Η καλή είδηση της ημέρας. Εργαλείο πρώιμης διάγνωσης του Αλτσχάιμερ σχεδίασαν Έλληνες επιστήμονες

Το πρωτόκολλο πρώιμης διάγνωσης της νόσου Alzheimer σχεδίασαν Έλληνες ερευνητές του Ιόνιου Πανεπιστημίου, ανοίγοντας το δρόμο για την πρόληψη και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση και θεραπεία της νευροεκφυλιστικής νόσου, που απασχολεί ολοένα και περισσότερο τις σύγχρονες κοινωνίες και παρουσιάζει ραγδαία επιδείνωση.
Το εργαλείο πρώιμης διάγνωσης και πρόληψης των δυσλειτουργιών της νόσου Alzheimer, είναι το πρώτο που δημιουργείται παγκοσμίως και ήδη το ενδιαφέρον από ελληνικές και ξένες φαρμακευτικές βιομηχανίες για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της ερευνητικής ομάδας είναι μεγάλο.
«Βρήκαμε τους δείκτες εκείνους και τις συσχετίσεις τους που μπορούν να οδηγήσουν στην πρώιμη διάγνωση της νόσου. Το υβριδικό διαγνωστικό πρωτόκολλο συνίσταται στη συλλογή και αξιολόγηση ατομικών δεδομένων, όπως μικροβιολογικές, πρωτεϊνικές και γονιδιακές εξετάσεις, αλλά και στην καταγραφή και αξιολόγηση εξειδικευμένων υποκυτταρικών βιολογικών σημάτων», δήλωσε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ο αναπληρωτής καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, Παναγιώτης Βλάμος.
Πριν ένα χρόνο η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε το φαινόμενο της «ηλεκτρικής θρόμβωσης», δηλαδή του μηχανισμού εκείνου που εξηγεί μία σειρά δυσλειτουργιών στην εσωτερική μεμβράνη των μιτοχονδρίων, επηρεάζοντας την ποσότητα και την λειτουργία των κυτταρικών αυτών οργανιδίων, που σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Οι Ελληνες επιστήμονες συνέχισαν την έρευνά τους, μελετώντας περαιτέρω τις υπεραγώγιμες ιδιότητες των μιτοχονδριακών μεμβρανών, καθώς και άλλους μετρήσιμους βιολογικούς παράγοντες του ανθρώπινου οργανισμού, πριν καταλήξουν στο εργαλείο της πρώιμης διάγνωσης της νόσου. Για το σκοπό αυτό έλαβαν υπόψη υπάρχοντα κλινικά δεδομένα, πάνω στα οποία ταυτοποίησαν τους δείκτες του πρωτοκόλλου.
Ανάμεσα στους δείκτες που συνυπολογίζει το πρωτόκολλο διάγνωσης, περιλαμβάνεται και η πρωτεϊνη Q, που φαίνεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην αγωγιμότητα των μιτοχονδρίων, ενώ διαπιστώνεται ότι οι αυξημένες συγκεντρώσεις ψευδαργύρου και χαλκού μπορούν να διευκολύνουν τις βλάβες από την ηλεκτρική θρόμβωση, που προκαλεί την άνοια.
Σύμφωνα με τον κ. Βλάμο, το πρωτόκολλο πρώιμης διάγνωσης μπορεί να εφαρμοστεί εξατομικευμένα, δηλαδή με ατομικές εξετάσεις που μπορεί να έχουν ποσοστό επιτυχίας 100%, αλλά επίσης με στατιστικούς δείκτες, ή με την δημιουργία στο μέλλον αυτόνομης διαγνωστικής συσκευής. Στα πλεονεκτήματα του εργαλείου διάγνωσης είναι ότι οι εξετάσεις των δεικτών δεν απαιτούν χρόνο, ενώ το πραγματικό τους κόστος είναι μικρό.
Ανεκμετάλλευτη η έρευνα από την ελληνική πολιτεία
Παρά το γεγονός ότι οι δημοσιεύσεις της έρευνας της ομάδας του Ιονίου Πανεπιστημίου έτυχαν ευρείας αποδοχής από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, αλλά και από ιδιωτικές εταιρείες που διεκδικούν την αξιοποίηση των ευρημάτων, οι αρμόδιοι φορείς έχουν αφήσει αναξιοποίητη τη συγκεκριμένη έρευνα.
Η δημιουργία εξειδικευμένου εργαστηρίου θα συντελέσει σημαντικά στην περαιτέρω εξέλιξη της έρευνας και στην αναζήτηση ακόμη και θεραπείας. Το ερευνητικό έργο σήμερα υλοποιείται χωρίς χρηματοδότηση, με συνεργαζόμενους ερευνητές εντός και εκτός Ελλάδος. «Δεν θέλουμε να εμπορευματοποιήσουμε τα αποτελέσματα της έρευνας, θέλουμε την σωστή αξιοποίηση και τη συνέχισή της, που είναι εφικτή με την δημιουργία ενός συγκροτημένου εργαστηρίου, εντός της Ελλάδας», επισημαίνει ο διδάκτορας Βιοπληροφορικής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Θάνος Αλεξίου.
«Το στοίχημα της εξατομικευμένης θεραπείας φαίνεται ότι απαιτεί τη συνέργεια πολλών επιστημονικών ειδικοτήτων ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι των Εθνικών Συστημάτων Υγείας, αλλά και να επιτευχθεί η αποτελεσματική διάγνωση και θεραπεία, μέσα από το πρίσμα της ίσης μεταχείρισης και πρόσβασης όλων σε αυτό», υποστηρίζει ο κ. Βλάμος.
Η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί πεδίο έρευνας χιλιάδων ερευνητών από όλο τον κόσμο με την κατασκευή νέων φαρμακευτικών σκευασμάτων και εμβολίων, ωστόσο, οι Έλληνες ερευνητές τονίζουν ότι τα άμεσα οφέλη στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο εντοπίζονται στην αποτελεσματική διάγνωση, παρά σε μία μακροχρόνια αναποτελεσματική θεραπεία.