Έξι χρόνια είχε να πατήσει το πόδι της η Μέρκελ στο Γερμανικό Σύνδεσμο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και πήγε φέτος, στις 14 Ιανουαρίου, να τους δώσει τις ευχές της για τη νέα χρονιά. Πάνω από 1000 άτομα συγκεντρώθηκαν στο Βερολίνο, για ν’ ακούσουν την ομιλία της Καγκελαρίνας για το μέλλον της Ενεργειακής Μετάβασης, της περίφημης Energiewende. Ωστόσο κάποιοι απ’ αυτούς έπεσαν ξεροί, μ’ αυτά που άκουσαν απ’ τα χείλη της Μέρκελ, καθώς …
βρήκε εφαρμογή η γνωστή παροιμία “παρ’ τη στο γάμο σου, να σου πει και του χρόνου!”
Όσοι ξέρετε γερμανικά, μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την ομιλία της Μέρκελ από πρώτο χέρι, στον ιστότοπο της Καγκελαρίας. Εδώ θα δούμε μόνο κάποια σημεία και την ουσία. Και η ουσία είναι πως η Μέρκελ έβαλε στον πάγο τα φωτοβολταϊκά, για χάρη των υπεράκτιων αιολικών, που ήδη αναπτύσσονται με ραγδαίο ρυθμό στη Βόρεια Θάλασσα. Οπότε οι φωτοβολταϊκοί έμειναν να την ακούν εμβρόντητοι.
Αφού μίλησε για την ανάγκη προστασίας του κλίματος, αλλά και την ανάγκη προστασίας της βιομηχανίας, προκειμένου να μη μεταναστεύσει στην Ασία κι εκεί, μένοντας περιβαλλοντικά ανεξέλεγκτη, κάνει κακό στο κλίμα, “ξεφούρνισε” την πρώτη “κρυάδα”: “Die erneuerbaren Energien nicht mehr in einer Nische, sondern die größte Säule bei der Stromerzeugung sind. Deshalb müssen sie sich schrittweise mehr am Markt bewähren. – Οι ΑΠΕ δεν είναι πλέον μια αναπτυσσόμενη αγορά αλλά ο μεγαλύτερος πυλώνας της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αποδείξουν ότι σταδιακά μπορούν να σταθούν στην αγορά.” Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει την πραγματικότητα: τα μέτρα του Αλμούνια την άνοιξη, για τις επιτρεπόμενες κρατικές ενισχύσεις στην ενέργεια, κόβουν τις επιδοτήσεις στις ΑΠΕ και τις πετούν στον ανταγωνισμό της αγοράς. Κολυμπήστε στα βαθιά νερά του ανταγωνισμού χωρίς επιδοτήσεις και τώρα θα δούμε “πόσα απίδια βάνει ο σάκος”. Καληνύχτα σας κύριοι …
Λίγο πριν τελειώσει την ομιλία της, αφού έριξε μερικά δακρύβρεκτα περί της ανάγκης προστασίας του κλίματος και το πόσο καλό είναι που η Κίνα συμφώνησε επιτέλους να μειώσει το ρυθμό αύξησης της κατανάλωσης κάρβουνου -κι όχι την ίδια την κατανάλωση-, έριξε τον πάγο στους φωτοβολταϊκούς: “Es ist richtig, dass wir bei der Photovoltaik eine gewisse Atempause – so würde ich es einmal nennen – einlegen. – Είναι αλήθεια ότι στα φωτοβολταϊκά πρέπει να εισάγουμε κάποια ανάπαυλα – έτσι θα ήθελα να το ονομάσουμε”. Και οι φωτοβολταϊκοί έπεσαν τέζα!
Η ομιλία της Μέρκελ ήταν εξόχως πολιτική, προσπαθώντας να “πουλήσει” το πικρό χάπι στους ψηφοφόρους, αν και δεν έχει σύντομα εκλογές. Είναι πάντως ενδιαφέρον πως αυτή τη φορά δεν έστειλε το Σοσιαλδημοκράτη Γκάμπριελ, Αντικαγκελάριο και Υπουργό Ενέργειας, να εισπράξει όλη τη φθορά των κακών νέων. Από το σχηματισμό της κυβέρνησης του Μεγάλου Συνασπισμού στη Γερμανία ο Γκάμπριελ ήταν αυτός που “έτρεξε” την αναμόρφωση του νόμου EEG για την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Ο Γκάμπριελ ήταν αυτός που έτρεχε και μιλούσε δεξιά κι αριστερά, για να περάσει το μήνυμα πως “το πάρτι τέλειωσε!” Ο Γκάμπριελ ήταν αυτός που έτρεχε να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα, μετά τις αντιδράσεις των Βαυαρών για τις οδεύσεις των δικτύων υψηλής τάσης Βορρά-Νότου, προκειμένου να μεταφερθεί το αιολικό ρεύμα της Βόρειας Γερμανίας στο βιομηχανικό Νότο. Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
“Der EEG-Novelle ist ein intensiver Abstimmungsprozess vorangegangen. Es ist aber schier unmöglich, dabei allen Interessen gerecht zu werden. Ich will ausdrücklich sagen: Es gab viele gute Vorschläge und Anregungen, aber eben auch kontroverse Diskussionen. Es ließen sich nicht alle Wünsche berücksichtigen. Die Politik muss durchaus darauf achten, immer wieder die Balance zwischen Versorgungssicherheit, Bezahlbarkeit oder Wirtschaftlichkeit und Nachhaltigkeit, Umweltfreundlichkeit zu finden. Ich glaube, insgesamt ist uns ein tragfähiger Kompromiss gelungen.- Η τροποποίηση του νόμου EEG έγινε με μια εντατική διαδικασία διαβούλευσης. Είναι ωστόσο αδύνατο να ικανοποιήσουμε όλα τα συμφέροντα. Θέλω να πω ρητά ότι υπήρχαν πολλές καλές προτάσεις και ιδέες, αλλά και αμφιλεγόμενες συζητήσεις. Δεν θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν όλες. Οι πολιτικοί πρέπει να είναι αρκετά προσεκτικοί, για να βρίσκουν πάντα την ισορροπία μεταξύ ασφάλειας, προσιτών τιμών ή της επιχειρηματικότητας, της βιωσιμότητας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Συνολικά πιστεύω ότι έχει επιτευχθεί ένας ρεαλιστικός συμβιβασμός”, είπε η Μέρκελ. Τυπικός λόγος πολιτικού, που βλέπει μπροστά της τα αδιέξοδα της Energiewende και σκέφτεται πώς να ανακρούσει πρύμναν.
“Wir stehen auch vor erheblichen Aufgaben, was die Vorstellungen der Europäischen Kommission anbelangt. Das deutsche Erneuerbare-Energien-Gesetz wird nicht per se von der Kommission schon für ganz Europa für tragfähig gehalten – von den anderen Mitgliedstaaten ganz abgesehen. Wir hatten erhebliche Probleme, die besonderen Ausgleichsregelungen für energieintensive Industrieunternehmen hinzubekommen. Der Umgang mit Eigenstromerzeugung, der vor allem für Teile des verarbeitenden Gewerbes von großer Bedeutung ist, war ebenso ein Thema. – Είμαστε αντιμέτωποι με σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά τις ιδέες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο Γερμανικός νόμος EEG δεν θεωρείται από την Επιτροπή βιώσιμος για το σύνολο της Ευρώπης – εκτός από τα άλλα κράτη-μέλη που τον εφαρμόζουν πλήρως. Είχαμε μεγάλα προβλήματα για να πάρουμε τα ειδικά καθεστώτα στήριξης της ενεργοβόρας βιομηχανίας. Και ήταν επίσης ένα θέμα η ενασχόληση με τη αυτοδύναμη ηλεκτροπαραγωγή, που αφορά κατά κύριο λόγο τις μεταποιητικές βιομηχανίες.” Και πάλι τυπικός λόγος πολιτικού, που βγάζει μπροστά σαν βουνό τα προβλήματα και την “κακή” Κομισιόν, για να προσφέρει στο τέλος το “πικρό χάπι” στους φωτοβολταϊκούς.
Τόνισε την ανάγκη ασφάλειας εφοδιασμού για όταν δεν υπάρχει άνεμος και ήλιος και αναφέρθηκε στην Πράσινη Βίβλο για την ενέργεια, που παρουσίασε ο Γκάμπριελ τον Οκτώβριο και ίσως δούμε σε κάποια επόμενη ανάρτηση, καθόσον οι αλλαγές στη Γερμανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας επηρεάζουν όλη την Ευρώπη. Η Πράσινη Βίβλος είναι τώρα σε διαβούλευση και μέσα στο 2015 θα μετουσιωθεί σε Λευκή Βίβλο, για εφαρμογή.
Το επόμενο σημείο που τόνισε ιδιαίτερα η Μέρκελ ήταν η ανάπτυξη των δικτύων μεταφοράς υψηλής τάσης: “Für den Erfolg des Langfristprojekts Energiewende ist allerdings das Strommarktdesign nicht das alleinige Kriterium, sondern wir brauchen auch Entscheidungen für den notwendigen Netzausbau. Der Ausbau erneuerbarer Energien und der beschleunigte Ausstieg aus der Kernenergie führen dazu, dass Strom zunehmend fernab der Verbrauchszentren gefördert wird. – Για την επιτυχία της μακροπρόθεσμης Ενεργειακής Μετάβασης δεν είναι το μόνο κριτήριο το έργο του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά χρειαζόμαστε επίσης τις απαραίτητες αποφάσεις για την επέκταση του δικτύου. Η επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η επιτάχυνση της σταδιακής κατάργησης της πυρηνικής ενέργειας σημαίνουν ότι η ισχύς ολοένα και απομακρύνεται από τα κέντρα κατανάλωσης.” Και αναφέρθηκε στις επιμέρους διαφωνίες των ομόσπονδων κρατιδίων: “Denn wenn die süddeutschen Länder sagen „Wir können uns auch aus Österreich gut bedienen“ und „Was interessiert uns, dass Windenergie in Norddeutschland erzeugt wird?“, dann haben wir ein echtes Problem. Deshalb ist die Entwicklung des Netzentwicklungsplans und des Bundesbedarfsplans so wichtig. – Αν τα νότια κρατίδια λένε “Εμείς μπορούμε επίσης να είμαστε μια χαρά με την Αυστρία” και “Τι μας νοιάζει εμάς η αιολική ενέργεια που παράγεται στη Βόρεια Γερμανία;», τότε έχουμε ένα πραγματικό πρόβλημα. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντική η ανάπτυξη του δικτύου υψηλής τάσης και του ομοσπονδιακού σχέδιου δικτύων. “Wir wollen nicht mehr Leitungen bauen als notwendig – darüber gibt es durchaus auch sehr kontroverse Diskussionen –, aber wir brauchen sie. Ansonsten haben wir mit den vielen Windkraftanlagen im Norden ein riesiges Problem. – Χρειαζόμαστε τα δίκτυα, για τα οποία υπάρχει μια πολύ αμφιλεγόμενη συζήτηση. Διαφορετικά έχουμε τεράστιο πρόβλημα με τα αιολικά του Βορρά“.
Φυσικά, όσοι παρακολουθείτε αυτό το ιστολόγιο δεν περιμένατε να το πει η Μέρκελ για να το μάθετε, το έχουμε πει από την αρχή σχεδόν του ιστολόγιου: η άφρων ανάπτυξη των αιολικών χρειάζεται ατελείωτα χιλιόμετρα δικτύων υψηλής τάσης για να διαχυθεί το πρόβλημα της στοχαστικότητας της παραγωγής, αυτά τα δίκτυα ΔΕΝ υπάρχουν και το αιολικό ρεύμα πάει όπου βρει δίκτυα, στην Πολωνία, την Τσεχία, την Αυστρία, αλλά όχι το βιομηχανικό Γερμανικό Νότο. Κι επειδή η Γερμανία συνεχίζει να βάζει ατελείωτα αιολικά, (τώρα το έχει γυρίσει και στα πανάκριβα υπεράκτια), προωθεί τα “Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος”, φαραωνικές διασυνδέσεις δικτύων όλης της Ευρώπης, για να ταξιδεύει παντού ανεμπόδιστα το Γερμανικό αιολικό ρεύμα.
Δεν παρέλειψε φυσικά να υπερασπιστεί, και μάλιστα μπροστά σε 1000 ΑΠΕτζήδες, την πιο φθηνή εγχώρια πηγή ενέργειας, τον υπερπολύτιμο λιγνίτη τους: “Viele von Ihnen werden sagen: Schalten Sie einfach die Kohlekraftwerke ab, insbesondere die Braunkohlekraftwerke. – Ja, ich weiß. Aber wie gesagt: Die Politik hat hierbei noch manches zu bedenken; jedenfalls, wenn man allen Gegebenheiten Rechnung tragen will. – Πολλοί από εσάς θα πουν: Απλά κλείστε τα εργοστάσια που καίνε άνθρακα, ιδιαίτερα αυτά που καίνε λιγνίτη. – Ναι, το ξέρω. Αλλά, όπως είπα: Η πολιτική θα πρέπει να εξετάζει πολλά σε κάθε περίπτωση, αν θέλει να λάβει υπόψη όλες τις περιστάσεις.”
Το πλήρες άρθρο με τα λινκς τεκμηρίωσης (με μπλε) βρίσκεται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2015/01/blog-post_21.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!
Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο πως τα Φ/Β έχουν εγκατασταθεί ως επί το πλείστον στον πλούσιο βιομηχανικό νότο, ενώ τα αιολικά στον πιο φτωχό Γερμανικό βορρά. Κι ότι οι αντιδράσεις για τις νέες οδεύσεις των δικτύων υψηλής τάσης από Βορρά προς Νότο ήλθαν ακριβώς στη Βαυαρία, στο Νότο, που είναι πεινασμένος για ενέργεια και θα επηρεαστεί ιδιαίτερα απ’ το κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων. Πετάει λοιπόν η Μέρκελ τα Φ/Β απ’ το παράθυρο, για ν’ ανοίξει την πόρτα στα αιολικά, ιδίως τα πανάκριβα υπεράκτια, που ναι μεν αναπτύσσονται στη Βόρεια Θάλασσα, αλλά δεν έχουν συνδεθεί ακόμα στο δίκτυο μεταφοράς! (268 υπεράκτιες ανεμογεννήτριες, ισχύος 1218,1ΜW εγκαταστάθηκαν το 2014, αλλά δεν είχαν συνδεθεί μέχρι τέλος του 2014). Καταλάβατε τώρα γιατί οι Γερμανοί πιέζουν για “ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού”, για ολοκλήρωση των “Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος” και δεν ενδιαφέρονται πια τόσο για δεσμευτικό ανά χώρα στόχο συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα; Επειδή το μόνο που τους ενδιαφέρει πλέον είναι να μπορούν να εξάγουν την ενέργεια των ΑΠΕ που παράγουν οι ίδιοι σε όλη τη γύρω γειτονιά της Κεντρικής Ευρώπης, προκειμένου να μην τινάξουν στον αέρα το δικό τους σύστημα ηλεκτροδότησης: Ansonsten haben wir mit den vielen Windkraftanlagen im Norden ein riesiges Problem!