πόρων», υποψήφια βουλευτή της ΝΔ καί τίς Φερράρι οικείων της. Στά Τρίκαλα μέ τόν ΟΠΕΚΕΠΕ, προσεχως, άν κρίνουμε από τίς διαρροές. Στά Γρεβενά μέ τόν διάσημο δικηγόρο των εισπρακτικων εταιρειων πού απεσύρθη από τήν πολιτική. Στήν Πελοπόννησο, τήν Αττική καί τήν Κρήτη μέ τήν ανακύκλωση, άν πιστέψουμε τήν Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Παντου η πυραμίδα της ισχύος ηταν μέχρι σήμερα πάντοτε η ίδια. Σέ αυτήν τήν πυραμίδα στήν οποία οι εκλεγμένοι βουλευτές, άν δέν ειναι τουλάχιστον υφυπουργοί γιά νά έχουν δύναμη, ειναι η τελευταία τρύπα του ζουρνα. Προβάδισμα συνήθως έχει τό αόρατο «κόμμα».

Τό πρόβλημα γιά τήν Πολιτεία ειναι τό «καπάκι» πού άνοιξε από τίς ενέργειες «αυτονομημένων» από τήν κεντρική εξουσία Αρχων, μέ έδρα εντός ή εκτός χώρας (Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, Αρχή Ξεπλύματος Βρώμικου Χρήματος, Γενικές Επιθεωρήσεις ΕΛΑΣ) καί οι συνέπειες ειναι διπλές. Οι Έλληνες, έμπειρος λαός, εκπαιδευμένοι νά διακρίνουν πότε κάποιος έχει τήν εμπιστοσύνη του ξένου παράγοντα καί πότε όχι, διερωτωνται άν η Κυβέρνηση έχασε τά διεθνη στηρίγματά της. Καί συνειδητοποιουν ότι, λίγα 24ωρα πρίν τήν ΔΕΘ, η Κρήτη εξελίσσεται σέ πολιτική αχίλλειο πτέρνα γιά τό σύστημα. Όσα γίνονται γνωστά προκαλουν αποστροφή σέ ευρύτερα στρώματα. Κεντρωα, αριστερά, δεξιά. Καί τό κόστος ανεβαίνει περισσότερο κάθε φορά πού κάποιος εμφανίζεται στή σκηνή καί παριστάνει τόν αρχιερέα της κάθαρσης. Κωμωδία. Μικρή χώρα η Ελλάς, γνωριζόμαστε.