Ο Γάιος Ιούλιος Αντίοχος Επιφανής Φιλόπαππος ήταν ευεργέτης της πόλης των Αθηνών, ο οποίος γεννήθηκε γύρω στο 70 μ.Χ. και στον οποίο είναι αφιερωμένο το μνημείο του Φιλοπάππου στον ομώνυμο λόφο. Ήταν ο εγγονός του Αντίοχου Δ΄ του Επιφανούς, τελευταίου βασιλέως της Κομμαγηνής στη σημερινή Συρία.
Η αριστοκρατική καταγωγή του τον βοηθά να γίνει αποδεκτός από τους κατοίκους της Αθήνας, εγγράφεται μάλιστα ως Αθηναίος πολίτης, από τον δήμο Βήσας της Αντιοχίδας φυλής, αναλαμβάνει δημόσια αξιώματα και συμμετέχει σε πολιτικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις της πόλης.
Τα επόμενα χρόνια ο Φιλόπαππος μετακομίζει στην Ρώμη, όπου εκεί, αφού γίνει Ρωμαίος πολίτης και έχοντας την εύνοια του αυτοκράτορα Τραϊανού, αναλαμβάνει νέα αξιώματα και αναγορεύεται ύπατος. Τέλος, επιστρέφει στην Αθήνα και μεταξύ των ετών 114 και 116 πεθαίνει.
Ο Φιλόπαππος ως Αθηναίος πολίτης υπήρξε Αγωνοθέτης των Διονυσίων και δύο φορές Επώνυμος άρχοντας μεταξύ. Ως Ρωμαίος πολίτης υπήρξε μέλος του γένους των Ιουλίων και της Φαβίας φυλής. Εντάχθηκε στην τάξη των πραιτόρων, το 109 έγινε ύπατος και μεταξύ 110 με 115 συμμετείχε στο 12μελές σώμα των ιερέων του αυτοκράτορα Τραϊανού. Ο Πλούταρχος τον εκτιμούσε ιδιαίτερα και του αφιέρωσε την πραγματεία “Πως αν τις διακρίνει τον κόλακα του φίλου” στο έργο του “Ηθικά”.
Το μνημείο του Φιλοπάππου ανεγέρθη το 114 με 116 προς τιμή του στον, μέχρι τότε ονομαζόμενο, λόφο των Μουσών απέναντι από την Ακρόπολη με δαπάνες της πόλης των Αθηνών και κάτω από την επίβλεψη των δύο αδελφών του.
Σύμφωνα με τον Παυσανία το μνημείο κτίσθηκε στην ίδια θέση όπου παλαιότερα είχε ταφεί ο Μουσαίος.
Το μνημείο, διαστάσεων 9.80 Χ 9.30 μ., περιλάμβανε τον ταφικό θάλαμο και είναι κτισμένο από λευκό πεντελικό μάρμαρο σε βάθρο ύψους 3, 08 μ. από πωρόλιθο επενδυμένο με πλάκες υμήττειου μαρμάρου. Η βόρεια πλευρά που είναι ορατή από την Ακρόπολη ήταν η πρόσοψη του μνημείου και είχε πλούσιο αρχιτεκτονικό διάκοσμο.
Το μνημείο σωζόταν μέχρι τα μέσα του 15ου αιώνα, όταν ο Κυριακός ο εξ Αγκώνος αντέγραψε τις πέντε επιγραφές της πρόσοψης. Οι τρεις που είναι χαραγμένες κάτω από τα αγάλματα, δίνουν τα ονόματα των απεικονιζόμενων προσώπων. Η κεντρική μορφή ήταν ο Φιλόπαππος, γιος του Επιφάνους, αριστερά ο Αντίοχος, γιος του βασιλέα Ιουλίου Αντιόχου Φιλoπάππου, και δεξιά ο βασιλιάς Σέλευκος Νικάτωρ, γιος του Αντιόχου.
Ανασκαφές στην περιοχή του μνημείου πραγματοποιήθηκαν το 1898 και τον επόμενο χρόνο έγιναν εργασίες συντήρησης. Το 1940 πραγματοποιήθηκε συμπληρωματική διερευνητική ανασκαφή από τους Η. Α. Thompson και Ι. Τραυλό. Σύμφωνα με νεώτερες έρευνες διαπιστώθηκε ότι αρχιτεκτονικά μέλη από την ανωδομή του μνημείου χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή του Μιναρέ στον Παρθενώνα.
Η συνοικία του Φιλοπάππου που βρίσκεται ανάμεσα στις συνοικίες Κουκάκι, Πετράλωνα, Μακρυγιάννη και Ακρόπολη πήρε το όνομά της από το Λόφο Φιλοπάππου γύρω από τον οποίο αναπτύχθηκε.
https://arxaia-ellinika.blogspot.gr/2017/05/filopappos-anhropos-nikise-parthenona.html