Το νέο δόγμα στην εξωτερική πολιτική: Από κράτος- παρίας, ισότιμος παίκτης
Ο νέος υπουργός Εξωτερικών καλείται να καταρρίψει το ιδεολογικό κατασκεύασμα των δανειστών ότι η Ελλάδα είναι «ειδική περίπτωση» για τη Δύση…
ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΣΙΔΕΡΗ
Η Ελλάδα διαπραγματεύεται όχι απλώς τον τερματισμό της πολιτικής των Μνημονίων, αλλά και την επιστροφή της στη διεθνή πολιτική και διπλωματική σκηνή, έπειτα από μια μακρά περίοδο παραλυσίας, που οδήγησε σε περιθωριοποίησή της στην Ευρώπη αλλά και σε καθίζηση του ρόλου της στην ευρύτερη περιοχή. Στο αυτονόητο ερώτημα αν το πρόβλημα του χρέους συνδέεται με την εξωτερική πολιτική η απάντηση είναι επίσης αυτονόητα καταφατική. Με τη διαφορά, ωστόσο, ότι η διασύνδεση δεν είναι ευθεία, αλλά έμμεση. Η μεν απελθούσα κυβέρνηση απέκρυπτε αυτή την πραγματικότητα γιατί θα αποκάλυπτε την πολιτική υποταγής που ακολούθησε, ο δε ΣΥΡΙΖΑ, μέσω του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, αρνείται τη δημόσια εμπλοκή λόγω συσχετισμών, επιδιώκοντας όμως ταυτόχρονα να διασυνδέσει τα δύο μέτωπα με τους δικούς του όρους.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι είναι άλλο πράγμα η ανατροπή των συσχετισμών (όταν αυτό είναι εφικτό) κι άλλο η πρόκληση ρηγμάτων στους συσχετισμούς υπέρ ενός σχεδίου που μπορεί να είναι καλό και λογικό για τους συμμάχους και εθνικά ωφέλιμο για την Ελλάδα. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο το γεγονός ότι ο Νίκος Κοτζιάς είναι η μοναδική εξωκομματική επιλογή του Αλέξη Τσίπρα από το 2012 που δεν άλλαξε ποτέ.
Το μεγαλύτερο, πλέον σύνθετο και επιθετικό πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει ο κ. Κοτζιάς είναι να καταρρίψει το ιδεολογικό κατασκεύασμα των δανειστών ότι η Ελλάδα είναι «ειδική περίπτωση» για τη Δύση και απαιτεί ειδική αντιμετώπιση – κι αυτό όχι μόνο ως προς την οικονομία, αλλά και ως τη γεωπολιτική της υπόσταση, που αποτέλεσε την πιο ταπεινωτική εκδοχή της κρίσης. Δυστυχώς για τη χώρα, το καθεστώς της «ειδικής περίπτωσης» είχε γίνει αποδεκτό από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και η καταστροφή του είναι πολύ δύσκολη. Κι αυτό γιατί δεν απαιτεί μόνο σχέδιο και στρατηγική, αλλά και νέο ιδεολογικό αντίβαρο από ελληνικής πλευράς.
Με απλά λόγια, αν ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας εμμείνουν στη θέση τους ότι η κρίσιμη γεωπολιτικά θέση της χώρας είναι αναγκαία για τη Δύση, αυτό σημαίνει ότι στη διαπραγμάτευση για το χρέος αυτή η παράμετρος θα επιδιωχθεί να ληφθεί υπόψη προκειμένου να υπάρχει ένας πρόσθετος λόγος για να λυθεί το πρόβλημα με ευνοϊκούς όρους. Υπ’ αυτό το πρίσμα, η διαφοροποίηση της νέας κυβέρνησης στο θέμα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, που προκάλεσε πολύ άγχος στα γραφεία της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και στα κυβερνητικά έδρανα σε Κεντρική Ευρώπη και βαλτικές χώρες, δεν αφορούσε αποκλειστικά στη θέση της Αθήνας ως προς τις κυρώσεις, αλλά αποτέλεσε κι ένα μείγμα ενστικτώδους αντίδρασης και φόβου ως προς τις γεωπολιτικές επιδιώξεις του ΣΥΡΙΖΑ.
