Ημέρα-σταθμός: 50 χρόνια από την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς

Η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς πριν από 50 χρόνια αποτέλεσε πραγματική επανάσταση. Πραγματοποιήθηκε στο Κέιπ Τάουν και έγινε δεκτή με μεγάλο σκεπτικισμό. Σήμερα είναι μια εγχείρηση σχεδόν ρουτίνας.

Η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς πριν από 50 χρόνια αποτέλεσε πραγματική επανάσταση στα ιατρικά χρονικά: «Στις 3 Δεκεμβρίου 1967 ο χειρούργος Κριστιάν Μπαρνάρ κατάφερε να κάνει την πρώτη μεαμόσχευση καρδιάς στο νοσοκομείο Groote Schuur στο Κέιπ Τάουν. Ο γιος ενός Ολλανδού ιεροκήρυκα της χριστιανικής ένωσης Heilsarmee ήταν ο πρώτος που τόλμησε να κάνει αυτό το βήμα. Η είδηση έκανε το γύρο το κόσμου και στην κυριολεξία συγκλόνισε. Ο 45χρονος τότε χειρούργος έγινε διάσημος μέσα σε μια μέρα. Η καρδιά ενός 55χρονου εμπόρου τροφίμων, ο οποίος ήταν διαβητικός, είχε υποστεί βαρύτατες βλάβες. Όταν τη νύχτα της 2ας προς 3η Δεκεμβρίου ένας 25χρονος έχασε τη ζωή του σε τροχαίο, ο Κριστιάν Μπαρνάρ αποφάσισε να προχωρήσει στο εντυπωσιακό αυτό βήμα.
Και η αλήθεια είναι πως ο ασθενής του Λούις Γουασάνσκι φάνηκε στην αρχή να πηγαίνει καλύτερα. Ωστόσο 18 ημέρες αργότερα πέθανε εξαιτίας πνευμονικού οιδήματος.
Οι επικριτές του Μπερνάρ του επέρριπταν πως για λόγους προσωπικού γοήτρου προέβη στην πρωτοφανή για τα δεδομένα της εποχής εγχείρηση. Στη συνέχεια πάντως ακολούθησαν πολλές ιατρικές ομάδες, οι οποίες επιχείρησαν παρόμοιες μεταμοσχεύσεις. Τρεις ημέρες μετά τη μεταμόσχευση του Μπερνάρ, μια ομάδα γιατρών στη Νέα Υόρκη προσπάθησε να μεταμοσχεύσει μια καρδιά σε ένα έμβρυο, το οποίο όμως λίγες ώρες αργότερα πέθανε.
Εγχείρηση ρουτίνας από το 1980
Ο Κριστιάν Μπαρνάρ, ο οποίος πέθανε το 2001, έγινε αφορμή για να ξεκινήσει μια μεγάλη συζήτηση για το κατά πόσο είναι ηθικά αποδεκτή η μεταμόσχευση οργάνων. Η καρδιά είχε μια ιδιαίτερη σημασία. Δεν ήταν σαν τα υπόλοιπα όργανα. Για τους πιστούς θεωρούνταν η «κατοικία» της ψυχής.
Ωστόσο μετά την πρώτη εγχείρηση ξεκίνησε ένας πραγματικός μαραθώνιος. Μέχρι τον Οκτώβριο του 1968 σε όλο τον κόσμο 66 ασθενείς είχαν υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιάς. Πολλοί από αυτούς κατάφερναν να ζήσουν μόνο μερικές ημέρες ή εβδομάδες.
Η εγχείρηση κατάφερε να γίνει εγχείρηση ρουτίνας τη δεκαετία του 1980, όταν ακολουθήθηκε μια διαφορετική θεραπεία σχετικά με τις αντιδράσεις που προκαλούσε η μεταμόσχευση στον ασθενή.
Σήμερα, οι λίστες αναμονής μοσχεύματος είναι πολύ μεγάλες και το 10% των ασθενών δεν καταφέρνει να επιβιώσει μετά την επέμβαση. Ωστόσο, σύμφωνα με το Γερμανικό Ίδρυμα Μεταμοσχεύσεων Οργάνων, τα δυο τρίτα των ασθενών καταφέρνουν να ξεπεράσουν τα πέντε χρόνια. Στη Γερμανία γίνονται κάθε χρόνο 300 μεταμοσχεύσεις καρδιάς.
DW