Ανεπανόρθωτη καταστροφή έχουν υποστεί οι τοιχογραφίες μιας μικρής ορθόδοξης εκκλησίας…
της Μεσαιωνικής εποχής στο απομακρυσμένο χωριό Βάλς στην κεντρική Αλβανία ύστερα από την επιδρομή αρχαιοκαπήλων, που αφαίρεσαν τμήματα των αγιογραφιών με τις οποίες κοσμείται. Το γεγονός μάλιστα έλαβε μεγάλες διαστάσεις καθώς ο αλβανικός Τύπος κατηγόρησε την κυβέρνηση για έλλειμμα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς οι κλέφτες δεν έχουν εντοπισθεί.
Οι τοιχογραφίες απεικονίζουν κυρίως θρησκευτικές σκηνές, μερικές από τις οποίες δημιουργήθηκαν από τον Ονούφριο, έναν σημαντικό αγιογράφο του 16ου αιώνα, ο οποίος πέρασε ένα διάστημα της ζωής του στο Βαλς. Ο Ονούφριος, που θεωρείται ότι είναι ο μεγαλύτερος αγιογράφος της Αλβανίας ήταν ονομαστός για τα χρώματα και την τεχνοτροπία του καθώς είχε εισαγάγει περισσότερο ρεαλισμό και ατομικότητα στην απόδοση των εκφράσεων του προσώπου, σε αντίθεση με τους αυστηρούς κανόνες της βυζαντινής τέχνης. Τα έργα του υπογράφονται με την επιπλέον λέξη «Πρωτόπαπας», στα ελληνικά βεβαίως, αποδεικνύοντας ότι κατείχε μία ανώτερη θέση στην ιεραρχία της εκκλησίας.
Η πρώτη καταστροφή στις τοιχογραφίες επήλθε στις 30 του περασμένου Δεκεμβρίου όταν το παρεκκλήσι έκλεισε και ήταν αφύλακτο.Οι ντόπιοι που βρέθηκαν μπροστά στην κλοπή ενημέρωσαν αμέσως τις αρχές αλλά μέτρα δεν λήφθηκαν, γεγονός που επέτρεψε στους κλέφτες να χτυπήσουν και πάλι στις 4 Ιανουαρίου.
Βασικός στόχος των αρχαιοκαπήλων ήταν τα κεφάλια των αγίων, μερικά από τα οποία αφαίρεσαν ενώ άλλα δεν πρόλαβαν, αφήνοντας γύρω τους τη βαθιά χάραξη από το εργαλείο με το οποίο προσπάθησαν να τα αποτοιχίσουν. Τμήματα των αγιογραφιών εξάλλου βρέθηκαν πεσμένα στο δάπεδο.
Οι Αρτάν Σκρελί και Αουρόν Τάρε, δύο εμπειρογνώμονες για την πολιτιστική κληρονομιά, που επισκέφθηκαν το παρεκκλήσι αμέσως μετά το συμβάν δήλωσαν συγκλονισμένοι από την εικόνα που αντίκρισαν και οργάνωσαν διαμαρτυρία μπροστά από το υπουργείο Πολιτισμού ενώ ενημέρωσαν και τα ΜΜΕ. Ο Σκρελί μάλιστα, ο οποίος είναι επικεφαλής του Φόρουμ για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς ζήτησε αυστηρότερες ποινές για τους αρχαιοκάπηλους λέγοντας ότι σήμερα η δίωξη και η τιμωρία αυτών των ατόμων είναι σπάνια και ως εκ τούτου δεν έχει αποτρεπτικό χαρακτήρα. Επισήμανε εξάλλου, ότι το 2007 η κυβέρνηση διέλυσε το προηγούμενο σύστημα φύλαξης των εκκλησιών, όπως αυτή του Βάλς καθιστώντας τες ευάλωτες σε τέτοιες ενέργειες.
Ο επικεφαλής του τμήματος της πολιτιστικής κληρονομιάς του αλβανικού υπουργείου Πολιτισμού Ολσι Λάφε δήλωσε ωστόσο σε συνέντευξη Τύπου, ότι η κυβέρνηση δεν έχει τα χρήματα και τις υποδομές για την προστασία των περισσοτέρων μνημείων της. Επέμεινε πάντως, ότι το υπουργείο συνεργάζεται με την αστυνομία για να συλλάβει τους κλέφτες.
tovima.gr