Η προεργασία είναι το ήμισυ ενός επιτυχημένου μπάρμπεκιου. Είναι κοινό μυστικό ότι μια μαρινάδα κάνει το κρέας πιο ζουμερό και μαλακό, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει τη γεύση του και προσδίδει υπέροχο άρωμα. Επίσης, είναι η ιδανική λύση αν θέλετε να αποφύγετε τις σάλτσες ή τα πολλά καρυκεύματα μετά το ψήσιμο που συνήθως προσθέτουν λιπαρά και θερμίδες.
Μαρινάδες
Για κοτόπουλο
(Τα υλικά είναι για ένα μεσαίο κοτόπουλο ή για 4-5 μέτρια φιλέτα)
Μαρινάδα με πορτοκάλι και ελαιόλαδο
½ φλιτζάνι ελαιόλαδο
ξύσμα 1 πορτοκαλιού
3 σκελίδες σκόρδο λιωμένες
1 κ. σ. ρίγανη
μαύρο πιπέρι
(Ανακατέψτε όλα μαζί τα υλικά και στη συνέχεια απλώστε το μείγμα με πινέλο πάνω στο κοτόπουλο. Αφήστε το για 4-6 ώρες στο ψυγείο. Προαιρετικά μπορείτε να αλείφετε το κοτόπουλο με τη συγκεκριμένη μαρινάδα κατά την διάρκεια του ψησίματος.)
Μαρινάδα με κύμινο και κανέλα
½ φλιτζάνι ελαιόλαδο
1 κ. σ. τριμμένο κύμινο
1 κ. γ. πάπρικα
½ κ. γ. κόκκινο πιπέρι
1 κ. γ. κανέλα
ξύσμα από ένα λάιμ
1 σκελίδα σκόρδο λιωμένη
(Ανακατέψτε όλα μαζί τα υλικά και στη συνέχεια απλώστε το μείγμα με πινέλο πάνω στο κοτόπουλο. Αφήστε το για 4-6 ώρες στο ψυγείο.)
Μαρινάδα με γιαούρτι και κάρυ
2 κούπες στραγγιστό γιαούρτι
1/3 κούπας ελαιόλαδο
4 κ. σ. γλυκό κάρυ
ένα τριμμένο κρεμμύδι
λίγο αλάτι
(Βάλτε όλα τα υλικά σε ένα μπολ, ανακατέψτε τα καλά ώστε να γίνει ένα ομοιόμορφο μείγμα και στη συνέχεια τοποθετήστε μέσα τα κομμάτια κοτόπουλου. Αφού το σκεπάσετε με μια ζελατίνα βάλτε το στο ψυγείο και αφήστε το κοτόπουλο να μαριναριστεί όλη τη νύχτα.)
Για χοιρινό
(Τα υλικά είναι για περίπου 3-4 μεσαίες μπριζόλες ή για περίπου 1 κιλό κρέας χοιρινό)
Μαρινάδα με κρασί και πιπέρι
½ φλιτζάνι ελαιόλαδο
1 ποτήρι κόκκινο κρασί
1 κ. σ. μαύρο πιπέρι σε κόκκους
(Βάλτε τα υλικά σε ένα μπολ, ανακατέψτε τα καλά, προσθέστε το κρέας και αφήστε το για τουλάχιστον 6 ώρες μέσα στη μαρινάδα ώστε να πάρει ταυτόχρονα τη μυρωδιά της αλλά και να μαλακώσει)
Μαρινάδα με πορτοκάλι και μέλι
½ φλιτζάνι ελαιόλαδο
χυμό και ξύσμα από 1 πορτοκάλι
2 κ. σ. μέλι
λίγο πιπέρι
(Ανακατέψτε όλα μαζί τα υλικά και στη συνέχεια απλώστε το μείγμα με πινέλο πάνω στο κρέας. Αφήστε το για 4-6 ώρες στο ψυγείο. Προαιρετικά μπορείτε να αλείφετε το κοτόπουλο με τη συγκεκριμένη μαρινάδα κατά την διάρκεια του ψησίματος.
Μαρινάδα με μπύρα και κρεμμύδι
1 ποτήρι μπύρα
2 κρεμμύδια σε ροδέλες
2 σκελίδες σκόρδο λιωμένες
(Ανακατέψτε τη μπύρα με το λιωμένο σκόρδο σε ένα μπολ ώστε να διαλυθεί το τελευταίο, στη συνέχεια προσθέστε τις ροδέλες από το κρεμμύδι και τέλος βυθίστε μέσα το κρέας. Αφήστε το να μαριναριστεί για 6-8 ώρες περίπου)
Μαρινάδα με λεμόνι, θυμάρι, βασιλικό και μαϊντανό
1/3 φλυτζάνι του τσαγιού ελαιόλαδο
ξύσμα και χυμό 1 λεμονιού
2-3 λιωμένες σκελίδες σκόρδου
1 κ.γ. θυμάρι,
1 κ.γ. βασιλικό
5 κλωνάρια ψιλοκομμένο μαϊντανό
(Ανακατεύουμε όλα τα υλικά σε ένα μπολ, προσθέτουμε το κρέας και το αφήνουμε για 4-6 ώρες να μαριναριστεί.)
Για αρνί
(Τα υλικά είναι για περίπου 1 κιλό αρνίσια παϊδάκια)
Μαρινάδα με θυμάρι, σκόρδο και κρεμμύδι
1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
2 ψιλοκομμένα κρεμμύδια
2 σκελίδες σκόρδο λιωμένες
2 κ. σ. φρέσκο θυμάρι
χυμό και ξύσμα 1 λεμονιού
(Ανακατέψτε τα υλικά, απλώστε το μείγμα με ένα πινέλο στα παϊδάκια και στη συνέχεια αφήστε τα στο ψυγείο για 3-4 ώρες)
Μαρινάδα με μέντα και λεμόνι
1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
2 κ. σ. φύλλα μέντας ψιλοκομμένα
χυμό και ξύσμα 1 λεμονιού
(Ανακατέψτε τα υλικά, απλώστε το μείγμα με ένα πινέλο στα παϊδάκια και στη συνέχεια αφήστε τα στο ψυγείο για 3-4 ώρες)
Μαρινάδα με γιαούρτι και φασκόμηλο
1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
1 κεσεδάκι γιαούρτι
3 κλωνάρια φασκόμηλο
(Ανακατέψτε τα υλικά σε ένα μπολ και στη συνέχεια βυθίστε τα παιδάκια στη μαρινάδα. Αφήστε τα να απορροφήσουν τα αρώματα για 4-5 ώρες)
Μαρινάδα με σκόρδο, ρίγανη και δάφνη
3 κ. γ. χυμό λεμονιού
1/4 κούπας ελαιόλαδο
2 λεπτοκομμένες σκελίδες σκόρδο
½ κ.γ θυμάρι
1/2 κ.γ ρίγανη
1-2 φύλλα δάφνη
αλάτι & πιπέρι
(Ανακατεύουμε τα υλικά και τοποθετούμε τα παϊδάκια στο μείγμα για 4-5 ώρες.)
Για λαχανικά
Μαρινάδα με λεμόνι, βασιλικό και σκόρδο
¼ κούπα ελαιόλαδο
¼ κούπα χυμό λεμονιού
φύλλα φρέσκου βασιλικού
¼ κ.γ. ρίγανη
2 λιωμένες σκελίδες σκόρδο
πιπέρι
(Χτυπάμε σε σέικερ τα υλικά. Τοποθετούμε τα λαχανικά σε μια ρηχή πιατέλα και τα περιχύνουμε με το μείγμα. Τα σκεπάζουμε με διάφανη μεμβράνη και τα αφήνουμε στο ψυγείο για μια ώρα)
Τα «όπλα» του καλού ψήστη
Πριν βάλετε την φωτιά βεβαιωθείτε ότι διαθέτετε τα σωστα εργαλεία που θα κάνουν το ψήσιμο πιο εύκολο και θα σας βοηθήσουν να αποφύγετε τυχόν ατυχήματα. Θα χρειαστείτε λοιπόν:
Λαβίδα: Είναι το πιο χρήσιμο εργαλείο γι αυτό φροντίστε να είναι καλής ποιότητας. Αποφύγετε τις λαβίδες-ψαλίδια γιατί δεν είναι πολύ εύκολες στη χρήση τους καθώς και εκείνες με πολύ μυτερά δόντια γιατί τρυπούν σε βάθος το κρέας με αποτέλεσμα να χάνει το ζουμί του καιναστεγνώνει.
Πιρούνα: Είναι απαραίτητη όχι τόσο κατά την διάρκεια του ψησίματος, καθώς λόγω των μυτερών δοντιών της δεν ενδείκνυνται για να γυρίζετε το κρέας. Ωστόσο θα την χρειαστείτε στο τέλος για να τα βγάλετε από την ψησταριά.
Σπάτουλα: Είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για επίπεδα κρέατα όπως μπιφτέκια και πανσέτες.
Διπλή σχάρα ψησίματος: Το γεγονός ότι «κουμπώνει» σας επιτρέπει να αναποδογυρίζετε όσο συνχά θέλετε το κρέας ακόμη κι όταν πρόκειται για πολύ μικρά ή λεπτά κομμάτια όπως λαχανικά, ψάρια, γαρίδες κ.α. Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σχάρες με μικρό πλέξιμο.
Πινέλο: Απαραίτητο για να αλείφετε το κρέας με λάδι ή μαρινάδες κατά την διάρκεια του ψησίματος.
Ποδιά και ειδικά γάντια φούρνου: Μπορεί από κάποιους να θεωρούνται υπερβολή αλλά είναι από τα απαραίτητα αξεσουάρ αν επιθυμείτε ένα ψήσιμο χωρίς καψίματα.
Συρματόβουρτσα: Απαραίτητη για το καλό καθάρισμα της σχάρας, πριν και μετά το ψήσιμο.
Ξυλάκια και μεταλλικές βέργες: Είναι ιδανικές για σουβλάκια, κεμπάπ και λαχανικά.
Η ώρα του ψησίματος
Η σωστή φωτιά είναι το α και το ω σε ένα μπάρμπεκιού. Ακολουθήστε τις παρακάτω συμβουλές για να βάλετε τις σωστές βάσεις για ένα άκρως επιτυχημένο ψήσιμο χωρίς απρόοπτα. Θυμηθείτε ότι:
-Tα καλύτερα κάρβουνα είναι τα δρύινα, γιατί κρατάνε περισσότερο. Αποφύγετε αυτά από πεύκο ή έλατο γιατί περιέχουν ρητίνη, ακθώς επίσης και της ελιάς, γιατί τινάζονται κατά την διάρκεια του ανάμματος της φωτιάς.
-Το ιδανικό προσάναμα είναι κληματόβεργες. Τοποθετήστε λεπτά ξυλάκια κάτω από τα κάρβουνα, προκειμένουν να συντηρηθεί η φλόγα και να ανάψουν καλά τα κάρβουνα.
-Βεβαιωθείτε ότι η φωτιά έχει «καθίσει» πριν τοποθετήσετε το κρέας στη σχάρα. Aν κατά τη διάρκεια του ψησίματος αναζωπυρωθεί, τότε σβήστε τη με λίγο ξίδι ή αλάτι.
-Όταν τα κάρβουνα ανάψουν καλά τότε αραιώστε τα ώστε να δημιουργήσετε την πολυπόθητη θράκα. Επιλέξτε εσείς την ένταση της θερμότητας ανάλογα με το κρέας που θέλετε να ψήσετε.
-Περάστε με λεμόνι τη σχάρα και βάλτε τη για λίγο στη φωτιά να κάψει. Στη συνέχεια περάστε τη με λάδι έτσι ώστε να μην κολήσουν τα κρέατα, τα ψάρια ή τα λαχανικά που θελετε να ψήσετε.
Ο χρόνος ψησίματος διαφέρει ανάλογα με το είδος του κρέατος (αρνί, μοσχάρι, χοιρινό…) αλλά και το μέγεθός του (λεπτό, παχύ…). Επίσης, εξαρτάται και από το πώς επιθυμεί κάποιος το φαγητό του (μέτριο, σχεδόν ωμό, καλοψημένο). Εμείς σας προτείνουμε ενδεικτικά κάποιους χρόνους και εσείς προσαρμόστε τους στα γευστικά σας γούστα.
Για τα λουκάνικα: Να θυμάστε ότι χρειάζονται περισσότερο χρόνο από το χοιρινό ή το μοσχάρι για να ψηθούν. Βάλτε τα σε μέτρια φωτιά –η δυνατή θα τα κάψει απ’ έξω και θα τα αφήσει ωμά από μέσα- και ψήστε τα για περίπου 15 λεπτά.
Για τα μπιφτέκια: Ανάλογα πάντα με το πάχος τους χρειάζονται ψήσιμο περίπου 10 λεπτά από την κάθε πλευρά. Αφήστε τα να ψηθούν καλά από την μία πλευρά και μετά γυρίστε τα αν θέλετε να μην σας διαλυθούν. Επίσης για να αποφύγετε κάτι τέτοιο ζυμώστε τον κιμά πολύ καλάπροσθέτοντας λίγο γάλα, πιπέρι, ρίγανη ή θυμάρι, ελαιόλαδο, λίγη τριμμένη φρυγανιά και κρεμμύδι όχι απλά ψιλοκομμένο, αλλά περασμένο από μπλέντερ. Για να το γυρίσετε χρησιμοποιήστε σπάτουλα και όχι λαβίδα ή πιρούνι.
Για τις μπριζόλες: Αν τις θέλετε καλοψημένες αφήστε τις 10-12 λεπτά από κάθε πλευρά, ενώ αν επιθυμείτε ένα μέτριο ψήσιμο μειώστε τον χρόνο σε 5-7 λεπτά. Είναι σημαντικό να γυρίζετε την κάθε μπριζόλα δύο φορές από την κάθε πλευρά για ένα ομοιόμορφο ψήσιμο.
Για τα σουβλάκια: Υπολογίστε ότι ένα σουβλάκι για να ψηθεί καλά χρειάζεται περίπου 10-12 λεπτά σε μέτρια φωτιά. Όπως και με την μπριζόλα έτσι και με το σουβλάκι γυρίστε το δύο φορές από την κάθε πλευρά για ένα σωστό ψήσιμο. Και θυμηθείτε: βάλτε τα ξυλάκια για μια ώρα μέσα στο νερό για να μην καούν στο μέρος που είναι εκτεθειμένα στη φωτιά.
Για τα λαχανικά: Επειδή τα λαχανικά χρειάζονται αρκετό χρόνο για να ψηθούν στη σχάρα μπορείτε προηγουμένως να τα βράσετε ελαφρώς. Ψήστε τα σε μέτρια φωτιά και γυρίστε τα όσο πιο συχνά γίνεται γιατί καίγονται εύκολα. Ιδανικά λαχανικά για σχάρα είναι τα μανιτάρια, οι μελιτζάνες, τα κολοκύθια, τα κρεμύδια, οι πιπεριές και τα καλαμπόκια.
Για τα παϊδάκια: Λόγω μεγέθους προϋποθέτουν πολύ χαμηλή φωτιά και συνεχές γύρισμα για να ψηθούν χωρίς να καούν. Μην τα αφήσετε περισσότερο από 10-15 λεπτά.
Για το κοτόπουλο: Όπως τα περισσότερα κρέατα έτσι και το κοτόπουλο χρειάζεται μέτρια φωτιά. Αν πρόκειται για φιλέτα τότε απαιτούνται περίπου 15-20 λεπτά –ανάλογα με το πόσο λεπτά ή χοντρά είναι, ενώ αν πρόκειται για παϊδάκια χρειάζονται 20-25 λεπτά. Στη δεύτερη περίπτωση αρχίστε το ψήσιμο από την εσωτερική πλευρά, επειδή τα κόκαλα λειτουργούν ως καλός αγωγός της θερμότητας. Καθώς η σάρκα του κοτόπουλου είναι πολύ τρυφερή, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή: Ποτέ δεν αφήνουμε το εσωτερικό να έχει ροζ χρώμα, αλλά ούτε να το παραψήσουμε, γιατί τότε σκληραίνει.
Extra Tips
-Αλατοπιπερώστε το κρέας σας στο τέλος του ψησίματος, ώστε να μείνει το κρέας σας μαλακό και ζουμερό.
-Προσθέστε τα μπαχαρικά στο κρέας κατά το σερβίρισμα και ποτέ πριν το ψήσιμο, γιατί καίγονται και πικρίζουν.
-Μην φοβηθείτε να ψήσετε μαζί στην ίδια σχάρα μπιφτέκια, λουκάνικα, σουβλάκια κ.α. Φυσικά δεν ισχύει το ίδιο για το ψάρι.
-Ποτέ μην βάζετε το κρέας για ψήσιμο αμέσως αφότου το βγάλετε από το ψυγείο, διότι θα ψηθεί υπερβολικά εξωτερικά αλλά από μέσα θα παραμείνει ωμό.
-Η συνήθεια να τρυπάμε το κρέας για να διαπιστώσουμε αν έχει ψηθεί είναι λάθος. Με αυτόν τον τρόπο χάνει τα υγρά του και στεγνώνει. Αντίθετα τα λουκάνικα πρέπει να τα τρυπήσετε πριν τα βάλετε στη φωτιά.
-Όσο μεγαλύτερο ή πιο χοντρό το κρέας, τόσο μεγαλώνει και η απόσταση που πρέπει να έχει από τα κάρβουνα ώστε να ψηθεί ομοιόμορφα.
-Κρεμάστε λίγα φύλλα δενδρολίβανου, φασκόμηλου, μέντας ή ό,τι άλλο έχετε δίπλα στην ψησταριά σας, την ώρα που ανάβετε την φωτιά, αν θέλετε να εξαλείψετε –όσο αυτό είναι εφικτό την μυρωδιά του καπνού.
-Πασπαλίστε τα κάρβουνα με μυρωδικά ενώ ψήνετε. Θα αρωματίσει τα ψητά σας και ταυτόχρονα θα διώξει τυχόν μύγες και κουνούπια
-Ένας άλλος τρόπος να κρατήσετε μακριά τα κουνούπια –ιδιαίτερα αν κάνετε το μπάρμπεκιου βράδυ- είναι η σιτρονέλλα και η λεβάντα. Σε κερί ή σε σπρέι η επιλογή είναι δική σας.
-Αν θέλετε να προσθέσετε έχτρα γεύση στα ψητά σας απλώστε με το πινέλο στα τελευταία πέντε λεπτά του ψησίματος σάλτσα bbq. Από το μοσχάρι, μέχρι το χοιρινό, το κοτόπουλο και τις γαρίδες, όλα καραμελώνουν γλυκά με αυτή τη σάλτσα. Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μαργαρίνη με μυρωδικά ή τα κλασικά κέτσαπ, μουστάρδα και μαγιονέζα.