Μεγάλη συζήτηση για την παράσταση που βασίζεται στο βιβλιο του Σάββα Ξηρού
Έντονες αντιδράσεις, και πολλές συζητήσεις για τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης, προκαλεί η απόφαση του Εθνικού Θεάτρου να ανεβάσει την παράσταση «Ισορροπία του Nash» που βασίζεται στο βιβλίο του Σάββα Ξηρού, αλλά και τα πρακτικά της δίκης της 17 Νοέμβρη, που αποτέλεσε τραυματική εμπειρία για πολλούς από τους οικείους των δολοφονηθέντων από τους τρομοκράτες.
Όπως αναφέρει το ίδιο το Εθνικό Θέατρο στο portal του, «με αφορμή τους Δίκαιους του Αλμπέρ Καμύ, λογοτεχνικά κείμενα, αλλά και την υπόθεση της 17 Νοέμβρη, η Πηγή Δημητρακοπούλου με την ομάδα της επιχειρούν τη σύνθεση ενός νέου έργου για τους αξιακούς κώδικες των ανθρώπων, τη δικαιοσύνη, την αυτοδικία και την τρομοκρατία στην πρόσφατη ελληνική ιστορία».
Αυτό που δεν εξηγεί το δελτίο Τύπου είναι ότι μεγάλο κομμάτι της παράστασης βασίστηκε στο βιβλίο του Σάββα Ξηρού με τίτλο «H Μέρα Εκείνη – 1.560 ώρες στην Εντατική».
με αφορμή τους Δίκαιους του Αλμπέρ Καμύ, πρακτικά της δίκης της 17 Νοέμβρη, το βιβλίο του Σάββα Ξηρού Η μέρα εκείνη.., καθώς και λογοτεχνικά, ιστορικά και δημοσιογραφικά κείμενα, η Πηγή Δημητρακοπούλου με την ομάδα της επιχειρούν τη σύνθεση ενός νέου έργου για τους αξιακούς κώδικες των ανθρώπων, τη δικαιοσύνη και την τρομοκρατία στην πρόσφατη ελληνική ιστορία».
Όπως σχολιάζεται επικριτικά σε δημοσιεύματα, αλλά και στα κοινωνικά δίκτυα, η πρώτη σκηνή της χώρας λειτουργεί με χρήματα των φορολογουμένων πολιτών, επομένως οφείλει να είναι πιο προσεκτική στις επιλογές της, αντίθετα με έναν ιδιωτικό θεατρικό ή εκδοτικό οργανισμό.
Σημειώνεται ότι ο όρος «Ισορροπία του Nash» είναι δανεισμένος από τη Θεωρία των Παιγνίων. Αποτελεί ένα συνδυασμό στρατηγικών μεταξύ δύο αντίπαλων παικτών, του καθενός από τους οποίους η στρατηγική αποτελεί την καλύτερη απόκριση σε εκείνη του άλλου.
Όπως δήλωσε ήδη σε συνέντευξή της στην ιστοσελίδα «propaganda», η Πηγή Δημητρακοπούλου (που έχει υπογράψει λαμπερές τηλεοπτικές σειρές («Το Δέκα», «Η αίθουσα του θρόνου»), στη διάρκεια της προετοιμασίας της παράστασης χρειάστηκε να μιλήσει αρκετές φορές με τον Σάββα Ξηρό.
«Υπάρχει ένα θέμα δικαιοσύνης στην Ελλάδα, χωρίς να εννοώ ότι είναι άδικη η τιμωρία των μελών της 17Ν. Θέλαμε να κάνουμε μια παράσταση με θέμα τη δικαιοσύνη, εντάσσοντας και την τρομοκρατία και τη δίκη της 17Ν. Στην πορεία, αντλήσαμε κάποια σημεία από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού», εξηγεί η ίδια, χωρίς ωστόσο βέβαια να… πείσει τους διαφωνούντες.
«Ηρωοποίηση» μιας χούφτας ακριβοπληρωμένων δολοφόνων
Η Ομάδα Συγγενών Θυμάτων Τρομοκρατίας εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία κάνει λόγο για ηρωποίηση ενός δολοφόνου.
Ολόκληρη η ανακοίνωση της Ομάδας Συγγενών Θυμάτων Τρομοκρατίας:
Το Εθνικό Θέατρο αποφάσισε να ανεβάσει μια παράσταση βασισμένη στο βιβλίο του Σάββα Ξηρού, φέρνοντας στο Εθνικό προσκήνιο το έργο του κατά συρροή δολοφόνου. Του καταδικασμένου τρομοκράτη. Με αυτό τον τρόπο η κεντρική Εθνική σκηνή – έστω και στην επίσης χρηματοδοτούμενη από Δημόσιους πόρους, Πειραματική της εκδοχή – δίνει την ευκαιρία στον κ. Ξηρό να κάνει Τέχνη. Να γίνει Τέχνη. Να δείξει Τέχνη. Και δι’ αυτού του τρόπου να εξαγνιστεί η τρομοκρατική πράξη. Να γίνει συμπαθής ο δολοφόνος, γιατί πάνω απ’ όλα «είναι άνθρωπος».
Άνθρωπος λαλίστατος και πανταχού παρών στα ΜΜΕ, συνεντευξιαζόμενος στοχαστικά μετά την ανάδειξή του σε «κομβικό κέντρο ανάλυσης αξιακών συστημάτων» από την σκηνοθέτιδα. Μεγάλη ευκαιρία και σημαντικό δώρο που δίδεται στον κ. Ξηρό να βγει στη σκηνή της επικαιρότητας.
Είναι προφανές ότι ο εξαγνισμός του κου Ξηρού αποτελεί πλέον για κάποιους, διαρκή και επίμονη προτεραιότητα. Και μεθοδεύεται με συστηματικό τρόπο γιατί έχει συγκεκριμένο στόχο. Την απελευθέρωσή του όχι μόνο από την φυλακή, αλλά και από το ένοχο στίγμα του δολοφόνου. Και η διαδικασία αυτή γίνεται πράξη με τις παλιές καλές μεθόδους της ιδεολογικοποίησης της επιλογής να δολοφονείς αθώους. Έτσι έκαναν και οι Ναζί. Έτσι έκαναν και οι Σταλινικοί. Έτσι καλύπτει ο φασισμός τις επιλογές του.
Στο ΩΣ ΕΔΩ πολεμάμε χρόνια τώρα για τα αυτονόητα. Έχουμε κουραστεί. Πολύ. Έχουμε κουραστεί να υπερασπιζόμαστε το προφανές δικαίωμα στη ζωή, στη Δημοκρατία. Έχουμε κουραστεί να βλέπουμε τους ανθρώπους μας να δολοφονούνται ξανά και ξανά και ξανά. Έχουμε κουραστεί από την «ηρωοποίηση» μιας χούφτας ακριβοπληρωμένων δολοφόνων. Δεν είναι πως θα σταματήσουμε να αντιδρούμε. Αυτή είναι η κατάρα μας. Αλλά λίγη αυτοσυγκράτηση: «Κι αν δεν έχετε το θάρρος της αντίδρασης, ας έχετε τουλάχιστον το θάρρος της σιωπής».
«Το θέατρο δεν δικάζει»
Το Εθνικό Θέατρο εξέδωσε ανακοίνωση για την παράσταση, στην οποία αναφέρει ότι στο συγκεκριμένο έργο χρησιμοποιούνται αποσπάσματα από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού και του Αλπέρ Καμύ τα οποία καταδεικνύουν ότι η βία δεν είναι λύση.
Ολόκληρη η ανακοίνωση:
«Καμιά ιδέα δεν μπορεί να δικαιολογήσει εγκλήματα εναντίον της ανθρώπινης ζωής» με αυτή τη φράση τελειώνει το κείμενο της παράστασης η «Ισορροπία του Nash» που παρουσιάζεται από 15 έως 31 Ιανουαρίου (8 παραστάσεις) στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Και αυτό είναι το μήνυμα που «παίρνουν μαζί τους» οι θεατές της παράστασης.
Η συγκεκριμένη παράσταση με την ευθύνη της σκηνοθέτιδας Πηγής Δημητρακοπούλου χρησιμοποιεί ως devised theatre αποσπάσματα από τους «Δίκαιους» του Αλμπέρ Καμύ καθώς και αποσπάσματα από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού για να καταδείξει την παναθρώπινη ιδέα ότι η βία δεν είναι λύση.
Η δικαιοσύνη δίκασε για πάντα τους εγκληματίες – τρομοκράτες. Το θέατρο σαν τέχνη δεν έρχεται να ξαναδικάσει αλλά να αναδείξει καίρια ανθρώπινα προβλήματα. Είναι χώρος δημόσιου διαλόγου.
Η Πειραματική Σκηνή ως τόπος έρευνας νέων καλλιτεχνών οφείλει να καταπιάνεται και με επικίνδυνα θέματα ακόμη και αν πατάει στην κόψη του ξυραφιού.
