Οταν ο Ανδρέας μοίρασε το “πράσινο βιβλιαράκι”

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΣΑΣ…

Οι πισω μου σελίδες

Κυριακατικη δημοκρατία

Οταν ο Ανδρέας μοίρασε το “πράσινο βιβλιαράκι”…

Όσοι δεν έχουν ζήσει τις πρώτες ημέρες της Μεταπολίτευσης, είναι δύσκολο να συλλάβουν την ταχύτητα με την πποία έτρεχαν τότε τα γεγονότα, τον καταιγισμό των πληροφοριών, την συνεχή παραπληροφόσηση από τους πιστούς του στρατιωτικού καθεστώτος, τις πληροφορίες για απόπειρες δολοφονίας του Καραμανλή.
Η αφεντιά μου, που ζούσα πλέον ως ρεπόρτερ του πολιτικού ρεπορτάζ της “Αθηναϊκής” (ο εκδότης Γιαννης Παπαγεωργίου στήριζε Ένωση Κέντρου και ΠΑΣΟΚ), είχα όχι μόνο άνετη πρόσβαση στα του Ανδρέα Παπανδρέου, λόγω της φιλίας με την οικογένεια Σαραντίτη (ο Βασίλης ήταν από τότε κοντά στον Ανδρέα) αλλά και από φυσική παρουσία στις εξελίξεις, τρέχοντας καθημερινά στις πολλές, ποικίλες και όχι πάντα σωστές πηγές του ρεπορτάζ.
“Ερχεται ο Ανδρέας” άκουγα σχεδον καθημερινά από τις εδώ και εκεί πηγές, αλλά η σίγουρη πληροφόρηση ερχόταν από τον Βασίλη. “Περιμένετε, ο Ανδρέας θα έρθει μετά τον Δεκαπενταύγουστο”…
Η μεγάλη νύχτα της 24 Ιουλίου 1974, βρήκε τον πενηνταπεντάρη, τότε, Ανδρέα Παπανδρέου, στον Καναδά. Παρά το ότι πολλοί τον παρότρυναν να γυρίσει αμέσως, εκείνος, πιστός σε μια πρώτη δήλωσή του ότι “η αλλαγή στην Ελλάδα είναι αλλαγή φρουράς του ΝΑΤΟ“ αλλά και επειδή υπήρχαν πληροφορίες ότι ίσως κινδύνευε η ζωή του, περίμενε και ετοιμαζόταν.
Στα τέλη Ιουλίου διέψευσε τις πληροφορίες για την ίδρυση κόμματος, καθώς πίστευε ότι η δημοκρατία δεν είχε αποκατασταθεί και ότι αν τελικά πραγματοποιηθούν εκλογές αυτές θα είναι νόθες και διαβλητές.
Αρχές Αυγούστου ,αποφασίζει να έρθει στην Ελλάδα και να ηγηθεί κόμματος, όχι της Ένωσης Κέντρου, όπως περίμεναν πολλοί, αλλά μιας νέας πολιτικής παράταξης, με σοσιαλιστικό προσανατολισμό.
Στις 6 Αυγούστου συγκαλεί στο Βίντερτουρ της Ελβετίας για πρώτη και τελευταία φορά το εθνικό συμβούλιο του Πανελληνίου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ), της αντιστασιακής οργάνωσης, που είχε ιδρύσει κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και διακήρυττε όχι μόνο την πτώση της χούντας, αλλά και την αποδέσμευση της χώρας από την ξένη εξάρτηση και την πραγματοποίηση ριζικών αλλαγών, με τελικό στόχο το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας.
Στη συνδιάσκεψη συμμετείχαν γύρω στα 80 άτομα, τα οποία την επομένη αποφάσισαν τη διάλυση του ΠΑΚ και τη μετεξέλιξή του σε σοσιαλιστικό κόμμα, που να βασίζεται στις διακηρυγμένες αρχές του ΠΑΚ. Παράλληλα, μια άλλη επιτροπή επιφορτιζόταν με τη συγγραφή ενός σχεδίου διακήρυξης αρχών του νέου πολιτικού σχηματισμού.
Έτσι, στις 3 του Σεπτέμβρη του 1974 ο Ανδρέας ανακοινώνει την ίδρυση του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος, ενός κινήματος που έμελλε να κυριαρχήσει πολιτικά στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης…
Ο Ανδρέας γύρισε στην Ελλάδα το βράδυ της 16ης Αυγούστου του 1974 και έτυχε αποθεωτικής υποδοχής από χιλιάδες λαού στο αεροδρόμιο του Ελληνικού και κατά μήκος της διαδρομής προς το Καστρί. Μαζί του από το αεροπλάνο βγήκαν η σύζυγός του Μαργαρίτα, ο γιος του Γιώργος, ο Κίμων Κουλούρης, η Αγγέλα Κοκκόλα και ο Μιχάλης Ζιάγκας.
“Σου ανηκει η Ένωση Κέντρου”, του είπαν αμέσως ο Αντώνης Λιβάνης, ο Γιάννης Αλευράς και ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος, αλλά η Μελίνα ήταν κατηγορηματική: “Νεο κόμμα, καμία σχέση με τα παλιά”…
Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας της ιδρυτικής διακήρυξης του νέου πολιτικού σχηματισμού τέθηκε και το ζήτημα της ονομασίας. Ο Ανδρέας πρότεινε το “Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα για την Αναγέννηση της Ελλάδας”, αλλά τελικά επελέγη το “Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα”. Η πρόταση του Αντώνη Λιβάνη για αντικατάσταση του “σοσιαλιστικό” σε “δημοκρατικό”, απορρίφθηκε. “Κόμμα ή κίνημα”; ρωτησε ο Ανδρέας. Επικράτησε εύκολα το δεύτερο , με τον ριζοσπαστικό χαρακτήρα του νέου πολιτικού σχηματισμού.
Και ηρθε η ώρα για την παρουσίαση ,που έγινε στις 3 Σεπτεμβρίου 1974 στο ξενοδοχείο «Κινγκ΄ς Πάλας» της Αθήνας, παρουσία 150 ατόμων, που αποτέλεσαν τον ιδρυτικό του πυρήνα. Ο Ανδρέας πήγε- κατι που έγινε αργότερα συνήθεια- με αρκετή καθυστέρηση στην αίθουσα της εκδήλωσης, φορώντας άσπρο πουκάμισο και φαρδιά δερμάτινη ζώνη. Η “ώρα ΠΑΣΟΚ” είχε μπει στις ράγες…
Διάβασε ολόκληρη τη διακήρυξη αρχών και στη συνέχεια τη μοίρασε στους παριστάμενους δημοσιογράφους, τυπωμένη σ’ ένα μικρό πράσινο βιβλιαράκι. “Μετα το κόκκινο του Μάο εμείς έχουμε το πράσινο” έλεγαν από τότε οι πασόκοι.
Έκτοτε, άρχισαν οι ψίθυροι οτι “Τα λεφτά τα έδωσε ο Καντάφι”, ο οποίος είχε επίσης εκδώσει ,στην Τζαμαχιρία του, το δικό του “πράσινο βιβλίο”. Οι σχέσεις του ΠΑΣΟΚ με τους Άραβες, ήταν πάντα άριστες. Ο δε Βασίλης Σαραντίτης (ο άνθρωπος που εφερε τον Αραφάτ στην Ελλάδα), εκτός από του ότι έγινε υππουργός σε διάφορα υπουργεία, υπήρξε και πρόεδρος του Αραβο-Ελληνικού Επιμελητηρίου.
Τιε επόμενες μέρες, όλα άρχισαν να τρεχουν .Από το γραφείο των αδελφών Σαραντίτη, στον Πειραιά, “έφυγαν” τα πρωτα έπιπλα για τα πρώτα γραφεία του ΠΑΣΟΚ, στην Πανεπιστημίου, απέναντι απο το “Ρεξ”. Ακόμη θυμάμαι τον Τάκη Παπαγεωργόπουλο, να κατεβάζει μαζί με τον Λάμπη και τον Βασίλη Σαραντίτη βαρια μεταλλικά γραφεία, τα οποία δεν χωρούσαν στα ασανσέρ.
Στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου του 1974, το ΠΑΣΟΚ έπιασε ποσοστο λιγο πιο πάνω από το 13% και ηταν τρίτο κόμμα. “Την ερχόμενη φορά θα ειμαστε αντιπολίτευση και την μεθεπόμενη κυβέρνηση” έλεγε ο Λιβάνης.
Για την ιστορία, να καταγραφεί οτι το αρκτικόλεξο “ΠΑ.ΣΟ.Κ”, το καθιέρωσε στο “Βημα”, ο τότε νέος πολιτικός συντάκτης Σταύρος Ψυχάρης…