Η θύμιση γυρίζει πίσω στο 1975
Ένα χρόνο μετά τα τραγικά γεγονότα του πραξικοπήματος και της εισβολής με βρίσκει στη Δ΄ τάξη κλασσική κατεύθυνση στο Λανίτειο γυμνάσιο στη Λεμεσό. Οι μνήμες νωπές, η αγωνία μεγάλη, η οργή και ο θυμός ξεχιλύζουν. Η προσφυγιά και η δύσκολη ζωή των εκτοπισμένων αλλά και των υπολήπων δεν μας αφήνει να ξεχάσωμε το καθήκον μας ως ‘Ελληνες, που δεν μπορούν να ανεχτού την αδικία, την κατοχή και τα δόλια σχέδια των Εγγλέζων. Τις μέρες εκείνες οι ύπουλοι ‘Αγγλοι πρωτοστατούσαν στην μεταφορά των Τουρκοκυπρίων από τις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου στις περιοχές που κατείχαν τα τουρκικά στρατεύματα. Εφάρμοζαν έτσι τα σχέδια της κατοχικής Τουρκίας για δημογραφική αλλαγή και τουρκοποίηση των κατεχομένων και προετοίμαζαν την ανακήρυξη του ψευδοκράτους. Αρχίζουμε να συνηδητοποιούμε την τραγική κατάσταση που βιώνει ο τόπος μας. Γινόμαστε μάρτυρες για τα «μαγειρέματα» των Αγγλοαμερικάνων ενάντια στο νησί μας. Η μαθητιώσα νεολαία βρίσκεται σε εγγρίγωρση. Αριστεροί – δεξιοί, Μακαριακοί – Γριβικοί γίνοντε ένα κουβάρι μια γροθιά.
Το ημερολόγιο δείχνει Παρασκευή 17 Ιανουαρίου, το ποτήρι ξεχίλησε, οι Αγγλοαμερικάνοι απροκάληπτα προσπαθούν να αποτελιώσουν τα άνομα σχέδια τους εις βάρος του Κυπριακού Ελληνισμού. Μόλις την προηγούμενη μέρα, Πέμπτη 16.1.1975, η Ολομέλεια της Βουλής της καθημαγμένης Κύπρου είχε αποφασίσει ομόφωνο ψήφισμα ότι «η Βρετανία πλέον δεν είναι νοητό να διατηρεί και να νέμεται βάσεις και διευκολύνσεις εν Κύπρω». Ο λαός και οι νέοι δεν μπορούσαν να ανεχθούν την ύπουλη και φιλότουρκη στάση των Εγγλέζων, που είχαν και έχουν βάσεις στην Κύπρο. Για τούτο οργανώθηκε μαζική εκδήλωση εναντίον των ‘Αγγλων και των ύπουλων σχεδίων τους έξω από τη βρετανική βάση στο Ακρωτήρι. Με λεωφορεία και με κάθε μέσο ο κόσμος προσπαθεί να φτάσει στο Ακρωτήρι. Θυμάμαι σταματήσαμε ένα φορτηγό και μπήκαμε στη «κάσια» για να μας μεταφέρει στη περιοχή, αγνωστη για μένα αφού πρώτη φορά βρέθηκα εκεί. Υπήρχαν ηγετηκές μορφές ανάμεσα στους ποιό μεγάλους μαθητές. Πρώτος ανάμεσα στους πρώτους διαδηλωτές και ο Πανίκος Δημητρίου. Διαμαρτυρόταν έξω από την είσοδο της βρετανικής βάσης μαζί με χιλιάδες νέους, που η σημερινή κυβέρνηση θα τους χαρακτήριζε εθνικιστές. Ζητούσαμε να φύγουν οι βάσεις από την Κύπρο και οι πρόσφυγες να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Καθ’ οδόν πετροβολισμός και καταστροφή σε ό,τι αγγλικό συναντούσαμε, κτήρια και εγκαταστάσεις, αναποδογυρίζαμε και καίγαμε αγγλικά αυτοκίνητα. Είχαν γίνει αρκετές ζημιές. Η κεφαλή των διαδηλοτών φθάνει πρό των πυλών των βάσεων όπου οι Άγγλοι παρατάχθηκαν κατά μήκος των συρματοπλεγμάτων από την εσωτερική πλευρά. Οι μαθητές τους πετροβολούσαν και φωνάζαν συνθήματα, αυτοί έριχναν δακρυγόνα για να μας αναγκάσουν να απομακρυνθούμε και να διαλυθούμε. Θυμάμαι χαρακτηριστικά και κάποια κορίτσια και οι ποιό μυκροί που έφερναν συνεχώς πέτρες για να τις πετούμε στους Άγγλους.
Τα βρετανικά τανκς βγήκαν από τη βάση για να αντιμετωπίσουν τους άοπλους διαδηλωτές, που δεν είχαν άλλο όπλο να προτάξουν από τα στήθη τους. Ο Πανίκος Δημητρίου όρμησε ανάμεσα στους πρώτους. Το βρετανικό άρμα προχώρησε εναντίον του και τον καταπλάκωσε. Η δολοφονία του αμούστακου Πανίκου Δημητρίου, όπως και του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, απέδειξε για ακόμα μια φορά πως οι Άγγλοι προκειμένου να προασπιστούν τα ιμπεριαλιστικά τους συμφέροντα παραβλέπουν το κόστος των χαμένων ανθρώπινων ζωών. Το πρωί της κηδείας, όλοι οι μαθητές παρατάχθηκαν ως τιμητική φρουρά στους δρόμους καθώς το φέρετρο του νεαρού Βαρωσιώτη ήρωα μεταφέρεται από τους συμμαθητές του μέχρι την εκκλησία. Ο κόσμος έξω στους δρόμους χιλιάδες, να τιμήσει τον λεβέντη. Ο πόνος όλων, και ιδιαίτερα των δικών του, ανείπωτος. Ανάμικτα αισθήματα βαθύτατης λύπης και συνάμα πατριωτικής περηφάνιας για τη γενναιότητα του νεαρού συμμαθητή μας μπροστά στον πάνοπλο εχθρό.
Η απάντηση των Άγγλων στην δημοκρατική απαίτηση των Κυπρίων για απομάκρυνση των βάσεων, δεν μπορεί παρά να μας θυμίζει τον διαχρονικό ρόλο της Μεγάλης Βρετανίας στο Κυπριακό, ο οποίος βρίσκει απέναντι του αδύνατες και συχνά αδιάφορες Ελληνικές ηγεσίες να υπερασπιστούν τα δικαιώματα του λαού μας. Ηγεσίες που αντί να αντιταχθούν στην συνεχιζόμενη ιμπεριαλιστική και Τουρκόφιλη πολιτική των Άγγλων, επιλέγουν να κατευνάσουν την Αγγλία και να δώσουν παράταση στην παραμονή των βάσεων, έως ότου να αποφασιστεί από κοινού το θέμα «από τα παιδιά και τα εγγόνια Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων» μετά φυσικά που θα λυθεί το Κυπριακό. Ηγεσίες που αυτοχαρακτηρίζονται δημοκρατικές αλλά δεν διστάζουν να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Άγγλων και να χρησιμοποιήσουν λευκά τεθωρακισμένα «pinzgauer» εναντίων αθώων και αόπλων διαδηλωτών.
Για ορισμένους σήμερα μπορεί αυτά να ακούγονται τρελά, ξεπερασμένα και εξωπραγματικά. Είναι οι ίδιοι που δεν τους στενοχωρεί αν πουλήσουν την ιερή γη μας στην Τουρκία μέσω της επιτροπής (ΕΑΠ), επικαλούμενοι οικονομικές ανάγκες, ότι δεν μπορούν να σπουδάσουν τα παιδιά τους κ.λπ. (Φανταστείτε τους γονείς των ηρώων μας, να ζητούν λεφτά από του Άγγλους κατακτητές για τις σπουδές των παιδιών τους!)
Είναι οι ίδιοι που πηγαινοέρχονται στα κατεχόμενα αγοράζοντας τα «πιο φθηνά προϊόντα» της κατοχής, ή πηγαίνουν στην Τουρκία για διακοπές μέσω του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου. Είναι εκείνοι που συμβιβάστηκαν συνειδησιακά με τις τουρκικές θέσεις για διχοτόμηση του τόπου μας σε μια ρατσιστική λύση τύπου ΔΖΔΚ «ομοσπονδίας». Είναι αυτοί που κατάπιαν μονορούφι το σύνθημα των «πραγματικοτήτων επί του εδάφους» του Ντενκτάς. Είναι εκείνοι που, στρουθοκαμηλίζοντας και συμφεροντολογικά, λένε «ε σιόρ, εμείς να πάμεν στα σπίθκια μας τζαι οι άλλοι ας φακκούν». Είναι εκείνοι που σαν αρνιά «παρασύρθηκαν» από τους (αποδεδειγμένα) ανίκανους κομματάρχες/πολιτικάντηδές μας. Ναι, αυτούς που και τώρα πρόσφατα βύθισαν (εκουσίως ή ακουσίως) τον τόπο και τον λαό μας στο γνωστό οικονομικό χάος και την ντροπή και, χωρίς τσίπα, ακόμα παρουσιάζονται και μιλούν στα Μέσα σαν να μην έχει συμβεί απολύτως τίποτε (και, το πιο τραγικό, εμείς ακόμα τους ακολουθούμε και τους ψηφίζουμε!..).
Το μέλλον του πολύπαθου τόπου μας εξαρτάται από το εάν είμαστε διατεθειμένοι/άξιοι να επανακτήσουμε τις αρχές και την ευγενή αγάπη για την πατρίδα μας έτσι όπως μας δίδαξε ένα μαθητούδι της 6ης Γυμνασίου με τη γενναιότητα και αυτοθυσία του. Ευτυχώς σήμερα δεν μας ζητά κανένας να πάμε να σκοτωθούμε. Απλώς να αγαπήσουμε τον τόπο και τον συμπατριώτη μας και να ξαναβρούμε την αξιοπρέπειά μας ως άνθρωποι και ως λαός.
Αυτό θα ήταν και το καλύτερο μνημόσυνο για τον ήρωα Πανίκο Δημητρίου και όλους τους άλλους ήρωές μας. Αιωνία ας είναι η μνήμη σου.
Ντίνος Ορφανός ΤΡιμίκλινη
